مارها جانورانی هستند که همواره با ترس و گاه بیاعتمادی از سوی مردم مواجه بودهاند اما در واقع اگر شناخت کافی از گونهها و رفتارهای آنان داشته باشیم، نهتنها این ترس کاهش مییابد بلکه میتوانیم با احترام و آگاهی با آنها همزیستی داشته باشیم.
بسیاری از مردم نمیدانند که مارها نقش بسیار مؤثری در کنترل جمعیت جوندگان و آفات کشاورزی دارند و در حقیقت با شکار این موجودات، به کشاورزان و حفظ سلامت زیستمحیطی کمک میکنند.
در فصل گرما به ویژه تابستان که همزمان با افزایش تحرک مارهاست، مشاهده آنها در طبیعت و حتی در حاشیه روستاها، باغها، مزارع و در مواردی در منازل واقع در حاشیه شهرها گزارش میشود و در چنین شرایطی لازم است بدانیم که هنگام مواجهه با مار باید چگونه رفتار کنیم.
مهدی زارعخورمیزی از فعالان حوزه محیط زیست در استان یزد در گفتوگو با ایسنا، ضمن اشاره به این که اولین قدم در این مواقع حفظ آرامش است، گفت: در عین حال که نباید هراسزده شویم یا حرکات شتابزده انجام دهیم، بهتر است ابتدا کودکان را از محل دور کنیم و سپس با دقت مسیر حرکت مار یا محل پنهان شدن آن را تحت نظر قرار دهیم.
وی افزود: چنانچه فردی آشنا با رفتار مارها در دسترس باشد، میتواند با استفاده از پارچه یا چوب بهصورت ایمن و بدون آسیبرساندن، مار را بهطور موقت مهار کند تا نیروهای محیطزیست یا امدادی برای انتقال ایمن آن اقدام کنند.
زارعخورمیزی تاکید کرد: تماس با اداره محیطزیست شهرستان یا سازمانهای مربوطه در چنین شرایطی اقدامی ضروری است.
رییس محیطزیست شهرستان تفت با اشاره به این که شناخت علائم حضور مار در خانه بسیار حائز اهمیت است، گفت: برخلاف برخی جانوران دیگر، مارها عموماً بیصدا هستند و صدایی که گاهی با اصطکاک فلسهایشان یا در قالب «هیس» تولید میکنند، تنها در فاصله نزدیک شنیده میشود.
وی افزود: برای تشخیص حضور مار باید به نشانههایی چون مشاهده مستقیم، رد مارپیچ روی خاک، پوست انداختهشده، رفتار غیرعادی حیوانات خانگی یا حتی آثار گزش روی حیوانات کوچک توجه کرد.
زارعخورمیزی خاطرنشان کرد: مارها معمولاً وارد خانههایی میشوند که محیط مناسبی برای پنهان شدن دارند؛ مانند خانههای قدیمی، مخروبه یا متروکه، مکانهایی که حفره، ترک، شکاف یا پسماند در آن زیاد است.
این مسئول با تاکید بر این که وجود منابع آبی یا غذا از جمله جوندگان در اطراف خانه میتواند مار را جذب کند، تصریح کرد: برخی مارها نیز ممکن است بهطور تصادفی و ناخواسته همراه با وسایل، میوه، بار یا حتی خودرو از طبیعت وارد مناطق مسکونی شوند.
وی افزود: این موضوع بهویژه در مورد مارهای سمی، اگرچه نادر اما محتمل است و باید در بازگشت از طبیعت یا هنگام وارد کردن وسایل از مناطق بیرونی نهایت دقت را داشت.
زارعخورمیزی با اشاره به این که مارها به خانه به دلایل مختلفی اتفاق میافتد، گفت: معمولاً این حیوانات به دنبال غذا، آب، خنکی یا مکانی برای استراحت یا تخمگذاری وارد محیط زندگی انسانها میشوند.
این مسئول با بیان این که در هوای گرم تابستان، حضور در سایهسار درختان، زیر سنگها، کنار منابع آبی یا حتی داخل کفشها و لباسهای رهاشده، برای مارها جذاب است، اظهار کرد: از اینرو باید در کمپینگها، مزارع و باغها، هنگام استراحت یا خواب، از وسایلی چون تختهای فلزی، ننو و پشهبند استفاده شود تا از سطح زمین فاصله ایجاد شود.
وی افزود: بستن در و پنجرههای بدون توری، بررسی کفشها و کیسهخوابها پیش از استفاده، و دقت در حمل بار از طبیعت به خانه نیز از جمله راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از ورود ناگهانی مارها به خانه است.
رییس محیطزیست شهرستان تفت بیان کرد: از دیگر نکات ایمنی میتوان به اجتناب از ایجاد محیطهای انباشته مانند تودههای هیزم، زباله یا وسایل متروکه در اطراف خانه اشاره کرد زیرا این مکانها میتوانند به پناهگاه مارها تبدیل شوند.
این فعال محیطزیست در پایان نیز افزود: در طبیعت نیز باید در کنار آبشخورها، مناطق دارای سایه، علفزارها و مکانهایی که زیستگاه بالقوه مارها محسوب میشوند، با احتیاط کامل قدم برداشت و حتماً لباس و کفش مناسب پوشید.
انتهای پیام
نظرات