استان کردستان، با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی خاص خود، دارای تنوع زیستی بالایی است. اما متأسفانه، مدیریت ناکارآمد پسماند، این گنجینه طبیعی را در معرض تهدید جدی قرار داده است. افزایش حجم زباله‌های شهری و روستایی، نبود زیرساخت‌های مناسب برای جمع‌آوری و دفع بهداشتی زباله و همچنین عدم آگاهی عمومی نسبت به اهمیت تفکیک زباله از جمله مهم‌ترین چالش‌های این استان در حوزه مدیریت پسماند هستند.

در این گفت و گو، به بررسی ابعاد مختلف مسئله پسماند در استان کردستان پرداخته شده است.

مدیریت پسماند؛ چالشی جدی برای توسعه پایدار کردستان

اقبال حمیدی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه حوزه پسماند در کردستان از مهمترین دغدغه های زیست محیطی است، اظهار کرد: اکثر جایگاه های دفن پسماند در استان کردستان غیر اصولی و غیر بهداشتی است و یکی از مشکلات اساسی این جایگاه ها ایجاد آلودگی برای کشاورزان، آب های زیرزمینی و خاک منطقه است.

وی با بیان اینکه جایگاه های دفن پسماند در استان کردستان سنتی است، افزود: جایگاه دفن پسماند در سنندج طی ۲۷ سال پیش به صورت سنتی و غیر اصولی انتخاب شده و اگرچه به لحاظ ذوابط فاصله ای مشکلی ندارد، اما به دلیل قرار گرفتن بر روی بالا دست سد ژاوه و سرازیر شدن شیرابه آن به این سد و نداشتن خک پوششی مناسب و عدم فنس کشی، موجب ایجاد آلودگی های زیست محیطی زیاد و آبگیری نشدن سد ژاوه از سال ۹۶ تاکنون شده است.

مدیرکل محیط زیست استان کردستان، میزان تولید زباله شهری استان را بالغ بر ۱۵۰۰ تن در روز اعلام کرد و ادامه داد: تنها جایگاه دفن زباله مدرن استان مربوط به شهرستان سقز بوده که مدیریت شیرابه و فنس کشی و دفن روزانه زباله در این جایگاه هم ناقص بوده و سرنوشتی مشابه به سایر شهرستان های استان پیدا کرده است.

وی میزان پسماند عفونی استان را حدود ۱۵۰۰ تن در سال اعلام کرد و گفت: ۱۹ بیمارستان در سطح استان وجود دارد که همه آنها به دستگاه بی خطرساز مجهز بوده و سایر مراکز درمانی همچون مطب ها هم با یک مرکز خصوصی که در نزدیک جایگاه دفع پسماند زباله سنندج قرار دارد، پسماندهای عفونی اماکن خصوصی را بی خطرسازی می کند.

 حمیدی اعلام کرد که در ۱۷۰۰ روستای استان حدود ۹۰۰ روستا دارای جایگاه دفن زباله مورد تایید محیط زیست بوده و ماباقی فاقد این مهم هستند که این امر چالشی بزرگ در روستاها است و می طلبد در این زمینه اقدام اساسی و فوری توسط دهیاری ها انجام گیرد.

مدیرکل محیط زیست استان کردستان، با بیان اینکه نبود فنس کشی، دفن و پوشش با خاک، روش غیر اصولی تفکیک از مبدا از جمله مشکلات جایگاههای دفن پسماند در استان است بیان کرد: عدم دفن پوشش با خاک موجب آتش سوزی می شود و تفکیک غیر اصولی از مبدا هم موجب شده که افراد زباله گرد به شیوه غیر اصولی هم پسماند قابل بازیافت جدا کنند و هم پسماندهای عفونی بیمارستان ها را که بی خطرسازی نشده اند، تفکیک کنند.

مدیرکل محیط زیست استان کردستان، در جایگاه های زباله چون دفن روزانه زباله انجام نمی شود و ماشین آلات کافی برای این امر وجود ندارد، متاسفانه پسماندهای عفونی بی خطرسازی شده توسط افراد زباله گرد به راحتی وارد چرخه بازیافت می شوند، در حالی که اگر در محل بلافاصله ترانشه ای وجود داشته باشد و به خاک پوششی انتقال یابد از دسترسی افراد زباله گرد خارج می شود.

وی ادامه داد: حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد زباله های قابل بازیافت که به دلیل قاطی شدن با زباله به طور اصولی بازیافت نشده اند، به شیوه غیر اصولی در حواشی شهرها توسط افراد زباله گرد تفکیک و بازیافت می شود که این امر هم خود منتج به ایجاد آلودگی خواهد شد.

ورود شهرداری ها به حوزه پسماند ضروری است

حمیدی به اهمیت بحث تفکیک از مبدا در حوزه پسماند اشاره و تصریح کرد: ورود شهرداری ها به این حوزه بسیار مهم و تاثیرگذار است و می بایست طبق قانون تا پایان سال ۹۰ تولید سوخت و کود اززباله در دستور کار شهرداری ها قرار می گرفت.

