اسدالله ربانی‌مهر در نشست «ایسپا و مسأله شنیدن جامعه؛ از نهاد پژوهشی تا ابزار تحول اجتماعی» که به مناسبت بیست و چهارمین سالگرد تشکیل مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران(ایسپا) و به همت معاونت فرهنگی جهاددانشگاهی همدان برگزار شد، جهاددانشگاهی را یک مجموعه علمی، پژوهشی و رسانه‌ای و موفق در حوزه فرهنگی و اجتماعی دانست و اظهار کرد: یکی از اصلی‌ترین مشکلات امروز جامعه جدای از مشکلاتی چون تورم، بیکاری و کم‌آبی، بحث سرمایه‌های اجتماعی است که باید در این حوزه برنامه‌های دقیق و اساسی داشته باشیم.
وی گفت: معتقدم اگر در سیستم اداری ما آن بازدهی، بهره‌وری و چابکی دیده نمی‌شود به این علت است که هنوز نتوانسته‌ایم نظریه‌ها و خواسته‌های مردم را که از طریق افکارسنجی‌ها و نیازسنجی‌ها سنجیده می‌شود، در تصمیم‌گیری‌هایمان دخالت دهیم.
ربانی‌مهر، مشکل دانشگاه‌ها را ارتباط کم و ضعیف با مراکز تصمیم‌گیری دانست و تصریح کرد: متأسفانه هنوز دانشگاه‌ها نتوانسته‌اند ارتباط و تعامل مؤثر و ویژه‌ای با مراکز تصمیم‌گیری موجود در سطح جامعه داشته باشند.
وی اذعان کرد: اگر در امورات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی چون سهمیه‌بندی بنزین، توزیع یارانه، دیپلماسی عمومی، سیاست خارجه و حتی مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا که قرار است تصمیمی گرفته شود، پیوست افکارسنجی همراهشان باشد خیلی از مسائل و مشکلات را نخواهیم داشت.
ربانی‌مهر ادامه داد: در حوزه نشاط اجتماعی هنوز مطالبه و نیاز مردم سنجیده نشده است و پیوست رسانه‌ای و افکارسنجی در کارها مدنظر قرار نمی‌گیرد در حالیکه باید از مراکز علمی نظرسنجی چون ایسپا بخواهیم برای انجام برنامه‌ها نظرسنجی و افکارسنجی انجام دهد که آیا اجرای این برنامه نیاز جامعه است یا خیر؟ بنابراین اگر می‌خواهیم کشور توسعه یافته داشته باشیم و در مسیر توسعه پایدار حرکت کنیم باید حتماً سرمایه‌های اجتماعی و خواسته‌ها و نیازهای جامعه به صورت ویژه در اولویت قرار گیرد.
افکارسنجی و نیازهای موجود در جامعه به معنای واقعی نادیده گرفته می‌شود
این مسئول بیان کرد: بسیاری از مشکلات امروز به خاطر این است که در تصمیم‌گیری‌ها موضوع مهم افکارسنجی و نیازهای موجود در جامعه به معنای واقعی نادیده گرفته می‌شود و نتیجه آن بعضی از نارضایتی‌های موجود است.
ربانی‌مهر در ادامه گفت: هر مجموعه‌ای چه دولتی، خصوصی و یا خانواده برای داشتن پویایی، نشاط و کارآمدی باید نسبت به حوادث پیرامون خود حساس بوده و به‌روز باشد. در بحث افکارعمومی و افکارسنجی باید ورود کرده و نیازهای جامعه را بشناسیم.
وی تصریح کرد: مشکل ما این است که ۸۰ درصد کارها در کشور ما دولتی انجام می‌گیرد که خود آسیب بزرگی است به طوریکه متأسفانه هنوز نتوانسته‌ایم از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد، تشکل‌ها و بخش خصوصی استفاده کنیم و یکی از دلایل اصلی نارضایتی‌ها و مشکلات موجود در جامعه دولتی بودن خیلی از مسائل است.
وی افزود: هر چه بتوانیم کارها و برنامه‌ها را به سمت خصوصی بودن و واگذاری و استفاده از مشارکت اجتماعی سوق دهیم، به طور حتم موفقیت بیشتری حاصل می‌شود بنابراین در مجموعه و تشکیلاتی که در آن فعالیت می‌کنیم از یک مجموعه کوچک گرفته تا یک مجموعه دولتی باید حرف، نظرات و افکار مردم را در حوزه کاری خود بسنجیم و آنها را دخالت دهیم.
وی با تأکید مجدد بر اینکه بسیاری از کارهایی که انجام می‌دهیم هنوز پیوست رسانه‌ای و افکارسنجی ندارد و این آفت بزرگی است که شاهد هستیم و این کم‌توجهی‌ها موجب نارضایتی می‌شود، گفت: نتیجه کم‌توجهی به افکارسنجی نارضایتی عمومی است بنابراین برای افزایش مشارکت در بخش‌های مختلف باید افکارعمومی سنجیده شود تا از این طریق اعتماد بین دولت و مردم شکل گیرد در نتیجه همکاری و مشارکت مردم را خواهیم داشت و همین امر باعث می‌شود دولت در تصمیم‌گیری‌ها و اجرای برنامه‌ها موفق‌تر عمل کند.
ربانی‌مهر اظهار کرد: در بحث نظرسنجی و افکارسنجی ایراداتی وجود دارد؛ انتظاری که جامعه به ویژه دانشگاهیان دارند این است که استقلال رأی و عدم وابستگی وجود داشته باشد به طوریکه مراکز علمی و افکارسنجی نباید با تغییر دولت‌ها سیاست‌هایشان عوض شود، باید روش استقلال خود را حفظ کنند. داشتن استقلال، رمز موفقیت است و جلب اعتماد عمومی را رقم می‌زند.
