حجت‌الاسلام والمسلمین رسول چگینی مدیر گروه امامت تطبیقی پژوهشکده امامت، در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: از نگاه قرآن، مقاومت یعنی ایستادگی بر حق در برابر باطل، «فاستقم کما أُمرت»؛ یعنی آن‌گونه که مأمور شده‌ای، استقامت بورز. مقاومت حسینی، مقاومت برای حفظ حقیقت دین بود؛ نه صرفاً سرنگونی حکومت ظلم. امام حسین(ع) فرمود: «إنی لم أخرج أشراً ولا بطراً وإنما خرجت لطلب الإصلاح فی أمة جدّی» این نشان می‌دهد که خاستگاه مقاومت، اصلاح‌طلبی، نهضت فکری و احیای دین است، نه صرفاً براندازی سیاسی.

وی با بیان اینکه قیام عاشورا در سه سطح فکری و معرفتی، فرهنگی و اجتماعی قابل تحلیل است، گفت: امام حسین (ع) با خطبه‌های روشنگرانه خود، انحراف خلافت از مسیر نبوت را افشا کرد. در سخنانش از حق مردم در داشتن حاکم عادل و ضرورت عدم همراهی با ظالمان گفت. ایشان پیش از عاشورا در منا، کربلا و حتی پیش از خروج از مدینه، مردم را به بیداری فکری دعوت کرد.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه قیام عاشورا یک انقلاب فرهنگی نیز بود، افزود: امام ارزش‌هایی مانند کرامت، غیرت، وفای به عهد، عفت و غیرت دینی را زنده کرد. حضور زنان، کودکان، پیران و جوانان در این قیام، پیام روشنی از مسئولیت عمومی در برابر فساد فرهنگی حاکمیت داشت.

وی ادامه داد: از دعوت کوفیان تا پاسخ‌ندادن خواص، امام حسین(ع) تمام مراحل اجتماعی یک حرکت اصلاحی را پیمود، امام نسبت به انفعال نخبگان اعتراض کرد و در نامه‌ای نوشت: «ألا ترون أن الحق لا یُعمل به، والباطل لا یُتناهی عنه؟» و این فریادی اجتماعی برای بیداری ملتی بود که حق را فراموش کرده و باطل را پذیرفته بود.

چگینی گفت: عاشورا نه‌فقط یک میدان جنگ، بلکه «موزه‌ای زنده» از مصادیق مقاومت است. در دل این حادثه، شخصیت‌هایی می‌درخشند که هر یک، وجهی از حقیقت مقاومت را نشان می‌دهند؛ از ایثار و وفاداری تا توبه، بصیرت، شجاعت، غیرت و حکمت.

وی در ادامه به برخی از مهم‌ترین چهره‌ها و نمادهای مقاومت در کربلا پرداخت: حضرت ابوالفضل العباس(ع)؛ نماد وفاداری و غیرت، حضرت زینب کبری(س)؛ نماد مقاومت بی سلاح؛ او با یک خطبه، ساختار تبلیغاتی اموی را فرو ریخت. این مقاومت «بی‌سلاح» اما نافذ، امروز الگویی برای جهاد تبیین است.

چگینی گفت: امام سجاد(ع)؛ نماد تبیین‌گری سلحشورانه، حضرت علی‌اکبر(ع)؛ تجسم جوان مؤمن انقلابی؛ حضرت قاسم بن حسن(ع)؛ نماد اخلاص و اشتیاق بی‌چشم‌داشت به فدا شدن در راه حق، حضرت عبدالله بن حسن (ع)؛ نماد ایثار و مقاومت در برابر ظلم حتی در کوچک‌ترین سنین، حر بن یزید ریاحی؛ نماد توبه، بازگشت و شجاعت اخلاقی، زهیر بن قین؛ نماد تحوّل فکری و مقاومت معرفتی بودند.

