محمد نایه‌در در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: در کشورهای در حال‌ توسعه به ‌ویژه کشورهایی که فاقد ساختار منسجم، پایدار و منظم هستند در کنار فعالیت‌های اقتصادی متشکل، نوعی از فعالیت‌های اقتصادی غیر کارگاهی و غیر وابسته به مکان ثابت وجود دارد که فعالیت‌های اقتصادی خانوار نام دارد که دامنه این‌گونه فعالیت‌ها بسیار گسترده است.

وی در خصوص فعالیت اقتصادی خانوار اظهار کرد: فعالیت اقتصادی خانوار فعالیتی است که به ‌منظور کسب درآمد یا استفاده از کالاها و خدمات توسط یک یا چند نفر از اعضاء خانوار و در محل سکونت آنان انجام می‌شود به‌طوری‌که برخی از این فعالیت‌ها غالباً در طول سال، به‌صورت نامنظم و در ساعات فراغت اعضاء خانوار انجام می‌شود.

این کارشناس اقتصادی، فعالیت اقتصادی خانوار را در دو بخش طبقه‌بندی کرد و گفت: بخشی از فعالیت تولیدی آنها مربوط به کالاها و خدماتی است که مورد مصرف خود آن‌هاست و به بازار عرضه نمی‌شود و در قبال انجام آن هیچ‌گونه مزدی پرداخت نمی‌شود و این تولیدات توسط اعضا و برای خانوار انجام می‌گیرد.

نایه‌در با بیان اینکه این‌گونه فعالیت‌ها درآمدی نصیب خانوار نمی‌کند اما واضح است که سطح رفاه آنان را افزایش می‌دهد و منجر به افزایش سطح بهره‌مندی آنان می‌شود، گفت: آماده‌سازی و پخت غذا، شست و شوی ظرف‌ها، نظافت و لباسشویی و بچه‌داری، مراقبت‌های درمانی از اعضاء خانوار و غیره که عمدتاً توسط خانم‌های خانه‌دار انجام می‌شود اگر توسط این عضو خانوار انجام نمی‌شد و برای انجام آن با پرداخت مزد، فردی به استخدام درمی‌آمد اولاً حجم درآمد ملی را افزایش داده و به سمت مقدار واقعی آن نزدیک می‌کرد، ثانیاً بخشی از درآمد خانوار را که می‌تواند صرف خرید کالاها و خدمات بشود، معطوف به خود می‌کرد، درنتیجه سطح رفاه خانوار کاهش می‌یافت.

وی افزود: بخش مهم دیگر فعالیت‌های خانوار که در قالب فعالیت‌های غیررسمی اقتصاد محسوب می‌شوند؛ تولیداتی هستند که توسط خانوار در محل مسکونی مربوط به خانوار انجام و برای فروش به بازار فرستاده می‌شود؛ این تولیدات بدون منع قانونی و کاملاً مجاز به‌مثابه شغل به شمار می‌روند.

این کارشناس حوزه اقتصاد روستایی، فعالیت‌هایی همچون تولید قالی، ریسندگی، دوزندگی، تهیه مواد غذایی مختلف، روغن‌کشی، سفالگری، ساختن اشیاء چوبی و فلزی، صنایع‌دستی و ... را از مهمترین این فعالیت‌ها برشمرد که سهم بالایی از نیروی انسانی به‌خصوص زنان روستایی را در خود جای می‌دهد و در شرایط عمومی ظرفیت بسیار بالایی در ایجاد و جذب مشاغل جدید دارد.

وی تصریح کرد: بنا به آمارها بیشترین صنایع خانگی در مناطق روستایی وجود دارند که این نشان می‌دهد، می‌توان با حمایت و گسترش این‌گونه مشاغل و ایجاد درآمدهای بیشتر برای کشاورزان ساکن روستا، آنها را به ماندن در روستا تشویق و از مهاجرت آنان به حاشیه شهرها جلوگیری کرد در نتیجه یکی از عوامل بسیار مهم ایجاد و گسترش مشاغل غیررسمی در شهرها را از بین برد یا به‌شدت محدود کرد.

نایه‌در یادآور شد: در بین فعالیت‌های فوق بسیاری از مشاغل مربوط به فعالیت‌هایی است که خاص زنان است و این نشان از نقش بالای زنان در تأمین بخشی از درآمد مورد نیاز خانوارها در فعالیت‌های غیررسمی است.

وی بابیان اینکه زنان با فعالیت اقتصادی در منزل محصولات تولیدی خانگی را جایگزین خرید از بازار کرده و کمک بزرگی به خانوار می‌کنند، سهم زنان در اشتغال بخش غیررسمی و نامنظم را بسیار بالا دانست و گفت: در شهرها ارائه خدمات خانه‌داری به خانوارهای شهری، از مهم‌ترین و پرحجم‌ترین این فعالیت‌ها به شمار می‌رود و در روستاها نیز زنان علاوه بر تولید انواع قالی و کمک بسیار رایج و حجیم به همسران کشاورز خود در زمینه باغداری، دامداری، پرورش کرم ابریشم و غیره در اقتصاد خانوار نقش‌آفرینی می‌کنند.

این کارشناس حوزه اقتصاد رجوع زنان خانه‌دار به‌طرف فعالیت‌های غیررسمی را نتیجه فشارهای اقتصادی ناشی از تورم روزافزون و وضعیت قدرت خرید خانوار عنوان کرد و افزود: در این شرایط زنان وادارمی شوند جهت بالا بردن قدرت خرید خانوار خود به فعالیت‌های این‌چنینی دست بزنند که این پدیده در شهرهای بزرگ که دارای جمعیت غیربومی و مهاجر است بیشتر به چشم می‌خورد.

وی ویژگی مشترک بسیاری از این زنان را بیسوادی و کم‌سوادی عنوان کرد و گفت: از طرف دیگر وجود مهارت‌های خاص زنان در تهیه صنایع‌دستی به نقش‌آفرینی آنان در زمینه اقتصاد خانوار کمک می‌کند.

نایه‌در با اشاره به اینکه طبق آمار، میلیون‌ها نفر شاغل در فعالیت‌های خانگی هستند که بخش قابل‌توجهی از آنان را زنان تشکیل می‌دهند که باز تعدادی قابل‌توجهی از آنها در سنین جوانی قرار دارند که به دلیل حساسیت بالای این گروه از جامعه، باید توجه بیشتری شود.

انتهای پیام