در قزوین سایه‌های اعتیاد به‌وضوح خود را نشان می‌دهد؛ در دل شهر، در کوچه‌های تاریک و شلوغی خیابان‌هایی چون ولیعصر و حیدری و راه‌آهن، سایه‌هایی گم‌شده به چشم می‌خورند؛ که اجتماع آنان را معتاد متجاهر می‌نامد. بیمارانی که زندگی‌شان در گرداب اعتیاد غرق‌شده است. سرنگ‌های برجای‌مانده در پل‌های عابرین پیاده و پشت شمشاد بلوارها گویای همه‌چیز است.
از طرفی کمپ ماده ۱۶ نیز به‌عنوان تنها مرکز نگهداری از معتادان متجاهر این روزها با امکانات محدود و ظرفیت ناکافی مواجه است و نمی‌تواند به‌تمامی نیازهای استان پاسخ دهد. درحالی‌که هرروز بر تعداد معتادان متجاهر افزوده می‌شود، فضاهای درمانی و حمایتی همچنان در تنگنای کمبود منابع مالی و امکانات گرفتارند.
بر اساس آماری که محمد نوذری، استاندار قزوین در نشست شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر اعلام کرده است، بالغ‌بر ۲۳۰۰ معتاد متجاهر در استان قزوین، شناسایی‌شده است که باید هرچه زودتر سامان‌دهی شوند.
به گفته کارشناسان، کمپ ماده ۱۶ باید تقویت شود و ظرفیت‌های بیشتری برای پذیرش و درمان معتادان در سطح استان فراهم شود. تنها در این صورت است که می‌توانیم امید به داشتن جامعه‌ای سالم‌تر و بانشاط اجتماعی بیشتر را مهیا کنیم.
نیاز استان به سه کمپ ماده ۱۶
اسدالله حمزئی، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قزوین نیز به ایسنا می‌گوید: بر اساس قانون مراکز ماده ۱۶، کمپ‌هایی هستند که با دستور قضایی از معتادانی که درملأعام، مواد مخدر مصرف می‌کنند، جهت درمان نگهداری می‌شود.
وی بیان می‌کند: هر بیمار مبتلابه اعتیاد تا سه ماه در این مرکز نگهداری می‌شود و در صورت نیاز مدت اقامت وی تمدید می‌شود تا به مرحله بازتوانی برسد.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قزوین، اظهار می‌کند: پس از دستگیری بیماران معتاد متجاهر، هر بیمار پس از غربالگری اولیه، وارد مرحله سم‌زدایی و سپس وارد بندهای مربوطه می‌شوند تا مراحل درمان آن‌ها تکمیل شود.
وی می‌گوید: کمپ ماده ۱۶ استان قزوین، در شهر الوند با ظرفیت اسمی ۲۰۰ نفر است و چنانچه بیش از این ظرفیت نیاز باشد که معتادان متجاهر را در سطح استان جمع‌آوری کنیم، از ظرفیت کمپ‌های ماده ۱۵ استفاده می‌کنیم.
حمزئی خاطرنشان می‌کند: هزینه درمان هر بیمار در کمپ ماده ۱۶، توسط دولت پرداخت می‌شود. با توجه به نیاز استان در افزایش ظرفیت کمپ ماده ۱۶ و با توجه به نقشه پراکندگی معتادان متجاهر، به سه کمپ ماده ۱۶ دیگر نیاز داریم که پیگیر دریافت مجوزهای آن هستیم.
کمبود اعتبار چالش کمپ ماده ۱۶ استان
زهرا غلامرضایی، مدیرکل بهزیستی استان قزوین در خصوص آخرین وضعیت از کمپ ماده ۱۶ به ایسنا می‌گوید: به‌طورکلی در خصوص اعتیاد باید گفت که اهداف بهزیستی استان قزوین، بیش از هر اقدام دیگری، پیشگیری از اعتیاد است. آگاه‌سازی و اطلاع‌رسانی به عموم مردم نقش بسزایی در خود مراقبتی و افزایش سطح سلامت روان افراد جامعه در مقابل این آسیب اجتماعی دارد.
وی بیان می‌کند: در راستای پیشگیری از اعتیاد، اجرای طرح‌هایی با رویکردهای مختلف و برای اقشار مختلف اعم از زنان، کودکان و نوجوانان در دستور کار قرارگرفته است و معتقدیم بیشترین دلیلی که باعث بروز اعتیاد می‌شود، ناآگاهی افراد است.
مدیرکل بهزیستی استان قزوین، در ادامه عنوان می‌کند: پس از پیشگیری و اطلاع‌رسانی، مداخله و درمان از دیگر اقدامات اجرایی بهزیستی است. رویکرد ما در حوزه درمان اعتیاد پرهیزمدار و سم‌زدایی بیماران است.
