سیده‌فاطمه موسوی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان این‌که یک بارداری طبیعی حدود ۴۰ هفته از زمان اولین روز آخرین قاعدگی به طول می‌انجامد، اظهار کرد: زمانی که بارداری پیش از هفته ۲۲ و بدون دلایل طبی یا مداخلات جراحی و دارویی، به‌طور خودبه‌خود خاتمه می‌یابد، به آن «سقط خودبه‌خود» گفته می‌شود.

وی با اشاره به نگرانی برخی مادران درباره احتمال تأثیر رفتارهای روزمره بر از دست رفتن بارداری‌شان، افزود: فعالیت‌های عادی روزمره، ورزش و رابطه جنسی معمول، منجر به سقط نمی‌شوند. همچنین تهوع و استفراغ در اوایل بارداری که تحت عنوان کسالت صبحگاهی شناخته می‌شود، عامل سقط نیست.

او تصریح کرد: علل متعددی برای سقط‌های خودبه‌خود وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به ناهنجاری‌های ژنتیکی، نقایص لانه‌گزینی، عفونت‌های مادری و ناهنجاری‌های رحمی و دهانه رحم اشاره کرد.

وی ادامه داد: مطالعات مختلف ارتباط بین سبک زندگی، تغذیه، عوامل محیطی، شغلی و اجتماعی با سقط خودبه‌خود را نشان داده‌اند. مصرف الکل، استعمال دخانیات، مصرف مواد مخدر و مصرف زیاد کافئین از جمله عوامل مؤثر در افزایش احتمال سقط هستند.

این کارشناس افزود: نتایج برخی مطالعات نشان داده است که مصرف سیگار، بخصوص زیر ۱۲ هفته، خطر سقط را افزایش می‌دهد، همچنین استعمال سیگار یا داروهای محرک از طریق ارتباط با برخی بیماری‌ها مانند واریکوسل، بیماری‌های قلبی و عروقی و سندرم‌های متابولیک از طریق فشار خون بالا، چربی خون بالا و دیابت به ویژه در مردان به دلیل تاثیر مواد ژنتیکی بر کیفیت اسپرم می‌تواند احتمال سقط خود به خود را افزایش دهد.

وی با تأکید بر نقش تغذیه در این فرآیند، تصریح کرد: درباره قهوه و کافئین نیز تحقیقاتی وجود دارد که در آنها توصیه به مصرف نکردن زیاد قهوه به‌ویژه مصرف بیش از ۲۰۰ میلی‌گرم در روز در طول بارداری شده است در مقابل، بهبود سبک زندگی از طریق تغذیه سالم، ورزش، ترک سیگار و الکل و استفاده کم از قهوه می‌تواند در پیشگیری از سقط خود به خود مؤثر باشد.

موسوی در ادامه گفت: بیماری‌های مزمن در مادر مانند دیابت کنترل‌نشده، بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس و سندرم آنتی‌فسفولیپید، کم‌کاری تیروئید و چاقی نیز از عوامل زمینه‌ساز سقط خود به خود هستند.

او به اختلالات ساختاری رحم همچون رحم دوشاخ، چسبندگی‌های رحمی و آسیب‌های ناشی از کورتاژ اشاره کرد و افزود: برخی عفونت‌ها نظیر توکسوپلاسموزیس، هرپس سیمپلکس، سیتومگالوویروس، سرخجه، HIV و سیفلیس نیز می‌توانند احتمال سقط را افزایش دهند. بنابراین پرهیز از تماس با کانون یا منابع انتقال عفونت که در برخی موارد می‌تواند حیوانات خانگی آلوده (واکسینه‌نشده) باشند توصیه می‌شود.

به گفته موسوی، مصرف خودسرانه داروها، به‌ویژه در بارداری باید به‌شدت پرهیز شود و حتی در صورت تجویز پزشک، مادران باید درباره ادامه مصرف با پزشک مشورت کنند.

وی افزود: مواجهه با سموم محیطی، اشعه‌ها، مواد شیمیایی و برخی صنایع خاص مانند رنگ‌سازی، چرم‌سازی، تولید آفت‌کش‌ها، سیمان، پتروشیمی و … نیز در افزایش احتمال سقط نقش دارد.

موسوی با بیان این‌که هرچند ارتباط‌هایی بین عواملی مانند استرس، اعمال جراحی و مشکلات معیشتی در سقط خود به خود مطرح شده که چندان قطعی نیستند با این حال کاهش استرس در دوران بارداری توصیه می‌شود، اظهار کرد: کیفیت رژیم غذایی نیز ممکن است در این زمینه نقش داشته باشد، هرچند که بر اساس مطالعات کنونی کمبود انحصاری یک ماده تغذیه‌ای و یا کمبود متوسط تمام مواد تغذیه‌ای، ظاهرا سبب افزایش احتمال سقط خود به خود نمی‌شود، اما درباره مصرف مکمل‌های ویتامینی قبل از بارداری یا در اوایل بارداری شواهد نشان داده که زنانی که مولتی ویتامین به همراه آهن و اسید فولیک دریافت کرده‌اند، احتمال مرده‌زایی در آنها کاهش یافته است. بنابراین مصرف فولیک اسید در راستای کاهش عوارض نامطلوب بارداری می‌تواند مد نظر قرار گیرد.

