دکتر علی جمعه‌زاده، مدیر گروه فیزیک پزشکی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، به تشریح ابعاد گسترده این فناوری در حوزه سلامت پرداخت.

وی امروز ۲۳ فروردین‌ در گفت‌وگوی رسانه‌ای با اشاره به گسترش روزافزون استفاده از پرتوها و مواد رادیواکتیو در پزشکی، گفت: فناوری هسته‌ای به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارها در تشخیص و درمان بیماری‌ها، به‌ویژه سرطان نقش فزاینده‌ای یافته است.

جمعه‌زاده افزود: برخی از عناصر طبیعی در صورت غنی‌سازی، قابلیت تولید انرژی بسیار بالایی از طریق واکنش‌های هسته‌ای دارند. این انرژی نه تنها در صنعت، بلکه در حوزه‌های مختلفی مانند پزشکی، کشاورزی، و صنایع غذایی نیز کاربردهای گسترده‌ای یافته است.

وی کاربرد فناوری هسته‌ای در پزشکی را به سه بخش اصلی تقسیم کرد: استفاده از پرتوها و مواد رادیواکتیو در تشخیص و درمان بیماری‌ها به‌ویژه سرطان و استریلیزه کردن تجهیزات و مواد پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مدیر گروه فیزیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان با تأکید بر نقش کلیدی پزشکی هسته‌ای در تشخیص بیماری‌ها، بیان کرد: حدود ۹۰ درصد استفاده از مواد رادیواکتیو در بخش تشخیص به کار گرفته می‌شود.

وی اظهار کرد: رادیوداروها توسط سازمان انرژی اتمی و دانشمندان جوان کشور تولید شده و به مراکز پزشکی هسته‌ای ارسال می‌شوند. این داروها پس از تزریق به بیمار، در اندام‌های خاص تجمع پیدا کرده و پرتوهای گامای قابل تصویربرداری به‌صورت سه‌بعدی و فیزیولوژیک را ساطع می‌کنند.

جمعه‌زاده تأکید کرد: این فناوری امکان بررسی فیزیولوژی و مولکولی بدن را برای پزشکان فراهم کرده و آن‌ها را در انجام تشخیص‌های دقیق‌تر یاری می‌کند.

وی افزود: حدود ۱۰ درصد از کاربرد فناوری هسته‌ای در درمان بیماری‌ها، به‌ویژه درمان‌های ید درمانی و سرطان متمرکز است.

 به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، این روش‌ها می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی در بهبود وضعیت بیماران داشته باشند.

وی درباره یکی از رایج‌ترین درمان‌های مبتنی بر رادیوداروها توضیح داد: رادیوداروی ید-۱۳۱ در درمان بیماری‌های تیروئیدی کاربرد گسترده‌ای دارد. این ماده رادیواکتیو به‌طور خاص در بافت‌های سرطانی تیروئید تجمع یافته و با تهاجم به DNA سلول‌ها، روند درمان را آغاز می‌کند.

مدیر گروه فیزیک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمان عنوان کرد: تا چند سال پیش، این روش درمانی به‌صورت گسترده در کشور ما در دسترس نبود، اما خوشبختانه با پیشرفت‌های صورت‌گرفته و توسعه زیرساخت‌های تخصصی، تعداد مراکز پزشکی هسته‌ای در حال افزایش است.

روش‌های پرتودرمانی در خدمت درمان سرطان

جمعه‌زاده در ادامه به تشریح روش‌های پرتودرمانی پرداخت و گفت: این روش‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: پرتودرمانی خارجی و پرتودرمانی داخلی. در نوع خارجی، پرتوها از خارج بدن به سمت تومور هدایت می‌شوند و با شکستن ساختار DNA سلول‌های سرطانی، موجب از بین رفتن آن‌ها می‌شوند.

وی افزود: در پرتودرمانی داخلی یا براکی‌تراپی، منابع رادیواکتیو مستقیماً در محل درگیر قرار داده می‌شوند. این روش به‌ویژه در درمان سرطان دهانه رحم، پروستات و سایر سرطان‌های ناحیه لگن کاربرد دارد.

جمعه‌زاده همچنین به استفاده همزمان از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، این روش‌های درمانی به‌ویژه در بیماران مبتلا به سرطان دهانه رحم در زنان بسیار مؤثر بوده‌اند و امید می‌رود با پیشرفت‌های آینده، در درمان سایر تومورها نیز نتایج بهتری حاصل شود.

نقش فناوری هسته‌ای در تشخیص بیماری‌های قلبی و مغزی

جمعه‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود به کاربرد فناوری هسته‌ای در تشخیص بیماری‌های قلبی و عروقی اشاره کرد و افزود: متخصصان قلب بیماران را برای اسکن‌های دقیق‌تر به مراکز پزشکی هسته‌ای ارجاع می‌دهند. این اسکن‌ها با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته‌ای همچون SPECT و PET انجام می‌شوند که امکان تصویربرداری بسیار دقیق از عملکرد قلب و عروق را فراهم می‌کنند.

وی با تأکید بر اهمیت PET اسکن گفت: این دستگاه پیشرفته‌ترین ابزار در تشخیص زودهنگام سرطان به‌شمار می‌رود. حدود ۸۵ درصد از کاربرد PET در بیماران سرطانی و ۱۵ درصد دیگر در بیماری‌های قلبی و مغز و اعصاب است. همچنین این دستگاه به پزشکان کمک می‌کند تا پاسخ بدن بیمار به درمان‌های شیمی‌درمانی و پرتودرمانی را به‌دقت بررسی کنند.

گامی بلند به‌سوی جایگاه جهانی

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان، با ابراز امیدواری نسبت به آینده پزشکی هسته‌ای در کشور، گفت: پیشرفت‌های اخیر می‌تواند چالش‌ها و محدودیت‌های گذشته را پشت سر گذاشته و ابزارهای نوینی را در اختیار پزشکان قرار دهد.

وی افزود: ما به‌سوی دستیابی به جایگاهی بین‌المللی در زمینه درمان بیماری‌های سرطانی حرکت می‌کنیم.

جمعه‌زاده در پایان با تأکید بر ضرورت ارائه خدمات پزشکی مقرون‌به‌صرفه گفت: ما با تعرفه‌های دولتی و با کمترین هزینه، خدمات پزشکی هسته‌ای را ارائه می‌دهیم تا بیماران بدون دغدغه مالی، از پیشرفته‌ترین خدمات پزشکی روز دنیا بهره‌مند شوند.

انتهای پیام