این بخشی از صحبت‌های مدرس گروه علوم پایه دانشگاه فرهنگیان است که به مناسبت روز فرهنگ عمومی و با نظر به اهمیت سبک زندگی شهروندان در حفظ محیط‌زیست مطرح کرد. امیر فرح‌نسب در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: فرهنگ عمومی و سبک زندگی شهروندان می‌تواند به شکل مؤثری از بروز بحران‌های محیط‌زیستی جلوگیری کند. هرچند بحران‌های حالِ حاضرِ محیطزیست اغلب به‌دلیل سیاست‌های نادرست و مدیریت ناصحیح منابع، رشد سریع جمعیت و فشار بر منابع طبیعی رخ می‌دهند، اما فرهنگ عمومی و شیوه‌های زندگی مردم نقش بزرگی در کاهش این بحران‌ها دارد.

او در ادامه توضیح داد: کاهش مصرف و جلوگیری از هدررفت منابع، مشارکت در بازیافت و کاهش تولید زباله، حمایت از محصولات پایدار و دوستدار محیط‌زیست‌، کاهش آلودگی هوا از طریق تغییر روش‌های حمل‌ونقل، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی کمک بسیاری به محیط‌زیست خواهد کرد.

این دانش‌آموخته دکترای تخصصی محیط‌زیست افزود: حمایت از قوانین محیط‌زیستی از جمله الزام به رعایت اصل ۵۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که حفاظت از محیط زیست را وظیفه‌ عمومی تلقی می‌کند، همچنین آگاهی‌رسانی از دریچه‌ آموزش به نسل‌های آینده و ظرفیت‌سازی برای نسل‌های بعد مبتنی بر اصولِ توسعه‌ پایدار، به کاهش و جلوگیری از بحران‌های محیط زیستی کمک بسیار زیادی خواهد کرد.

مدرس گروه علوم پایه دانشگاه فرهنگیان با اشاره به اینکه یکی از اصلی‌ترین عوامل بحران‌های محیط‌زیستی، مصرف بی‌رویه‌ منابعی چون آب، انرژی و مواد خام است، تصریح کرد: با ارتقای فرهنگ عمومی و ایجاد آگاهی درباب صرفه‌جویی و مصرف هوشمندانه، می‌توان فشار بر منابع طبیعی را کاهش داد. مصرف کمتر و جلوگیری از هدررفت، به حفظ منابع برای نسل‌های آینده کمک و از نابودی آن‌ها جلوگیری می‌کند.

فرح‌نسب تولید زباله‌های پلاستیکی و سایر مواد غیرقابل تجزیه را یکی از اصلی‌ترین تهدیدات زیست‌محیطی برشمرد و خاطرنشان کرد: اگر فرهنگ عمومی به سمت کاهش تولید زباله، تفکیک زباله‌ها و بازیافت سوق داده شود، می‌تواند تأثیر زیادی در جلوگیری از آلودگی زمین، آب‌ها و اقیانوس‌ها داشته باشد.

او ادامه داد: هر فرد می‌تواند با تغییرات کوچک در رفتارهای روزانه خود، مانند استفاده از کیسه‌های چندبارمصرف یا خرید محصولات با بسته‌بندی‌های پایدار یا استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای، به کاهش تولید زباله‌ کمک کند. مثال شایعِ آن، در سفرهای خانوادگی مشاهده می‌شود که از سفره‌های پلاستیکی یکبارمصرف استفاده می‌کنند. هر چه تقاضا بیشتر، عرضه نیز بیشتر خواهد شد و اینجا نقش عموم مردم است که با شعار «نه به پلاستیک»، سبک زندگی خود را تغییر دهند. مردم با قطع زنجیره‌ پلاستیک به پایداری محیط‌زیست کمک قابل توجهی خواهند کرد.