وی در ادامه با اشاره به واقع‌بین بودن در بحث نظرسنجی و افکارسنجی گفت: نباید این حس در جامعه باشد که همیشه سنجش‌هایی در جامعه انجام می‌دهیم که همیشه منفی است و وجهه خوبی نداشته باشد بلکه باید در کنار همه مشکلاتی که داریم قسمت مثبت کار را هم ببینیم.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری همدان به موضوع عدم دخالت نگاه‌های سیاسی در بحث نظرسنجی و افکارسنجی اشاره کرد و یادآور شد: همیشه یکی از آفت‌هایی که در بحث نظرسنجی‌ها و افکارسنجی‌ها داریم، این است که بسیاری از مراکز قدرت تمایل دارند یکسری آمارها به شکلی گفته شود که رضایتشان را جلب کند و همین امر باعث سلب اعتماد عمومی از آن موضوع می‌شود بنابراین باید واقع‌بین بود و دیدی فراتر از نگاه‌های سیاسی، اجتماحی و سایر دسته‌بندی‌ها داشت.
وی با بیان اینکه ما در حوزه رسانه‌های رسمی و غیررسمی و انتشار افکارسنجی رسمی و غیررسمی هم مشکل داریم، خاطرنشان کرد: رسانه‌ها و کانال‌های غیررسمی به حدی گسترش یافته که رسانه‌های رسمی در حال از دست دادن مرجعیت خود هستند بنابراین باید گفت فضای مجازی فرصتی است که باید آسیب‌هایش هم دیده شود تا مرجع‌های ما جایگاهشان را از دست ندهند.
افکارسنجی باید با استانداردهای خود انجام گیرد
ربانی‌مهر با بیان اینکه افکارسنجی باید با استانداردهای خود انجام گیرد، تصریح کرد: ایسپا باید با مراجع تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز و مراکز قدرت در ارتباط باشد. در ضمن باید پایان‌نامه‌های دانشجویی نیز پس از اتمام به مرکز ذیربط ارجاع و حتی در کارگروه مربوط به آن مبحث مطرح شود در واقع باید ارتباط تنگاتنگی بین مراکز اجرایی و دانشگاهی باشد.
وی با اشاره به فارغ‌التحصیلان بیکار و بازاری که امروز به آنها نیاز ندارد، اظهار کرد: متأسفانه دانشجویان در رشته‌ای فارغ‌التحصیل می‌شوند که بازار کارش صفر است. وقتی هیچ کاری نیست چرا در آن رشته پذیرش انجام می‌شود؟ آیا بهتر نیست یکی، دو سال پذیرش متوقف شود؟ این امر از آنجا نشأت می‌گیرد که ارتباط خوب کارشناسی بین سیستم دانشگاهی و جامعه وجود ندارد.
ربانی‌مهر با تأکید بر اینکه فارغ‌التحصیلان بسیار زیادی تحویل جامعه می‌دهیم و از طریق دیگر جامعه به آنها نیاز ندارد و همین امر نارضایتی عمومی و آسیب‌های اجتماعی را به همراه دارد به این علت که ارتباط و تعامل خوبی بین مراکز علمی و دستگاه‌های تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر برقرار نشده است، یادآور شد: به عنوان مثال در حوزه گیاهان دارویی و سنگ‌های قیمتی سرمایه‌گذاری کرده و به سرمایه‌گذار می‌گویم بیا کار کن اما نه برای متقاضیان کارگاه تخصصی می‌گذاریم و نه رشته‌های دانشگاهی آنچنانی فعال هستند و نه دستگاه‌های اجرایی آموزش می‌دهند.
وی ادامه داد: همدان به عنوان شهر جهانی سیر همچنان در بحث فرآوری این محصول مشکل دارد و به خام‌فروشی مشغول است به این علت که نیازسنجی برای این بازار خوب و جهانی انجام نشده این در حالیست که هر چه در این حوزه‌ها ارتباط و تعامل خوبی بین مراکز علمی و افکارسنجی با دستگاه‌های اجرایی داشته باشیم، به نتیجه بهتری خواهیم رسید.
مدیرکل امور اجتماعی استانداری همدان در بخش پایانی سخنانش مطرح کرد: در حال حاضر یکی از آفت‌های بزرگ سیستم اداری ما عدم به‌روز بودن و روزمرگی است و همین امر باعث کاهش کارآمدی و بهره‌وری شده و برای اصلاح این روند باید به افکارسنجی و نظرسنجی توسط مراکز علمی و دانشگاهی از جمله ایسپا توجه کرد.
وی افزود: باید برای به‌روز بودن مجموعه، کارآمدی، برآورده کردن انتظارات و تقویت سرمایه‌های اجتماعی از افکارسنجی بهره بگیریم چراکه این امر باعث می‌شود مشکلات مجموعه‌های دولتی و خصوصی با استفاده از نظریات و یافته‌های علمی و داده‌های این مراکز حل شود، بازدهی بالا رود و سرمایه اجتماعی مجموعه افزایش یابد.
ربانی‌مهر خاطرنشان کرد: استفاده از افکارسنجی نیاز به فرهنگسازی دارد و باید برای تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان این فرهنگ جا بیفتد که برای رسیدن به بازدهی، موفقیت و هدف باید نیازهای جامعه را مدنظر قرار داد و بر این اساس عمل کرد. در حقیقت راه رسیدن به هدف و داشتن رضایتمندی عمومی داشتن افکارسنجی و دخالت دادن آن در تصمیم‌گیری‌ها است.
انتهای پیام
نظرات