محمدرضا ابوالقاسمی دهاقانی، عضو هیئت علمی گروه هوش مصنوعی دانشگاه تهران، دبیر شانزدهمین دوره مدرسه تابستانه رویان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه این دوره از مدرسه تابستانی رویان با هدف بررسی پیوند میان هوش طبیعی، هوش زیستی و خواستگاه‌های زیستی هوش مصنوعی برگزار شده است، اظهار کرد: برنامه امسال به صورت ترکیبی و با هدف افزایش مشارکت مخاطبان، هم به صورت حضوری و هم مجازی برگزار شد.

برگزاری ترکیبی و محورهای اصلی برنامه

وی با اشاره به اینکه این رویداد طی چهار روز برگزار شد، افزود: روز نخست به آشنایی مخاطبان با مفاهیم پایه هوش مصنوعی، نرم‌افزارها و الگوریتم‌های کاربردی این حوزه اختصاص داشت. در سه روز بعدی، هر روز شامل دو بخش بود؛ بخش صبح به سخنرانی و ارائه آخرین دستاوردهای حوزه هوش زیستی و هوش مصنوعی اختصاص داشت و در بخش بعدازظهر، شرکت‌کنندگان به صورت عملی با الگوریتم‌های هوش مصنوعی در حوزه علوم زیستی و داده‌های واقعی پژوهشگاه رویان کار کردند.

نشست‌های تخصصی با موضوعات متنوع

دبیر علمی مدرسه تابستانی رویان با اشاره به نشست‌های تخصصی این رویداد گفت: روز اول به موضوع هوش مصنوعی عصب‌پایه و بررسی نسل بعدی هوش مصنوعی، کامپیوترهای زیستی و نقش علوم زیستی در توسعه الگوریتم‌های هوش مصنوعی اختصاص داشت. در بخش عملی این روز، شرکت‌کنندگان با داده‌های آزمایشگاه رایانای پژوهشگاه رویان که در راستای ساخت کامپیوترهای زیستی جمع‌آوری شده، فعالیت کردند.

وی ادامه داد: در روز دوم، کاربرد هوش مصنوعی در علوم پزشکی و تحلیل داده‌های زیستی مورد بررسی قرار گرفت. یکی از محورهای مهم این روز، تأکید بر پزشکی آینده به عنوان پزشکی شخصی‌سازی‌شده و مبتنی بر داده‌های ذخیره‌شده بود. در این بخش، اهمیت تشخیص زودهنگام بیماری‌ها با کمک هوش مصنوعی و نقش تکنیک‌های نوین در توسعه فناوری‌های زیستی و شاخه‌هایی مانند بایوانفورماتیک و اُمیکس‌ها مورد توجه قرار گرفت. در بخش عملی بعدازظهر نیز، شرکت‌کنندگان به بررسی داده‌های پزشکی و توسعه آن‌ها برای تشخیص زودهنگام و پزشکی شخصی‌سازی‌شده پرداختند.

علوم اعصاب سیستمی؛ خواستگاه هوش مصنوعی

دهاقانی با اشاره به محور سومین روز این رویداد گفت: روز سوم به علوم اعصاب سیستمی اختصاص داشت که به عنوان خواستگاه هوش مصنوعی شناخته می‌شود. برای توسعه هوش مصنوعی و درک بهتر آن، باید سازوکارهای مغز و فعل و انفعالات پردازش طبیعی را به خوبی بشناسیم. در بخش عملی این روز نیز، شرکت‌کنندگان با داده‌های سلول‌های عصبی نخستین‌سان که در آزمایشگاه رویان ذخیره شده، به فعالیت عملی پرداختند.

هوش مصنوعی؛ عصری جدید و اجتناب‌ناپذیر

وی در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر هوش مصنوعی بر آینده سلامت و علوم پزشکی، تصریح کرد: برای درک ضرورت این حوزه، کافی است به روند تحولات تاریخی توجه کنیم. بشر ۱۲ هزار سال طول کشید تا به ماشین بخار برسد، اما پس از آن تنها ۵۰۰ سال زمان برد تا به عصر دیجیتال و ۵۰ سال بعد به هوش مصنوعی دست یابد. این روند نشان می‌دهد که تحولات بسیار سریع‌تر از گذشته رخ می‌دهد و اگر نتوانیم با این تغییرات سازگار شویم، محکوم به شکست خواهیم بود.