وی عنوان می‌کند: در حال حاضر ۱۶ مرکز اقامتی و کمپ ترک اعتیاد زیر چتر نظارتی اداره کل بهزیستی استان قزوین است که یک مرکز متعلق به بانوان و ۱۵ مرکز متعلق به آقایان است.
غلامرضایی تصریح می‌کند: مراکز مذکور، در زمره ماده ۱۵ قانون مبارزه با مواد مخدر هستند که بیماران به‌صورت داوطلبانه جهت دریافت خدمات به آن‌ها مراجعه می‌کنند. ظرفیت هر مرکز ما به‌طور میانگین تا ۴۵ بیمار است و بالغ‌بر ۷۲۰ ظرفیت در تمامی مراکز درمانی ماده ۱۵ داریم.
وی ادامه می‌دهد: در سال ۱۴۰۳ بالغ‌بر ۴۷۹۷ نفر جهت درمان به مراکز ما مراجعه کردند و از خدمات درمانی این اداره کل بهره‌مند شدند.
مدیرکل بهزیستی استان قزوین، با اشاره به اینکه یک مرکز ترک اعتیاد تحت عنوان ماده ۱۶ در شهرستان البرز فعال است، بیان می‌کند: این کمپ به معتادان متجاهر اختصاص دارد و بیماران آن با دستور قضائی موردپذیرش قرار می‌گیرند.
وی عنوان می‌کند: ظرفیت اسمی کمپ ماده ۱۶ بالغ‌بر ۲۰۰ نفر است اما با توجه به آمار بالاتر بیماران متجاهر، نیاز است که کمپ ماده ۱۶ دیگری در استان راه‌اندازی شود. بر اساس قانون مجوز راه‌اندازی این کمپ به برخی دستگاه‌های اجرایی و انتظامی نظیر شهرداری‌ها، دانشگاه علوم پزشکی و نیروی انتظامی اهدا می‌شود که امیدواریم با یک هم‌افزایی جمعی مرکز دوم ماده ۱۶ را در استان راه‌اندازی کنیم.
غلامرضایی بابیان اینکه، چنانچه ظرفیت کمپ ماده ۱۶ فعلی افزایش یابد، نیازی به راه‌اندازی مرکز دوم نیست، می‌گوید: افزایش ظرفیت مستلزم یک فضای فیزیکی بزرگ‌تر است و شورای هماهنگی مواد مخدر استان قزوین باید در این‌باره تصمیم‌گیری کند.
وی در پاسخ به سؤال ایسنا در خصوص وضعیت بهداشتی این کمپ، بیان می‌کند: زمانی که ما یک مکانی را برای ۲۰۰ بیمار آماده‌سازی کرده‌ایم، باید اعتبارات مناسب با آن ۲۰۰ نفر به مرکز تزریق شود و زمانی که اعتبارات کم باشد، قطعاً با یک سری چالش‌ها در ارائه خدمات مواجه خواهیم شد. اما اینکه وضعیت بهداشتی در کمپ ماده ۱۶ بد باشد، آن را رد می‌کنم.
مدیرکل بهزیستی استان قزوین، خاطرنشان می‌کند: از ابتدای تأسیس این کمپ در استان قزوین تا به امروز رویکرد ما در ارائه خدمات هرچه بهتر و بیشتر به بیماران بوده است. اما به‌طورکلی هرچند که اعتبارات ملی و استانی ما افزایش پیداکرده، اما همچنان با چالش با کمبود اعتبار مواجه هستیم.
وی تصریح می‌کند: منابع مالی کمپ ماده ۱۶ از اعتبارات شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان قزوین و ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور تأمین می‌شود که ۵۰ درصد از هزینه‌های این مرکز باید از سوی شهرداری‌ها تأمین شود.
غلامرضایی خاطرنشان می‌کند: یک تیم پزشکی و درمانی در مرکز ماده ۱۶ مستقر هستند که شامل روانشناسان، مددکاران، پزشک عمومی و متخصص اعصاب و روان است. در اداره این مرکز از توان و ظرفیت خیرین نیز استفاده می‌شود و سعی بر آن داریم که با آموزش مهارت، بیماران را به سمت یک زندگی هدفمند و جدید هدایت کنیم.
وی اظهار می‌کند: چنانچه بیماران این مرکز فاقد شناسنامه و اوراق هویتی باشند، مددکاران با کمک ثبت‌احوال اقدام به دریافت شناسه هویتی برای افراد می‌کنند. بیماران تا ۱۲ ماه می‌توانند از خدمات شبانه‌روزی این مرکز بهره‌مند شوند.
