این روزها اخباری مبنی بر افزایش نجومی شهریه در دانشگاه‌های علوم پزشکی آزاد سراسر کشور، موجی از نگرانی و نارضایتی را میان دانشجویان و خانواده‌های آنها ایجاد کرده است. دانشجویان، به‌ویژه آن‌هایی که به‌تازگی در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی قبول شده‌اند، انتظار داشتند که هزینه‌های تحصیلشان با ثبات بیشتری مواجه باشد اما افزایش ۲۰۰ درصدی شهریه‌ها، آنها را در شرایطی غیرمنتظره و دشوار قرار داده است.
یکی از دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه آزاد اصفهان به خبرنگار ایسنا گفت: ما در تاریخ ۲۳ تیرماه کنکور دادیم و پس از قبولی در رشته مورد علاقه‌مان، انتظار داشتیم که اگر قرار است شهریه افزایش پیدا کند، قبل از انتخاب رشته و ثبت‌نام به ما اطلاع داده شود. اما ناگهان شهریه از ترمی ۳۰ میلیون تومان به حدود ۹۰ میلیون تومان و حتی بیشتر رسیده است. اگر از این افزایش‌ها اطلاع داشتیم، شاید تصمیم می‌گرفتیم که در دانشگاه‌های دولتی سایر شهرها تحصیل کنیم؛ اما به امید نزدیکی به خانواده و آرامش بیشتر، دانشگاه آزاد را انتخاب کردیم و اکنون ناچاریم با این شرایط کنار بیاییم.
این دانشجوی دندانپزشکی همچنین اشاره کرد که طبق مصوبه خود دانشگاه آزاد، حداکثر افزایش شهریه باید ۲۵ درصد باشد اما اکنون، دانشجویان با افزایش‌هایی مواجه هستند که به ۲۰۰ درصد می‌رسد. افزایش شهریه‌ها نه تنها در رشته دندانپزشکی، بلکه در تمامی رشته‌های علوم پزشکی از جمله داروسازی، پزشکی، دامپزشکی و پرستاری دیده می‌شود. این موضوع تنها به دانشجویان دندانپزشکی محدود نمی‌شود و در بسیاری از دانشگاه‌های علوم پزشکی آزاد، رشته‌های مختلف شاهد افزایش شهریه‌های سرسام‌آور هستند که عملاً فشار مضاعفی بر دانشجویان و خانواده‌های آنها وارد کرده است.
این دانشجو همچنین به کیفیت امکانات آموزشی اشاره و اظهار کرد: «کلاس‌ها و آزمایشگاه‌ها تغییر خاصی نکرده‌اند و عملاً این افزایش شهریه هیچ تأثیری در بهبود امکانات آموزشی نداشته است. در واقع، ما در همان شرایط قبلی به تحصیل ادامه می‌دهیم و تنها تفاوت، هزینه بیشتری است که از ما خواسته‌اند بپردازیم.»
یکی دیگر از دانشجویان پردیس خودگردان دانشگاه علوم پزشکی نیز درباره تجربه‌ی مشابه خود اظهار کرد: مسئولان دانشگاه به ما اعلام کردند که شهریه هر ترم به ۱۸۰ تا ۱۹۰ میلیون تومان خواهد رسید. در روز انتخاب رشته گفته بودند شهریه پردیس خودگردان حدود ۵۵ میلیون تومان است، اما تنها ۴۸ ساعت بعد از ثبت‌نام، شهریه به ۱۴۸ میلیون تومان افزایش یافت!
وی با شگفتی افزود: حتی وقتی پرسیدم که این مبلغ مربوط به شهریه سالانه است یا هر ترم، پاسخ دادند که این رقم برای هر ترم است!
این دانشجویان همچنین به ظرفیت‌های بالای پذیرش دانشجویان در این دانشگاه‌ها اشاره کردند و گفتند که حتی افزایش شهریه هم تأثیری در کاهش ظرفیت‌ها نداشته است. «طبق دفترچه انتخاب رشته، باید ۵۷ نفر در کلاس باشیم، در حالی که اکنون ۷۰ نفر در کلاس حضور دارند. این مسئله نه تنها کیفیت آموزش را پایین می‌آورد، بلکه فشار بیشتری را به دانشجویان وارد می‌کند.»
