غلامرضا مشنئی، صبح امروز یکشنبه ۵ مرداد در سمینار یک‌روزه تاب‌آوری نهادی ررخاسته از هویت تمدنی با نگاهی روانشناختی به مفهوم تاب‌آوری پرداخت و با لحنی صمیمی و آموزشی با تأکید بر اینکه تاب‌آوری یک ویژگی آموختنی است نه ارثی اظهار کرد: هیچ‌کس با تاب‌آوری به دنیا نمی‌آید. حتی قوی‌ترین افراد نیز این توانایی را آموخته‌اند. تاب‌آوری را می‌توان از راه مطالعه، گوش دادن به سخنان دیگران، آموزش و تمرین فرا گرفت.
وی با یادآوری بحران‌هایی همچون کرونا، بحران‌های خانوادگی، مالی و اجتماعی و چالش‌هایی که در مراحل مختلف زندگی از تولد تا والدگری تجربه می‌کنیم، افزود: تفاوت افراد در نحوه برخورد با این بحران‌هاست. برخی فرو می‌پاشند، برخی انعطاف‌پذیر عمل می‌کنند و با تکیه بر ذهن و مهارت‌های روانی خود، بحران را پشت سر می‌گذارند.
دکترای تخصصی روانشناسی و دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان واحد خوراسگان با اشاره به دو دسته واکنش به بحران‌ها گفت: دسته‌ای از افراد برای مقابله با استرس و بحران، به شیوه‌های ناکارآمدی چون سیگار، پرخوری، مصرف مواد یا روابط آسیب‌زا پناه می‌برند، اما گروهی دیگر، با وجود بحران، دچار فروپاشی روانی نمی‌شوند و حتی اگر دچار اضطراب یا افسردگی شوند، می‌توانند آن را مدیریت کنند.
منشئی گفت: مفهوم تاب‌آوری در روانشناسی دقیقاً از همین‌جا ناشی می‌شود که چرا برخی مدیران با وجود استرس‌های مزمن، کمتر دچار بیماری‌های روانی و جسمی می‌شوند؟
وی تاب‌آوری را توانایی حفظ سلامت روانی و جسمی در مواجهه با مشکلات دانست و ادامه داد: واژه کلیدی در تاب‌آوری، انعطاف‌پذیری است. مانند گیاهی که با وجود مانع، مسیرش را کج می‌کند، اما رشدش را ادامه می‌دهد. تاب‌آوری حکم چتر نجات ذهن ما را دارد یا کرم ضدآفتاب هیجانات؛ از ما در برابر سوختگی‌های روانی محافظت می‌کند.
دکترای تخصصی روانشناسی و دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان واحد خوراسگان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تاب‌آوری را داشتن شبکه ارتباطی و اجتماعی قوی دانست و افزود: افراد تاب‌آور، کسانی‌اند که تنها نیستند. روابط خانوادگی، دوستان وفادار و حمایت اجتماعی، از مهم‌ترین ضربه‌گیرها در مواجهه با بحران هستند. حمایت اجتماعی در سه بعد عاطفی، اطلاعاتی و مالی عمل می‌کند و حتی بر بهبود جسمی بیماران تأثیرگذار است.
منشئی تجربه شخصی خود از دوران ابتلا به کرونا را چنین بیان کرد: در دوران بهبودی، از سوی دانشگاه گلدانی هدیه گرفتم. ارزش مالی آن مهم نبود، مهم این بود که حس کردم کسی به یاد من بوده است. این حسِ حمایت، تأثیر عمیقی بر روحیه‌ی من گذاشت و باعث شد زودتر بهبود پیدا کنم.
وی اضافه کرد: دیگر ویژگی مهم افراد تاب‌آور، مسئولیت‌پذیری در برابر موفقیت‌ها و شکست‌هاست. افراد تاب‌آور مسئولیت اتفاقات زندگی خود را می‌پذیرند؛ موفقیت‌هایشان را حاصل تلاش خود می‌دانند و در برابر شکست‌ها نیز خود را کنار نمی‌کشند. در مقابل، افراد غیرتاب‌آور، مشکلات را به عوامل بیرونی نسبت می‌دهند و هیچ تلاشی برای تغییر نمی‌کنند.
دکترای تخصصی روانشناسی و دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان واحد خوراسگان در ادامه به مفهوم «هوش هیجانی» پرداخت و اظهار کرد: افراد تاب‌آور، از احساسات خود آگاه‌اند، می‌توانند آن را کنترل کنند و از هیجان‌های درونی‌شان شناخت دارند. ما در جامعه‌مان اغلب دچار ضعف در هوش هیجانی هستیم؛ احساسات را در خود می‌ریزیم یا منفجر می‌شویم. کنترل هیجانات، آموختنی است و می‌توان آن را از طریق تمرین و آموزش فرا گرفت.
منشئی به نقش درک متقابل و همدلی نیز اشاره کرد و گفت: فرد تاب‌آور نه‌تنها احساسات خود را درک می‌کند، بلکه احساسات دیگران را نیز می‌فهمد. می‌داند رفتار او چه تأثیری بر دیگری می‌گذارد و می‌تواند از زاویه دید او به مسائل نگاه کند.
وی تأکید کرد: دیدگاه مثبت نسبت به توانایی‌های خود و خوش‌بینی نسبت به آینده، از مؤلفه‌های اصلی تاب‌آوری است. خوش‌بینی نیز آموختنی است. کسی که آینده را روشن می‌بیند، امید بیشتری دارد و بیشتر تلاش می‌کند. همین امید، او را به سوی موفقیت سوق می‌دهد.
انتهای پیام
نظرات