او با توضیح اینکه سن بالای پدر نیز ارتباط معناداری با افزایش احتمال سقط دارد که میزان این احتمال قبل از ۲۵ سالگی در کمترین حد بوده و با فواصل ۵ ساله افزایش پیشروندهایی پیدا می‌کند، اضافه کرد: علت این ارتباط می‌تواند ناشی از احتمال بالاتر رخداد اختلالات کرموزمی در اسپرم‌های مردان با سنین بالاتر باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که چه توصیه‌هایی برای پیشگیری از سقط خود به خود وجود دارد؟ عنوان کرد: در کل، اتخاذ سبک زندگی سالم، مانند داشتن فعالیت فیزیکی منظم، استفاده متعادل از مواد غذایی سالم و حفظ وزن در محدوده طبیعی، استفاده کمتر از مواد تراریخته، چربی‌های ترنس و غذاهایی غنی از گوشت قرمز، غذاهای فرآوری‌شده، سیب‌زمینی سرخ‌شده، شیرینی و نوشیدنی‌های شیرین، اجتناب از مصرف خود سرانه دارو و پرهیز از استرس به منظور پیشگیری از سقط خود به خود، باید مدنظر قرار گیرند. 

کارشناس مادران مرکز بهداشت شهرستان زنجان عنوان کرد: از دیگر توصیه‌ها می‌توان به  پرهیز از مصرف دخانیات و مواد مخدر یا محرک، پرهیز از نوشیدن الکل، اجتناب از مصرف مقادیر بالای کافئین بخصوص در قهوه (بیش از دو فنجان در روز) چای، کولا و نوشیدنی‌های انرژی‌زا، داشتن وزن متعادل، اجتناب از مصرف لبنیات غیر پاستوریزه، گوشت خام یا نیم‌پز، تخم‌مرغ خام یا نیمه پخته مانند سس مایونز یا دسرهای سرد، مصرف صحیح محصولات کشاورزی و دامی به دلیل احتمال وجود باقی‌مانده‌های دارو و سموم از جمله آفت کش‌ها و فلزات سنگین در آنها از طریق شست‌وشوی کامل میوه‌ها و سبزیجات حتی در انواع ارگانیک، گرفتن پوست میوه‌ها و صیفی‌ها و جداکردن لایه بیرونی برگ‌ها در سبزیجاتی مانند کاهو و کلم، جدا کردن چربی‌های قابل مشاهده از گوشت به دلیل اینکه اغلب باقی‌مانده‌های دارو یا سموم محلول در چربی هستند و در چربی‌های گوشت باقی می مانند و یا استفاده از انواع غذاهای جایگزین گوشت مانند حبوبات و آجیل غیرشور، در صورت مصرف ماهی، توصیه به مصرف ماهی قزل آلا به دلیل احتمال آلودگی کمتر با جیوه نسبت به سایر انواع ماهی‌ها، خودداری از مصرف غذاهای حاوی کپک، حتی با وجود جدا کردن بخش حاوی کپک، در صورت مواجهه‌های شغلی با سموم و آفت کش‌ها، مثل کشاورزی، در طول مدت بارداری سعی شود از اینگونه فعالیت‌ها اجتناب شود. در صورت امکان نداشتن اجتناب کامل از این گونه فعالیت‌های شغلی، با خودداری از کاربرد مستقیم این مواد از طریق استفاده از وسایل محافظ مانند دستکش و لباس محافظ و ماسک تنفسی مناسب، می‌توان میزان مواجهه را کاهش داد. 

موسوی با بیان اینکه توصیه می‌شود از ورود به مناطقی که آفت‌کش‌ها در آن استفاده شده تا زمان کاهش سموم، بر اساس اطلاعات برچسب آفت‌کش خودداری شود، گفت: در صورت مواجهه شغلی مادر با مواد سمی یا شیمیایی مانند کار در صنایع رنگ‌سازی، چرمسازی، کارخانجات تولید سیمان، مواد شیمیایی - مانند آفت‌کش‌ها - یا پتروشیمی، مشورت با کارکنان بهداشتی، پزشک و ماما برای راهنمایی در زمینه راهکارهای کاهش مواجهه مثلا تغییر محل شغلی توصیه می‌شود.

وی با یادآوری اینکه در صورت ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا کم کاری تیروئید، بیماری قلبی یا اختلالات انعقادی، قبل از بارداری حتما با پزشک مشورت شود، ادامه داد: از مصرف خودسرانه دارو نیز باید اجتناب شود. در صورت مصرف دارو تحت نظارت پزشک، خصوصا برای اختلالات روان‌پزشکی، قبل از بارداری درباره میزان، نحوه مصرف و ... با پزشک مشورت شود.

کارشناس مادران مرکز بهداشت شهرستان زنجان با یادآوری اینکه در صورت سابقه دو یا بیش از دو از سقط خود به خود پشت سر هم یا سابقه یک سقط بالای ۱۰ هفته، مادر باید به متخصص زنان یا پریناتولوژیست ارجاع داده شود، بیان کرد: مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی برای دریافت مراقبت پیش از بارداری به طور حتم توصیه می‌شود.

انتهای پیام