دو سالی می شود که مرمت عمارت بلدیه رشت به همت سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری رشت در حال انجام است. شاخص ترین بنای میراثی در مرکز شهر از زمان ساخت تاکنون که به نوعی چشم و چراغ رشت محسوب می شود و از همان زمان شاهد برگزاری مراسم مختلف رسمی در مقابل این عمارت هستیم. عمارت بلدیه با آن برج معروف ۲۲ متری‌اش درست در نقطه ای که گورستان عمومی مرکز شهر بود، ساخته می شود. یک گورستان در مرکز شهر تخریب می شود تا عمارتی با کاربری خدماتی در آن محدوده ساخته شود. کلنگ احداث عمارت بلدیه در پاییز ۱۳۰۲ خورشیدی به زمین زده شد و چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۰۵ به اتمام رسید.

این بنا از زمان ساخت به دلیل سبک معماری متفاوت و برگرفته از الگوی معماری نئوکلاسیک روسی، مورد توجه کسانی بود که حدود ۱۰۰ سال پیش از رشت دیدن می کردند. بعنوان نمونه، عباس مسعودی، موسس و مدیر روزنامه اطلاعات، طی سفری که در نوروز ۱۳۰۷ یعنی درست دو سال پس از پایان ساخت بلدیه از رشت دیدن کرده بود، درباره این بنای فاخر می نویسد: «یکی از بهترین عمارت هایی که در رشت ساخته شده عمارت بلدیه است. اگر بگوییم عمارت بلدیه رشت از حیث طرز ساختمان بنا و وسعت خیلی بهتر از عمارت بلدیه طهران است اغراق نگفته ایم.

عمارت بلدیه در زمین هایی ساخته شده است که قبرستان کوچکی بوده و مقبره معروف به آقا سید جعفر در آن واقع است. این مقبره که حال در پشت عمارت بلدیه قرار گرفته از اماکنی است که مورد احترام اهالی بوده و از مقابر مقدسه به شمار می آید و حسن اتفاق محوطه جلوی این مقبره را که یک خرابه قبرستان بوده امروز عمارت بلدیه ساخته اند.»

زمانی‌که مسعودی از عمارت بلدیه دیدن کرده، هنوز برج بلند عمارت تغییر کاربری نیافته بود. لازم به یادآوری است که به دلیل آتش سوزی های مکرر در رشت، درست در نقطه تقارن عمارت بلدیه، برجی به ارتفاع ۲۲ متر ساخته می شود که نقش آن رصد شهر رشت بود تا اتفاقات و حوادث و بویژه آتش سوزی های احتمالی بازار بزرگ رشت که روبروی عمارت قرار دارد، گزارش شود. پس از آن برج دیدبانی با تغییراتی در ارتفاع و کار گذاشتن چهار ساعت آلمانی، تبدیل به برج ساعت می شود.

عباس مسعودی، در سفرش بالای برج رفته و نه تنها شهر را می بیند، بلکه به دلیل عدم بلند مرتبه سازی خانه ها، حتی دریای کاسپین را هم دیده است: «دیده بانی خوبی در عمارت بلدیه ساخته شده است. در این دیده بان که به شکل گلدسته قشنگی بالای سر درب عمارت بلدیه بنا شده و ما یک روز برای تماشای آن به آنجا رفته بودیم تمام شهر را به خوبی می دیدیم، حتی دریای خزر از مسافت خیلی دور نمایان بود. در این دیده بان یک نفر مامور گمارده شده که لاینقطع در این فضای کوچک قدم زده و اطراف را نگاه می کند. مامور دیده بان هر دو ساعت عوض می شود و شب و روز در آنجا پست می دهند. وسایل لازمه از قبیل دوربین، تلفون و زنگ بزرگ آهنی را برای دیده بان مهیا می باشد.

همین که حریقی در نقطه ای از شهر مشاهده می شود مامور دیده بان به وسیله تلفون اداره اطفائیه را که شب و روز کشیک می دهند مستحضر ساخته و اتومبیل های اطفائیه در حالی که سوت می زنند و وسایل نقلیه در خیابان ها و مردم از معبر اتومبیل کنار می روند و اتومبیل به سرعت گذشته و به محل حریق می رسد. به وسیله زنگی که در دیده بانی نصب شده کمیساری محل را نیز مستحضر می دارند. حریق اگر در ناحیه یک باشد برای اطلاع کمیساریای مزبور یک زنگ می زند. به همین ترتیب کمیساریای سایر نواحی را مطلع ساخته و مامورین پلیس نیز استمداد طلبیده می شود. چیزی که بیشتر به خوبی بلدیه رشت افزوده است صمیمیت و حسن عمل مستخدمین آن موسسه است.»

حالا ۹۴ سال از زمانی که مسعودی این عمارت را دیده بود، می گذرد. عمارتی که تاکنون مرمت اساسی نشده بود و حالا به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، در حال حاضر مرمت عمارت بلدیه رشت، بزرگترین پروژه مرمتی در کشور است. فاز دوم کارگاه مرمت عمارت بلدیه رشت از پاییز ۱۴۰۲ آغاز شد و بدون وقفه تاکنون رو به پیشرفت است. پشت حفاظ های کارگاه بلدیه و پشت پرده های مناسبتی که گاه و بیگاه از برج بلدیه آویخته می شود، کارگران مشغول کار هستند و رفت و آمدکنندگان هرازگاهی تنها می‌بینند که کامیون های حمل نخاله از محوطه کارگاه تخلیه می شود. حالا تنها واحد تجاری ضلع شرقی عمارت در طبقه اول نیز تخلیه شده و استحکام بخشی و مرمت بام مراحل پایانی خود را طی می کند. در آخرین بازدیدی که شهردار رشت از کارگاه مرمت داشت، اعلام شد که فاز دوم پروژه ۴۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

رحیم شوقی که چند روز پیش با همراهی امید اکبری، رئیس سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری از عمارت بلدیه بازدید کرد، گفت: دو سالی می شود که مرمت عمارت بلدیه رشت به همت سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری رشت و نظارت عالیه اداره میراث فرهنگی شهرستان در حال انجام است و شرایط نشان می دهد، مراحل اجرای کار و پیشرفت فیزیکی مرمت، مطلوب و قابل قبول است.

شهردار رشت با اشاره به پیشرفت ۴۷ درصدی مرمت عمارت بلدیه، یادآور می شود: پس از استحکام بخشی از بنا و دفع رطوبت و حذف دیوارهای الحاقی، به تازگی مرمت درب و پنجره های چوبی در طبقه دوم آغاز شده است.

وی با بیان اینکه پس از تخلیه بانک ملت، مرمت طبقه همکف ضلع شرقی آغاز شده است، تصریح کرد: استحکام بخشی و مقاوم سازی بام مراحل پایانی را طی می کند. همچنین اجرای تاسیسات جدید بنای بلدیه آغاز شده و در گام نخست، اجرای فاضلاب ساختمان در حال انجام است.

انتهای پیام