مدیر گروه امامت تطبیقی پژوهشکده امامت تصریح کرد: امام حسین(ع) از ابتدا برای انتقال پیام عاشورا برنامه‌ریزی کرده بود، همراه‌کردن اهل‌بیت با خود، نه از سر عاطفه، بلکه برای استمرار پیام نهضت بود. وجود حضرت زینب(س)، امام سجاد(ع) و زنان شجاع، تضمین‌کننده تداوم صدای عاشورا بود.

این پژوهشگر دینی بیان کرد: امام حسین(ع) با سخنرانی‌هایش در کربلا، قبل و حتی هنگام شهادت، خط «روایت مقاومت» را برای آینده‌ها ترسیم کرد. خودداری از جنگ پیش‌دستانه، و استقامت تا آخرین لحظه، باعث شد که چهره حق و باطل برای همگان روشن شود.

وی با بیان اینکه مکتب مقاومت حسینی برای زمان خاصی نیست، تأکید کرد: در زندگی فردی، مقاومت در برابر وسوسه‌ها، مادی‌گرایی، ترس، منفعت‌طلبی و تحقیر عزت نفس، وفاداری به حقیقت، حتی وقتی به ضرر ما تمام شود و در زندگی اجتماعی، مطالبه عدالت، اصلاح‌گری، افشای ظلم، دفاع از مظلوم، حضور فعال در امور فرهنگی و سیاسی، ترویج هیئت‌های بصیرت‌محور، تولید روایت‌های صحیح از تاریخ و تقویت گفتمان مقاومت در رسانه‌ها است.

چگینی عنوان کرد: تفاوت شرایط تاریخی، به معنای بی‌اعتباری اصول نیست. اصول مقاومت حسینی قابل تطبیق هستند، یزید آن روز با چهره سیاسی ظاهر شد؛ امروز با ماسک رسانه، اقتصاد و علم لذا مقاومت امروز، شناخت چهره‌های نوین ظلم و مبارزه با استکبار نوین است.

وی تأکید کرد: جهاد تبیین، در دنیای پیچیده اطلاعات، مصداق همان خطبه‌خوانی‌های حضرت زینب و امام سجاد است، ایستادگی در برابر تحقیر فرهنگی توسط تمدن غرب، همان روحیه عزت‌طلبی عاشوراست؛ تربیت نسلی عاشورایی، یعنی پرورش انسان‌هایی که به‌جای رفاه‌طلبی، به دنبال حقیقت‌اند.

این پژوهشگر دینی گفت: امام خمینی (ره) نهضت عاشورا را الگوی انقلاب اسلامی معرفی کرد و رهبر انقلاب نیز بارها مقاومت مردم فلسطین، یمن، لبنان و عراق را با عاشورا مقایسه کرده‌اند. حماس، جهاد اسلامی، حزب‌الله، با الهام از عاشورا، ایستاده‌اند.

چگینی با بیان اینکه شهید سلیمانی، مظهر مقاومت جهانی در عصر ما بود و الگویی از عباس و حبیب در زمانه ما است، اضافه کرد: دیپلماسی مقاومت، یعنی گفتمان‌سازی، افشاگری، وحدت‌بخشی و ایستادگی در فضای بین‌الملل، در حالی که دشمن می‌خواهد ما را منزوی و تحقیر کند. همان‌گونه که امام حسین (ع) فرمود: «لا و اللهِ لا اُعطیهم بیدی اعطاءَ الذلیل و لا اُقِرُّ اقرارَ العبید؛ نه به خدا سوگند، نه دست ذلت به آنان می‌دهم و نه چون بردگان تسلیم حکومت آنان می‌شوم»، ملت‌های محور مقاومت نیز هیچ‌گاه تن به ذلت نخواهند داد.

وی در پایان یا بیان اینکه مقاومت در عاشورا، یک منطق و سبک زندگی است، تصریح کرد: الگویی که نه‌تنها در قرن اول هجری، بلکه در قرن بیست‌ویکم نیز پاسخگوست. اگر حسین بن علی (ع) راه مقاومت را برگزید، امروز ما نیز، در میدان‌های رسانه، سیاست، فرهنگ و اقتصاد، باید همین راه را ادامه دهیم.

انتهای پیام