حسین اکبری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در حال حاضر ۷۵۰۰ رشته قنات در استان وجود دارد که نقشی حیاتی در تأمین آب مورد نیاز بخش کشاورزی به‌ویژه در مناطق روستایی و کوهپایه‌ای ایفا می‌کنند. این قنوات با طولی حدود چهار هزار کیلومتر پراکندگی گسترده‌ای در سطح استان دارند.
وی ادامه داد: تاکنون ۱۳۴۱ کیلومتر از این قنوات با استفاده از منابع دولتی، اعتبارات مشارکتی و همراهی نهادهای حمایتی احیا و مرمت شده است که نقش مهمی در افزایش بهره‌وری منابع آب و رونق کشاورزی محلی دارد.
اکبری با بیان اینکه مرمت و بازسازی قنوات یکی از برنامه‌های اولویت‌دار در حوزه آب و خاک است، گفت: عملیات احیا با مشارکت کشاورزان و همکاری دستگاه‌هایی مانند منابع طبیعی، شرکت آب منطقه‌ای و نهادهای حمایتی همچون بنیاد برکت، بنیاد علوی و سازمان بسیج سازندگی در حال انجام است.
وی افزود: مطابق ماده ۱۱ آیین‌نامه اجرایی فصل دوم قانون توزیع عادلانه آب، چنانچه بهره‌برداران حداکثر تا پنج سال پس از خشک شدن قنات به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مراجعه کنند، امکان بهره‌مندی از حمایت‌های قانونی و برنامه‌های احیایی فراهم خواهد بود.
سرپرست جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به نقش مؤثر قنوات در پایداری جمعیت روستایی تصریح کرد: احیای قنوات علاوه بر افزایش تولیدات کشاورزی، موجب تثبیت جمعیت، جلوگیری از مهاجرت، ایجاد اشتغال و بهبود سطح معیشت مردم در مناطق روستایی می‌شود.
وی با تأکید بر اهمیت مدیریت منابع آبی، عنوان کرد: در کنار مرمت سازه‌ای قنوات، اجرای طرح‌های مکمل نظیر آبخیزداری، آبخوان‌داری و تغذیه مصنوعی با هدف افزایش آبدهی قنوات، در دستور کار قرار دارد. این اقدامات با همکاری مشترک شرکت آب منطقه‌ای و اداره‌کل منابع طبیعی پیگیری می‌شود.
اکبری خاطرنشان کرد: برای حمایت از بهره‌برداران مناطق قناتی، اعتبارات بلاعوض، تسهیلات کم‌بهره و دوره‌های آموزشی در زمینه آبیاری نوین و بهینه‌سازی مصرف آب در دست اجراست. این برنامه‌ها به‌طور هدفمند برای افزایش تاب‌آوری کشاورزی استان در شرایط کم‌آبی طراحی شده‌اند.
وی درباره وضعیت فعلی قنوات اظهار کرد: آمار دقیق مربوط به تعداد قنوات خشک‌شده در سال‌های اخیر توسط شرکت آب منطقه‌ای که متولی منابع آب زیرزمینی و سطحی است، ثبت و بررسی می‌شود. اما آنچه مسلم است خشکسالی‌های پیاپی فشار زیادی بر منابع سنتی تأمین آب از جمله قنوات وارد کرده است.
اکبری ادامه داد: در حوزه استفاده از فناوری‌های نوین، اقداماتی نظیر تصویربرداری پهپادی، استفاده از فناوری‌های ژئوفیزیکی مانند GPR، حفاری مکانیزه، استفاده از مصالح نوین در مرمت و همچنین سامانه‌های پایش و کنترل هوشمند، به‌کار گرفته شده تا دقت، سرعت و کیفیت عملیات احیا افزایش یابد.
وی افزود: بهره‌برداران پس از احیای قنوات، موظف به نگهداری و بهره‌برداری صحیح از آن هستند. البته کارشناسان جهاد کشاورزی و شرکت‌های مشاور نیز نظارت مستمر پس از پایان عملیات را انجام می‌دهند تا کارایی این منابع آبی حفظ شود.
سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تأکید کرد: با وجود چالش‌هایی همچون کمبود اعتبار، تغییرات اقلیمی، کمبود پیمانکار متخصص، و نبود بیمه برای مقنیان، روند احیای قنوات در استان با برنامه‌ریزی دقیق و جلب مشارکت نهادها و مردم با قدرت ادامه دارد.
انتهای پیام
نظرات