زباله‌های رهاشده در کوچه و خیابان، تخریب بی‌رویه طبیعت، آلودگی هوا و بحران آب، خبرهایی است که امروزه توسط حامیان محیط زیست در رسانه‌ها منتشر می‌شود و تلاش می‌کنند که حفظ محیط‌زیست به یک باور ذهنی و فرهنگ تبدیل شود و دوران مدرسه، بهترین زمان برای ایجاد چنین باوری است زیرا کودکانی که در هوای آلوده صبح باوجود ذرات خطرناک سمی به مدرسه می‌روند، اولین قربانی این وضعیت هستند.
طرح محیط‌یار از سال ۸۴ با ۳۰ دانش‌آموز در ۱۵ مدرسه کاشان شروع شد، اما امروز ۲۲ هزار دانش‌آموز در ۱۵۰ مدرسه در اجرای این طرح برای حفظ محیط‌زیست آموزش‌دیده و تلاش می‌کنند.
محیا راهی، یک دانش‌آموز محیط‌یار به ایسنا می‌گوید: مهم‌ترین مشکل ما، زباله‌هایی است که آن‌ها را جدا نمی‌کنیم. ما در مدرسه یاد گرفتیم که زباله‌های خشک و تر را از هم جدا کنیم. زباله‌هایی که در داخل دریا و رودخانه می‌ریزند یا آتش می‌زنند به جانوران و گیاهان آسیب می‌زنند.
وی می‌افزاید: ما می‌توانیم پسماندها را بازیافت کنیم و سازه‌های مورد نیاز را از آن‌ها بسازیم. ما امسال با جمع‌آوری پسماندهای خود توانستیم صندلی‌های حیاط مدرسه را بسازیم.
این دانش‌آموز کاشانی بیان می‌کند: اگر ما محل زندگی خود را آلوده کنیم به خودمان و دیگران ظلم کرده‌ایم پس در خانه و مدرسه به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کنیم تا سلامتی همه جامعه حفظ شود.
فاطمه‌نورا حیدری، یک دانش‌آموز محیط‌یار دیگر نیز می‌گوید: چیزهایی که هوا را آلوده می‌کند مثل خودروها و کارخانه‌ها، نفس کشیدن ما را دچار مشکل کرده و ما را مریض می‌کند درحالی‌که می‌توانیم از دوچرخه یا اتوبوس استفاده کنیم.
وی می‌افزاید: ما باید یاد بگیریم که آشغال نریزیم تا محیط آلوده نشود. یاد گرفتیم که زباله‌هایمان را تفکیک کنیم و به دوستان و خانواده هم بگوییم تا زباله در جهان کم شود.
این دانش‌آموز ادامه می‌دهد: در مدرسه، زنگ آراستگی داریم که در آخر هر ساعت، جای خودمان را تمیز می‌کنیم. در مدارس سطل تفکیک زباله برای بازیافت داریم و اگر همه مدرسه‌ها داشته باشند، یاد می‌گیریم که در خانه هم پسماندها را جداسازی کنیم.
ربابه دانشیار، یک فرهنگی فعال در حوزه محیط‌زیست نیز به ایسنا می‌گوید: دانش‌آموزانی که مفاهیم زیست‌محیطی را آموزش‌دیده و اجرا کنند در بزرگ‌سالی نیز از کارهایی که منجر به تخریب محیط‌زیست می‌شود، خودداری می‌کنند.
وی می‌افزاید: حفظ محیط‌زیست در دنیای امروز یک فعالیت مردم‌نهاد است و تشکل‌های حامی محیط‌زیست افزایش یافته است تا مردم با حفظ محیط زندگی خود، از منافع آن نیز بهره‌مند شوند.
این فعال فرهنگی می‌کند: دوران مدرسه، برای ایجاد نگرش‌های محیط‌زیستی، اهمیت بالایی دارد زیرا این آموزش‌ها همیشگی و تغییرناپذیر هستند. چالش‌های محیط‌زیستی کشور ناشی از رفتار غیرمسئولانه و خودخواهانه برخی از شهروندان است که آموزش مؤثرترین راهکار برای کاهش این رفتار است.