وی با تاکید بر اینکه بحث تولید انرژی وسوخت از زباله باید در دستور کار شهرداری های قرار گیرد، تصریح کرد که تحقق این مهم موجب می شود که هزینه تولید مواد اولیه کاهش یابد و استفاده از مواد بازیافتی بیشتر شود، این امر خود موجب می شود که کمتر از مواد طبیعی برای تهیه مواد پلاستیکی و کاغذ و مقوا استفاده شود، اما این مهم هنوز در شهرداری ها به صورت سنتی انجام می شود.

به گفته حمیدی، جولان افراد زباله گرد در شهر و زیرورو شدن سطل های زباله توسط این افراد در ساعت های مختلف روز و سرازیر شدن شیرابه زباله ها در معابر، علاوه بر آلودگی منظر، موجب ایجاد آلودگی محل، هوا و انتقال بسیاری از بیماری های تنفسی برای کودکان و افراد دارای بیماری های قلبی می شود.

زباله گردها، عامل افزایش سگ های ولگرد هستند

مدیرکل محیط زیست استان کردستان یکی از عوامل افزایش سگ های ولگرد در معابر شهری را واژگونی سطل های زباله توسط افراد زباله گرد و تغذیه از زباله های ریخته شده بر زمین، ذکر و تصریح کرد: غذا دهی افراد طرفدا حیوانات به صورت ناآگاهانه و غیر اصولی هم از دیگر عوامل افزایش سگ های بلا صاحب و گربه ها در معابر شهری است.

وی تاکید کرد: با توجه به بازگشایی مدارس افزایش سگ های ولگرد یک تهدید امنیتی محسوب می شود و لازم است که هرچه سریعتر تمهیداتی اساسی در این زمینه اندیشیده شود.

به عقیده حمیدی، همه دستگاه های مربوطه موظفند که تمهیدات لازم را در این زمینه اندیشیده و شرایط جمع آوری سگ های ولگرد را برای شهرداری ها مهیا کنند، شهرداری ها نیز موظفند که در این راستا هرچه سریعتر جمع آوری اصولی را در سطح شهرهای استان که هنوز محقق نشده به مرحله اجرا برسانند.

رهاسازی سگ های ولگرد تهدید جدی برای شهروندان است

وی با انتقاد از اینکه پلاک گذاری و رهاسازی مجدد سگ های ولگرد توسط شهرداری ها اقدامی غیر اساسی است، تصریح کرد که طبق دستورالعمل هر نوع رهاسازی بعد از عقیم سازی سگ در بافت های مسکونی ممنوع است.

به گفته حمیدی، رهاسازی سگ های ولگرد تهدید بهداشتی در فضای سبز و سطح معابر محسوب می شود چرا که مردم و گردشگران تا پاسی از شب را در پارک ها می گذرانند، در حالی که همین فضاهای سبز محل پرسه سگ ها با انواع آلودگی های مدفوع و ادرار آنها بوده که این امر موجب افزایش بیماری کیست هیداتیک در انسان شده است.

سگ های ولگرد عامل افزایش بیماری کیست هیداتیک در انسان هستند

وی عنوان کرد که متاسفانه احشام روستاهای نزدیک به جایگاه دفن زباله در سنندج، به راحتی از این زباله ها به دلیل عدم فنس کشی تغذیه کرده و موجب انتقال بیماری کیست هیداتیک از طریق گوشت این احشام به انسان می شود که خود موجب ناامنی شده و آسیب های جدی ایجاد کرده است.

مدیرکل محیط زیست استان کردستان، از ایجاد یک گونه جدید که حاصل آمیزش سگ های ولگرد و گرگ (گرگاس) و سگ های ولگرد دارای بیماری پوستی خب رداد وهشدار داد که این سگ های ولگرد باید هرچه سریعتر به روش های مختلف توسط شهرداری از بین بروند.

وی، ادامه داد: لازم است شهرداری در این حوزه تصمیم اساسی گرفته و اقدام کند و با فنس کشی و معرفی مکان اصولی جمع آوری سگ های بلاصاحب در سنندج ورود کند، محیط زیست هم آماده است تا در کنار شهرداری از کمک صندوق ملی محیط زیست اعتبار درخواست کند، این امر مستلزم دریافت پروژه و اعتبار مورد نیاز جمع آوری سگ های ولگرد از سوی شهردای است.

حمیدی تصریح کرد که پدیده جمع آوری سگ های ولگرد، مطالبه عمومی مردم است و انجمن ها هم حاضر به همکاری در این زمینه هستند. این معضل به عنوان یکی از مشکلات اساسی استان به سازمان بازرسی منعکس شده و علاوه بر این هم به عنوان یک مطالبه عمومی توسط شورای حفظ حقوق بیت المال، با حوزه دادستان مرکز استان مکاتبه انجام شده تا دستگاه های مربوطه به صورت مستقیم پای کار بیایند و مشکل حل شود.

مدیرکل محیط زیست استان کردستان، با انتقاد از اینکه متاسفانه شهرداری های استان با وجود تذکرات و توصیه های محیط زیست تا کنون هیچ برنامه ای برای رفع معضل پسماند در استان ندارد اعلام کرد که محیط زیست استان نیز با توجه به اهمیت بهداشت محیط  و سلامت شهروندان، نسبت به بی توجهی شهرداری ها کوتاه نخواهد آمد و طبق قانون برخورد می کند.

انتهای پیام