این دانش‌آموخته دکترای تخصصی محیط‌زیست اظهار کرد: خرید محصولات سازگار با محیط زیست، مثل مواد غذایی محلی، محصولات ارگانیک یا وسایل ساخته‌شده از مواد بازیافتی، باعث تشویق تولیدکنندگان به تولید پایدار می‌شود. این انتخاب‌ها نه‌تنها به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند، بلکه از استفاده بی‌رویه از منابع طبیعی نیز جلوگیری خواهد کرد.

مدرس گروه علوم پایه دانشگاه فرهنگیان تأکید کرد: خرید محصولاتی که از تنوع زیستی و موجودات زنده تولید می‌شود، مانند وسایل تزیینی که با صدف‌ها، مرجان‌های دریایی تولید شده است، جزو موارد یادشده به شمار نمی‌آیند.

 زندگی و طبیعت باید در پیوند با یکدیگر باشند

فرح‌نسب گفت: استفاده از حمل‌ونقل عمومی، موتورسیکلت‌های برقی، دوچرخه‌سواری یا پیاده‌روی به‌جای استفاده از خودروهای شخصی، یکی از راه‌های مؤثر در کاهش آلودگی هوا و جلوگیری از تغییرات اقلیمی است. فرهنگ عمومی اگر به سمت استفاده‌ کمتر از خودروها و استفاده‌ بیشتر از گزینه‌های حمل‌ونقل پاک متمایل شود، به کاهش آلودگی هوا و جلوگیری از بحران‌های آب و هوایی نیز کمک خواهد شد.

او با نظر به شهرهای صنعتیِ آلوده توضیح داد: در این شهرها می‌توان یک روز از هفته را بدون خودرو در نظر گرفت و عموم مردم را به استفاده از وسایل نقلیه‌ عمومی و دوچرخه ترغیب کرد. البته که این موضوع، حمایت بخش دولتی را جهت تشویق و ترغیبِ هرچه بیشتر عموم مردم را می‌طلبد. دولت می‌تواند یک روز در هفته استفاده از کلیه‌ وسایل نقلیه‌ عمومی را برای مردم رایگان کند.

این دانش‌آموخته دکترای تخصصی محیط‌زیست خاطرنشان کرد: شهروندان با آگاهی و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی محیط‌زیستی، مثل کاشت درختان یا پاکسازی طبیعت، همچنین حمایت از سیاست‌های سبز دولتی، می‌توانند نقش مهمی در جلوگیری از بحران‌های زیست‌محیطی داشته باشند. همچنین، فشار عمومی می‌تواند دولت‌ها را به تصویب و اجرای قوانین دوستدار محیط‌زیست‌ ترغیب کند.

مدرس گروه علوم پایه دانشگاه فرهنگیان نقش فرهنگ عمومی را در آموزش کودکان و نوجوانان درباب اهمیت محیط‌زیست بسیار اساسی برشمرد، گفت: با آموزش نسل‌های جدید به شیوه‌ای که محیط‌زیست را بخشی از ارزش‌های فرهنگی بدانند، می‌توان از بروز بحران‌های آینده پیشگیری کرد. آگاهی‌رسانی، ظرفیت‌سازی، آموزش و نقش جوامع محلی در مشارکت، حفاظت و بهره‌برداریِ پایدار از طبیعت نیز می‌تواند تقویت‌کننده‌ این بخش باشد.

فرح‌نسب تأکید کرد: به‌طورکلی، با تغییرات مثبت در فرهنگ عمومی و سبک زندگی، می‌توان بسیاری از آسیب‌های محیط زیستی را کاهش داد و حتی از بروز برخی بحران‌های جدی پیشگیری کرد. آنچه مهم است، پیوند دادنِ طبیعت با زندگیِ جوامع محسوب می‌شود. زمانی که این موضوع را درک کردند، به اهمیتِ طبیعت و خدمات اکوسیستمیکی آن پی خواهند برد و در راستای تنها سپهر حیاتبخشمان زمین، تلاش خواهند کرد. درواقع، سبک زندگی شهروندان زمانی که با آگاهی و مسئولیت همراه باشد، می‌تواند به راهکاری مؤثر برای مقابله با تهدیدهای زیست‌محیطی تبدیل شود.

انتهای پیام