دانشیار می‌گوید: معضلات زیست‌محیطی، نوعی مشکل فرهنگی محسوب می‌شود و تقویت فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست باعث ارتقای زندگی انسان در ارتباط با محیط‌زیست می‌شود که از مدرسه باید شروع شود.
وی می‌افزاید: جمع‌آوری کاغذهای باطله در قالب جشن کاغذ، شرکت دادن دانش‌آموزان در پاک‌سازی محیط زندگی، تشویق دانش‌آموزان به استفاده از دوچرخه، کاشت یک گل در آغاز یا پایان سال و نصب سطل‌های بازیافت در مدارس از جمله راهکارهای نهادینه‌سازی فرهنگ حفاظت از محیط‌زیست است.
ملیحه حدادی، مدیر دبستان عزیزی کاشان نیز می‌گوید: فرهنگ حفظ محیط‌زیست به ابتکار مراقب سلامت مدرسه، در فرایند آموزش دانش‌آموزان، مورد توجه همه همکاران قرار گرفته و جداسازی پسماند به‌خصوص کاغذ به بچه‌ها آموزش داده شده است.
وی می‌افزاید: فعالیت‌های زیست‌محیطی از کلاس و مدرسه به خانه‌ها گسترش داده شده است زیرا انجام این فعالیت‌ها در مدرسه، نوعی آموزش است که باعث تغییر نگاه دانش‌آموزان شده و آن‌ها را به حفظ محیط‌زیست تشویق می‌کند.
این مدیر دبستان بیان می‌کند: حفظ محیط‌زیست در کتاب درسی به بچه‌ها آموزش داده می‌شود، اما باید این آموزش‌ها به فرهنگ رایج جامعه تبدیل شود درحالی‌که آموزش‌های مدرسه و برنامه‌های مناسبتی به‌صورت مقطعی است و نمی‌تواند نهادینه شود.
حدادی اضافه می‌کند: تقدیر از دانش‌آموزان می‌تواند در فرهنگ‌سازی حفظ محیط‌زیست اثربخش باشد که امسال از «فاطمه نورا حیدری»، «فاطمه ملک‌آبادی»، «محیا راهی»، «سارینا ستاری» و «عسل ستاره» به‌عنوان دانش‌آموزان محیط‌یار قدردانی شد.
وی با اشاره به شعار هفته محیط‌زیست می‌گوید: به‌عنوان یک شهروند و مادر یک فرزند از مسئولان درخواست می‌کنم که با تعهد مسئولانه از محیط‌زیست کاشان حفاظت کرده و اجازه ندهند که حقوق مردم، فدای صنایع شود.
ناهید عسگری، کارشناس آموزش اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان کاشان نیز اظهار می‌کند: طرح محیط‌یار از سال ۸۴ با ۳۰ دانش‌آموز در ۱۵ مدرسه کاشان شروع شد، اما امروز ۲۲ هزار دانش‌آموز در ۱۵۰ مدرسه در اجرای این طرح برای حفظ محیط‌زیست آموزش‌دیده و تلاش می‌کنند.
وی می‌افزاید: طرح محیط‌بان نیز در مدارس حاشیه منطقه حفاظت‌شده قمصر و برزک اجرا می‌شود تا دانش‌آموزان با گونه‌های گیاهی و جانوری این منطقه آشنا شده و برای حفظ آن با اداره حفاظت محیط‌زیست همکاری کنند.
این کارشناس آموزشی ادامه می‌دهد: منطقه حفاظت‌شده قمصر و برزک، ۶۰ هزار هکتار مساحت دارد و زیستگاه گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی است، اما برداشت بی‌رویه گیاهان و شکار جانوران آن، باعث نابودی این گونه‌ها و تخریب محیط‌زیست می‌شود.
عسگری با اشاره به راه‌اندازی خانه محیط‌زیست در مدارس انرژی اتمی کاشان تصریح می‌کند: اثربخشی گفت‌وگوی دانش‌آموزان با یکدیگر و خانواده، بیشتر از بخشنامه و قانون است و با همکاری آموزش‌وپرورش تلاش می‌کنیم تا این آموزش‌ها ترویج شده و به جامعه منتقل شود.
عسگری طرح محیط‌یار اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان کاشان بیان می‌کند: بی‌توجهی نسبت به استفاده روزافزون از ظرف‌های یک‌بارمصرف و مواد شیمیایی یکی از عوامل محیطی تخریب محیط‌زیست است.