دانشجویان نگرانند که این تغییرات بدون اطلاع‌رسانی قبلی، علاوه بر هزینه‌های مالی، برنامه‌های زندگی و تحصیلی آنها را نیز تحت تاثیر قرار دهد. یکی از دانشجویان دندانپزشکی که برای ثبت‌نام اولیه خود مبلغ ۹۰ میلیون تومان به دانشگاه پرداخت کرده، با ابراز نارضایتی گفت: چرا این افزایش‌های نجومی پیش‌تر به ما اعلام نشد تا بتوانیم روی تصمیمات خود تأمل کنیم؟ آیا دانشگاه تصور نمی‌کند که چنین افزایش‌های ناگهانی می‌تواند زندگی بسیاری از ما را مختل کند و حتی باعث شود که توانایی ادامه تحصیل را از دست بدهیم؟
از سوی دیگر، برخی دانشجویان بر این باورند که دانشگاه آزاد، به عنوان یک نهاد آموزشی خصوصی، باید به دانشجویان خود و خانواده‌های آنها بیشتر احترام بگذارد و شفافیت را در اطلاع‌رسانی‌ها رعایت کند. آنها معتقدند که چون پذیرش دانشجویان این دانشگاه از طریق سازمان سنجش انجام می‌شود، هرگونه تغییر در شهریه‌ها باید از طریق سازمان سنجش به اطلاع داوطلبان برسد تا آنها بتوانند با آگاهی از شرایط مالی، تصمیم‌گیری کنند.
یک دانشجوی دیگر از رشته داروسازی دانشگاه آزاد اضافه می‌کند: این افزایش شهریه، بسیاری از ما را در وضعیت نامطلوبی قرار داده است؛ به‌خصوص برای کسانی که از پس‌انداز یا وام برای تأمین هزینه‌ها استفاده می‌کنند. افزایش هزینه‌ها بدون اطلاع قبلی نه تنها یک فشار اقتصادی بلکه یک فشار روانی عظیم به خانواده‌ها وارد کرده است. بسیاری از ما نگرانیم که اگر این روند ادامه پیدا کند، در آینده مجبور به ترک تحصیل شویم. این نگرانی تنها یک موضوع مالی نیست؛ بلکه زندگی و آینده تحصیلی ما در خطر است.
دانشجوی دیگری در رشته پزشکی به نگرانی دیگری اشاره می‌کند: وقتی شهریه این‌چنین به‌طور غیرمنتظره‌ای افزایش می‌یابد، این سؤال پیش می‌آید که آیا دانشگاه‌ها تنها به دنبال درآمدزایی هستند؟ افزایش شهریه بدون بهبود امکانات و شرایط آموزشی، مانند فراهم کردن آزمایشگاه‌های مجهزتر یا بهبود وضعیت خوابگاه‌ها، این تصور را ایجاد می‌کند که اولویت دانشگاه نه کیفیت آموزشی، بلکه تنها جنبه مالی و کسب درآمد است. در نتیجه این امر می‌تواند بر انگیزه دانشجویان و نیز کیفیت خروجی‌های دانشگاه تأثیر منفی بگذارد.
این نظرات دانشجویان، بازتاب‌دهنده چالشی عمیق در ساختار هزینه‌های تحصیلی و آینده شغلی دانشجویان است. با وجود اینکه دانشگاه آزاد به‌عنوان یک نهاد خصوصی اختیار افزایش شهریه را دارد، اما عدم اطلاع‌رسانی به‌موقع و بی‌توجهی به نیازهای اساسی دانشجویان نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری‌های مالی این نهاد نیازمند بازنگری و اصلاح جدی است تا دانشجویان بتوانند با آرامش خاطر به تحصیل خود ادامه دهند.
با توجه به اینکه علی کشوری، سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی در تاریخ پنجم آبان ماه ۱۴۰۳ از ثبت شکایاتی درباره افزایش شهریه دانشگاه آزاد اسلامی در کمیسیون اصل ۹۰ خبر داد و گفت که این کمیسیون در هفته جاری به موضوع افزایش شهریه رشته‌های دانشگاه آزاد ورود می‌کند، دانشجویان از مسئولان دانشگاه و وزارت علوم انتظار دارند تا با در نظر گرفتن شرایط مالی و روانی دانشجویان، به وضعیت کنونی رسیدگی کرده و از افزایش‌های بی‌رویه و ناگهانی شهریه دانشگاه جلوگیری کنند. آنها امیدوارند که دولت و مسئولان با اعمال سیاست‌هایی منصفانه‌تر و شفاف‌تر، از آسیب‌های ناشی از این تصمیم‌ها بر آینده تحصیلی و زندگی دانشجویان پیشگیری کنند.
انتهای پیام
نظرات