یکم تا هفتم آبان‌ماه هفته ملی اطلاع‌رسانی هپاتیت نام گذاری شده و این هفته فرصتی است برای یادآوری اهمیت آگاهی و پیشگیری از بیماری هپاتیت که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های کبدی در جهان به شمار می‌رود.
هپاتیت می‌تواند بر اثر عوامل مختلفی مانند ویروس‌ها، مصرف الکل یا داروهای خاص ایجاد شود و در صورت بی‌توجهی، به مشکلات جدی مانند نارسایی یا سرطان کبد بیانجامد.
هدف از نام‌گذاری این هفته نیز جلب توجه مردم و مسئولان به لزوم انجام آزمایش‌های دوره‌ای، واکسیناسیون و رعایت اصول بهداشتی برای حفظ سلامت کبد و جامعه است.
مژگان مینوسپهر رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد پیرامون این موضوع در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: هپاتیت‌های ویروسی B و C همانند سایر بیماری‌های مزمن، در یک دوره طولانی سبب ابتلای پایدار بیماران می‌شوند و نیازمند مراقبت‌های بهداشتی و درمانی مستمر و زنجیره‌ای هستند.
وی افزود: ماهیت مزمن این بیماری‌ها ایجاب می‌کند که بخش عمده‌ای از بیماران در دوره‌ای طولانی تحت نظارت و درمان قرار گیرند.
مینوسپهر خاطرنشان کرد: عواملی نظیر احتمال بالای مواجهه جمعیت عمومی با این ویروس‌ها، فقدان علائم اختصاصی در مراحل اولیه بیماری، هزینه بالای خدمات تشخیصی و درمانی تخصصی، آگاهی ناکافی مردم نسبت به علائم، عوارض و راه‌های انتقال بیماری و همچنین نبود نظام ارجاع مشخص و مراکز معین برای دریافت خدمات مرتبط، موجب شده است که هپاتیت‌های B و C در زمره معضلات بهداشتی و درمانی اولویت‌دار کشور قرار گیرند.
این مسئول بیان کرد: بر اساس داده‌های موجود، شیوع هپاتیت B مزمن در جمعیت عمومی استان یزد حدود ۰.۲ درصد و شیوع هپاتیت C مزمن حدود ۰.۰۵ درصد برآورد می‌شود.
وی تاکید کرد: پوشش واکسیناسیون کودکان زیر شش سال استان یزد در برابر ویروس هپاتیت B بیش از ۹۵ درصد است که با اهداف برنامه ملی ایمن‌سازی مطابقت دارد.
رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد گفت: بر اساس آخرین دستورالعمل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، واکسن هپاتیت B به صورت رایگان در مراکز خدمات جامع سلامت و کلینیک‌های هپاتیت شهرستان‌ها برای افراد فاقد سابقه واکسیناسیون ارائه می‌شود.
مینوسپهر اظهار کرد: گروه‌های هدف برای دریافت واکسن شامل مصرف‌کنندگان تزریقی مواد مخدر یا افراد دارای سابقه تزریق مواد، افرادی با روابط جنسی محافظت نشده، اعضای خانواده و افراد دارای تماس نزدیک با مبتلایان به هپاتیت B، زندانیان و افراد دارای سابقه زندان، بیماران مبتلا به هموفیلی، تالاسمی یا تحت همودیالیز، افراد دارای سابقه پیوند عضو، مبتلایان به دیابت، آرایشگران، افراد دارای سابقه حجامت یا خالکوبی، کارکنان مراکز بهداشتی درمانی دارای تماس شغلی با خون یا سوزن آلوده، اهداکنندگان مستمر خون، پاکبانان و غسالان هستند.
وی گفت: برای پرسنل بهداشتی درمانی و سایر افراد پرخطر همچون بیماران تحت درمان با دیالیز خونی، افراد مبتلا به اچ آی وی و سایر مبتلایان به نقایص سیستم ایمنی، نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به هپاتیت که پیش‌تر واکسن دریافت کرده‌اند، اندازه‌گیری تیتر آنتی‌بادی ضروری است و در صورت پایین بودن تیتر، تزریق مجدد واکسن توصیه می‌شود.