وی یادآور می‌شود: بسته‌بندی‌های شیک کالاها یکی از عوامل تخریب محیط‌زیست است و کودکان باید بدانند ظروف پلاستیکی در اثر آفتاب دچار سوختگی شده و عامل ایجاد ریزگردهایی است که می‌تواند منجر به بیماری‌های تنفسی شود.
الهیار دولت‌خواه، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان کاشان نیز می‌گوید: برای حفظ محیط‌زیست چاره‌ای نداریم جز آنکه بچه‌ها را از دوران ابتدایی با موضوع‌های زیست‌محیطی آشنا کنیم تا اهمیت حفظ آن را درک کرده و برای حفظ محیط‌زیست مشارکت کنند.
وی می‌افزاید: مشارکت فرهنگیان در اجرای برنامه‌های زیست‌محیطی قابل قدردانی است زیرا امروز حفظ محیط‌زیست به‌عنوان یک دغدغه آموزشی موردتوجه دانش‌آموزان و خانواده آن‌ها قرار گرفته و به جریان زندگی آن‌ها وارد شده است.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان کاشان ادامه می‌دهد: مشارکت مردم در کنار مسئولان می‌تواند به رفع مشکلات زیست‌محیطی کمک کند. حفظ محیط‌زیست در کشورهای توسعه یافته وابسته به تشکیلات دولتی نیست بلکه انجمن‌های مردمی و آموزش و پرورش مشارکت اثربخشی دارند.
دولت‌خواه اضافه می‌کند: آلودگی آب و هوا موضوعی است که بازندگی همه شهروندان گِره خورده است و نجات از این بحران نیز در توان یک سازمان خاص نیست بلکه در دنیای امروز، دغدغه همه شهروندان است.
وی تصریح می‌کند: بارش کم و تبخیر بالا در منطقه کاشان باعث پدیده ریزگردها شده و از طرف دیگر استفاده آب برای شستشوی ماشین و حیاط به این بحران دامن زده است در حالی که هر یک از ما با رعایت نکات ریز می‌توانیم به رفع آن کمک کنیم.
رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان کاشان می‌افزاید: مردم باید به فکر چاره باشند و مدیریت مصرف آگاهانه در جامعه ترویج شود. مردم باید بدانند آلودگی آب به آلودگی منابع آب ختم می‌شود و این در حالی است که با افزایش جمعیت، میزان برداشت آب هم افزایش یافته است.
وی اظهار می‌کند: دانش‌آموزانی که آینده‌ساز جامعه فردا هستند، باید مشکلات محل زندگی خود را شناخته و نسبت به آن آموزش ببینند.
دولت‌خواه افزود: پیشگیری از فعالیت صنایع آلاینده یکی از راهکارهای حفظ محیط است و پیشرفت کاشان به‌عنوان یک شهر صنعتی، با صنایع نوین و پاک تعریف می‌شود تا هم اشتغال و هم محیط‌زیست حفظ شود.
وی تأکید کرد: طبق قانون اساسی، حفظ محیط‌زیست وظیفه عمومی است و شهروندان در هر جایگاهی که باشند باید نسبت به حفظ محیط‌زیست متعهد باشند و از تخریب آن خودداری کنند.
آمار مراکز بهداشتی و درمانی از تعداد افراد بستری در بخش آسم و بیماری‌های عفونی بیمارستان‌ها نشان می‌دهد که کودکان، بیشترین قربانی بحران‌های محیط‌زیست هستند و بنابراین مؤثرترین گروه در جامعه برای آموزش‌های زیست‌محیطی نیز کودکان هستند تا بر اساس باورهای ذهنی خود، از زیستگاه خود به بهترین شکل ممکن نگهداری کنند. افزایش دانش و آگاهی کودکان و نوجوانان، می‌تواند به آهسته شدن و یا توقف روند نابودی محیط‌زیست کمک کند. آلودگی محیط زیست را کاهش داده و از تعداد افرادی که به قطع درخت و شکار غیرمجاز اقدام می‌کنند، کم کرده و حامیان محیط‌زیست را افزایش دهد.
انتهای پیام
نظرات