این مقام مسئول با تأکید بر اینکه هوش مصنوعی یک فناوری انتخابی نیست، بلکه عصری جدید و تحمیلی است، افزود: تحولات ناشی از هوش مصنوعی به گونه‌ای است که همه را دربرمی‌گیرد و گریزی از آن وجود ندارد. توسعه علم و فناوری بدون توجه به این حوزه بسیار دشوار، اگر نگوییم غیرممکن، خواهد بود.

آینده مشاغل در عصر هوش مصنوعی؛ تغییر فرم یا جایگزینی کامل؟

دبیر علمی شانزدهمین دوره مدرسه تابستانی رویان با اشاره به تأثیرات گسترده هوش مصنوعی بر آینده مشاغل، تأکید کرد که بسیاری از رشته‌ها یا جایگزین خواهند شد یا شکل و فرم آن‌ها به طور اساسی تغییر می‌کند.

ابوالقاسمی دهاقانی در پاسخ به این پرسش که آیا هوش مصنوعی قرار است جای پژوهشگران و پزشکان را بگیرد یا به عنوان یک دستیار عمل کند، گفت: بررسی تحولات آینده موضوعی گسترده و پیچیده است، اما آنچه به طور قطع می‌توان گفت این است که اکثر رشته‌ها یا جایگزین می‌شوند یا فرم آن‌ها تغییر می‌کند. به عنوان مثال، حوزه پزشکی به شدت تحت تأثیر هوش مصنوعی قرار خواهد گرفت و دستیاران پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی، شیوه انجام کارها را به طور قابل توجهی متفاوت خواهند کرد.

شکل‌گیری مشاغل جدید و تغییر نیازهای آینده

وی با بیان اینکه نمی‌توان به طور قطعی درباره جایگزینی کامل هوش مصنوعی به جای پزشکان یا پژوهشگران اظهار نظر کرد، افزود: شواهد و قرائن نشان می‌دهد که در آینده، شکل و فرم مشاغل جدید با آنچه امروز می‌شناسیم بسیار متفاوت خواهد بود. نیازهایی که در آینده ایجاد می‌شود، با نیازهای فعلی ما تفاوت اساسی خواهد داشت. ممکن است در برخی حوزه‌ها نیازهای بیشتری به وجود آید و افراد به سمت آن مشاغل سوق پیدا کنند، در حالی که برخی مشاغل فعلی ممکن است از بین بروند.

این مقام مسئول با اشاره به تغییرات تاریخی مشاغل خاطرنشان کرد: برای مثال، تا ۱۵۰ یا ۲۰۰ سال پیش، شغل نعلکوبی یکی از بهترین مشاغل محسوب می‌شد و بسیاری از خانواده‌ها آرزو داشتند فرزندشان به این حرفه وارد شود، اما امروز این شغل دیگر موضوعیتی ندارد. بسیاری از مشاغلی که در آینده نزدیک، شاید طی ۱۰ تا ۱۵ سال آینده، پیش روی ما قرار می‌گیرند، ممکن است سرنوشتی مشابه داشته باشند.

ضرورت آمادگی برای تحولات آینده

دهاقانی با تأکید بر لزوم بررسی دقیق هوش مصنوعی و نتایج آن در رشته‌های مختلف گفت: اینکه دقیقاً کدام رشته و به چه صورتی تحت تأثیر قرار می‌گیرد، یا آیا جایگزین می‌شود یا صرفاً نقش دستیار را ایفا می‌کند، نیازمند بررسی و تحلیل بیشتر توسط متخصصان این حوزه است. آنچه اهمیت دارد این است که باید هوش مصنوعی و پیامدهای آن را با دقت و حوصله در رشته‌های مختلف مورد بررسی قرار دهیم و برای تحولاتی که هوش مصنوعی در آینده نزدیک رقم خواهد زد، آماده باشیم.

بررسی مسیرهای توسعه هوشمندی؛ از تکامل طبیعی تا الگوریتم‌های کامپیوتری

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مسیرهای مختلف توسعه هوشمندی اظهار کرد: ما به طور معمول دو مسیر برای توسعه هوشمندی می‌شناسیم؛ یکی مسیری است که در فرآیند تکامل طی شده و منجر به شکل‌گیری هوشمندی انسانی شده است و دیگری، هوش مصنوعی است که در قالب الگوریتم‌های کامپیوتری و کامپیوترهای پیشرفته توسعه یافته است. بررسی ارتباط این دو نوع هوشمندی، منشأ الهام و شکل‌گیری نسل آینده هوش مصنوعی خواهد بود و در این همایش نیز به این موضوعات پرداخته می‌شود.

انتهای پیام