مدیرکل بهزیستی استان قزوین تصریح می‌کند: در سال‌های پیشین ازنظر کارشناسان احداث یک مرکز ماده ۱۶ ویژه بانوان، اعلام نیاز شده بود که راه‌اندازی آن هنوز بلاتکلیف است. در حال حاضر با اخذ مجوز شورای تأمین استان، از مرکز ماده ۱۵ بانوان به‌عنوان ماده ۱۶ نیز استفاده می‌شود.
کمبود پزشک، چالش کمپ ماده ۱۶ قزوین
فرهاد ارجمندی، مدیر نظارت و اعتباربخشی امور معاونت درمان نیز به ایسنا می‌گوید: در بیمارستان ۲۲ بهمن، مرکز کاهش آسیب درمانگاه شهید بلندیان و همچنین ۱۴۴ مرکز درمانی خصوصی در سطح شهرستان‌های استان، خدمات درمانی به بیماران ابتلا به اعتیاد ارائه می‌شود.
وی با اشاره به اینکه، چنانچه پزشکان تمایل به راه‌اندازی یک مرکز ترک اعتیاد به‌صورت خصوصی داشته باشند، می‌توانند مجوز راه‌اندازی مرکز سرپایی درمان اختلالات مصرف مواد از طریق واحد صدور پروانه‌های معاونت درمان اخذ کنند و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و سعی بر این است که مجوز راه‌اندازی به پزشکانی که در مناطق محروم درخواست دارند، زودتر ارائه شود.
مدیر نظارت و اعتباربخشی امور معاونت درمان تصریح می‌کند: در تمام مراکز سرپایی درمان اختلالات مصرف مواد مشاوره‌های گروه‌درمانی، خانواده‌درمانی و مشاوره‌های انفرادی توسط روانشناسان انجام و در بازدیدهای دوره‌ای از مراکز مذکور توسط کارشناسان این حوزه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
وی در خصوص کار ویژه دانشگاه علوم پزشکی برای کاهش اعتیاد بیان می‌کند: مجوز تأسیس مراکز سرپایی درمان اختلالات مصرف مواد، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در حوزه اعتیاد برای روان شناسان و پزشکان، نظارت و بازرسی از کلیه مراکز سطح استان و نظارت بر نحوه عملکرد مراکز، در کلیه مراکز بهداشتی و پذیرش بیماران معتاد از اقداماتی است که توسط دانشگاه علوم‌پزشکی صورت می‌گیرد.
ارجمندی ادامه می‌دهد: خدمات دانشگاه علوم پزشکی قزوین، به‌صورت غربالگری، روان‌درمانی، مشاوره‌های فردی، خانواده‌درمانی و گروه‌درمانی و درنهایت ارجاع به پزشک و برگزاری کارگاه‌های آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها توسط معاونت بهداشتی انجام می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: اعتیاد آسیب‌های جسمی و روانی بی‌شماری را در پی دارد و مصرف مواد مخدر می‌تواند منجر به اختلالات جدی جسمی و روانی شود که زندگی فرد را به‌طور کل تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اختلالات ممکن است شامل افسردگی، اضطراب، حملات پانیک و حتی اختلالات روان‌پریشی شوند. ازنظر جسمی مصرف مواد مخدر می‌تواند به آسیب‌های جبران‌ناپذیری مانند نارسایی کبد، مشکلات قلبی و ریوی و اختلال در عملکرد مغز منجر شود و همچنین باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود، که می‌تواند فرد را در معرض بیماری‌های مختلف قرار دهد.
مدیر نظارت و اعتباربخشی امور معاونت درمان در پاسخ به این سؤال که کمپ ماده ۱۶ چه چالش‌هایی با دانشگاه علوم پزشکی دارد؛ می‌گوید: این مرکز از دانشگاه درخواست همکاری جهت فعالیت پزشکان دانشگاه را دارد، اما با توجه به کمبود پزشک در مراکز درمانی دانشگاه، سعی بر این است که از پزشکان شاغل در مراکز درمانی و بهداشتی استان برای همکاری با کمپ ماده ۱۶ استفاده شود.
به گزارش ایسنا، جمع‌آوری معتادان متجاهر و سامان‌دهی آنان، یکی از مهم‌ترین مطالبات اجتماعی است. معتادانی که در زندگی خود عزت‌نفس، تکریم وجود یا احترام به خود را ازدست‌داده‌اند و اختلال اعتیاد، نعمت زندگی کردن را از آن‌ها گرفته است و حالا سامان‌دهی آنان وظیفه جامعه و دستگاه‌های اجرایی است. نزدیک به ۲۳۰۰ معتاد متجاهر در سطح استان وجود دارد که تنها به دلیل نبود ظرفیت کافی در کمپ ماده ۱۶ و به‌تبع آن کاهش خدمات بهداشتی و درمانی در این کمپ، سامان‌دهی آنان در پی اما و اگر است.
انتهای پیام
نظرات