این مسئول ضمن بیان این که در زمینه شناسایی و درمان بیماران مبتلا به هپاتیت C، فرایند بیماریابی فعال و غیرفعال از طریق مراکز بهداشتی درمانی و مراکز مشاوره هپاتیت در استان یزد انجام می‌شود، گفت: این اقدامات شامل انجام آزمایش‌های اولیه و تخصصی، ویزیت پزشک، انجام تست PCR و شروع درمان است.
مینوسپهر با اشاره به این‌که با توجه به اثربخشی بالای درمان‌های جدید، بیماران مبتلا به هپاتیت C با دریافت دارو در یک دوره سه‌ماهه به طور کامل درمان می‌شوند، گفت: بیماریابی فعال در گروه‌های کلیدی مانند زندانیان، معتادان تزریقی و افراد حاضر در کمپ‌های ترک اعتیاد صورت می‌گیرد.
وی تصریح کرد: گزارش موارد جدید از طریق آزمایشگاه‌ها، کلینیک‌ها و کمپ‌های ترک اعتیاد انجام شده و بیماران شناسایی‌شده تحت مراقبت و درمان رایگان قرار می‌گیرند.
رئیس گروه بیماری‌های واگیر استان ضمن تاکید بر این که پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، تصریح کرد: در زمینه پیشگیری از هپاتیت B، واکسیناسیون نوزادان و گروه‌های پرخطر، تزریق همزمان ایمونوگلوبولین اختصاصی و واکسن برای نوزادان متولد شده از مادر مبتلا یا افرادی که تماس شغلی یا غیرشغلی با وسایل آلوده دارند، پرهیز از استفاده مشترک از وسایل تزریق و ابزار تیز و برنده، رعایت رفتار جنسی ایمن شامل خویشتنداری پیش از ازدواج، وفاداری پس از ازدواج و استفاده از وسایل محافظتی، و رعایت اصول احتیاطات استاندارد در محیط‌های شغلی و درمانی از اقدامات اصلی محسوب می‌شود.
وی گفت: از آن‌جا که برای پیشگیری از هپاتیت C هنوز واکسنی وجود ندارد، راهبرد اصلی در کنترل آن، کاهش خطر مواجهه با ویروس است.
مینوسپهر اظهار کرد: این راهبرد شامل تأمین خون و فرآورده‌های خونی سالم، افزایش آگاهی عمومی درباره روش‌های انتقال بیماری، آموزش در خصوص خطرات ناشی از تاتو، حجامت یا روابط جنسی غیرایمن، اجرای برنامه‌های کاهش آسیب از جمله توزیع سرنگ و سوزن استریل، ارائه کاندوم، درمان نگهدارنده با متادون در مصرف‌کنندگان تزریقی مواد و رعایت اصول احتیاطات استاندارد در مراکز درمانی است.
این مسئول تصریح کرد: در راستای اطلاع‌رسانی روز جهانی هپاتیت، مجموعه‌ای از اقدامات اطلاع‌رسانی و آموزشی در استان یزد اجرا می‌شود که شامل مکاتبه با شهرستان‌ها برای برگزاری برنامه‌های آموزشی و غربالگری در جمعیت‌های کلیدی، همکاری با رسانه‌ها برای پوشش اخبار، تهیه و انتشار گزاره‌برگ‌های آموزشی در شبکه‌های اجتماعی، برگزاری جلسات آموزشی برای پیام‌گزاران سلامت و کارکنان ادارات و تقویت فرآیند بیماریابی در مراکز بهداشتی است.
وی با بیان این که هپاتیت B با تزریق واکسن به‌طور کامل قابل پیشگیری است و واکسیناسیون بهترین ابزار حفاظت در برابر این بیماری است، گفت: انجام آزمایش برای آگاهی از وضعیت ابتلا ضروری است زیرا علائم بیماری، غیراختصاصی است و توصیه می‌شود هر فرد دست‌کم یک‌بار در طول زندگی آزمایش هپاتیت انجام دهد.
رئیس گروه بیماری‌های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی یزد در پایان اظهار کرد: در مورد هپاتیت C نیز درمان به موقع از پیشرفت بیماری و بروز عوارضی همچون سرطان کبد جلوگیری می‌کند به‌ویژه آن که با درمان‌های جدید، بیماران مبتلا به هپاتیت C در یک دوره سه‌ماهه به‌طور کامل بهبود می‌یابند.
انتهای پیام
نظرات