سعید اصغریان، در نشست تخصصی مباحث انتقال خون در آستانه فرارسیدن روز ملی اهدای خون  که امروز چهارشنبه ۸ مرداد، برگزار شد، اظهار کرد: در سال ۱۴۰۳، رشد خون‌گیری در کشور حدود ۱.۳۸ درصد بوده، اما در خراسان رضوی این رقم به ۵.۸ درصد رسید که نشان‌دهنده تلاش‌ها و همکاری گسترده مسئولان، رسانه‌ها و مردم استان است.

مدیرکل سازمان انتقال خون خراسان رضوی بیان کرد: استان خراسان رضوی پس از تهران، دومین مصرف‌کننده و تولیدکننده خون در کشور است و روزانه بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ واحد خون دریافت می‌کند؛ این استان با دارا بودن ۶۷ بیمارستان، نیاز مبرمی به تأمین مستمر خون و فرآورده‌های خونی دارد.

وی همچنین با اشاره به درصد اهدای خون در کشور و جهان، اظهار کرد: در ایران و جهان، تنها بین دو و نیم تا سه درصد از جمعیت، خون اهدا می‌کنند که این رقم نسبت به نیازهای رو به رشد بیمارستان‌ها کافی نیست.

وی تاکید کرد : این آمار نیازمند افزایش فرهنگ‌سازی و ترویج اهدای خون در میان مردم است، چرا که این مسئله مستقیما بر سلامت و درمان بیماران تأثیرگذار است.

مدیرکل سازمان انتقال خون خراسان رضوی افزود : استان در رشد اهدای خون بانوان نیز رتبه اول را در بین استان‌های بزرگ کشور به دست آورده و در سطح کشور چهارمین استان است، این موفقیت، نتیجه برنامه‌های گسترده آموزش و اطلاع‌رسانی و مشارکت فعال رسانه‌ها و جامعه محلی بوده است.

وی در ادامه با اشاره به نقش حیاتی سازمان انتقال خون به عنوان نهادی کاملاً عام‌المنفعه، تأکید کرد: سازمان انتقال خون هیچ‌گونه منبع درآمدی ندارد و تمام فرآیندها از دریافت خون تا تولید فرآورده‌ها به صورت رایگان برای مردم انجام می‌شود. تنها راه تامین خون، اهدای داوطلبانه و مستمر مردم است.

مدیرکل سازمان انتقال خون خراسان رضوی ضمن دعوت از اساتید، رسانه‌ها و کارشناسان برای همکاری در ترویج فرهنگ اهدای خون و کمک به تامین ملزومات، خاطرنشان کرد: هدف ما این است که هیچ بیماری به دلیل کمبود خون یا فرآورده‌های خونی جان خود را از دست ندهد و یا روند درمان وی به تأخیر نیفتد.

وی از مردم و مسئولان استان خواست که با همکاری بیشتر و حمایت‌های مستمر، زمینه را برای ارتقای سطح اهدای خون و تأمین نیازهای بیمارستان‌ها فراهم کنند تا سلامت جامعه تضمین شود.

نیاز مبرم استان به یک ساختمان مجهز برای تأمین خون

اصغریان در خصوص وضعیت فاز اول سازمان انتقال خون استان عنوان کرد: استاندار در بازدید از پروژه ساختمان مرکزی انتقال خون شمال شرق کشور بر ضرورت تکمیل و بهره‌برداری هرچه سریع‌تر این مرکز تاکید کردند، این ساختمان که قرار بود بیش از ۱۸ سال پیش به عنوان مرکز اصلی تأمین خون و فرآورده‌های خونی منطقه شمال شرق کشور ساخته شود، همچنان نیمه‌کاره باقی مانده است.

وی با اشاره به جمع‌بندی‌های انجام شده از سال ۱۳۸۷ تاکنون، نیاز مبرم استان به یک ساختمان مجهز برای تأمین خون با کیفیت و کمیت کافی را یادآور شد و افزود: پیش‌تر فعالیت‌های این سازمان در ساختمان فرسوده و استیجاری انجام می‌شد که پاسخگوی حجم بالای خدمات و افزایش تخت‌های بیمارستانی در استان نیست.

مدیر کل سازمان انتقال خون خراسان رضوی گفت: طبق گزارش، فاز اول ساختمان در سال ۱۳۹۹ تکمیل شده اما بخش‌های اصلی از جمله آزمایشگاه‌ها، سردخانه‌ها و سالن اهدای خون هنوز ساخته نشده‌اند، دلیل این تأخیر محدودیت‌های بودجه‌ای و فقدان درآمد مستقل برای این سازمان است.

وی تصریح کرد: از سال ۱۴۰۲ با همراهی مسئولان استانی، بودجه‌ای اولیه برای آغاز فاز دوم پروژه اختصاص یافته و مناقصه‌ها و انتخاب پیمانکار و مشاور انجام شده است، بودجه در نظر گرفته شده برای ادامه پروژه حدود ۲۰۰ میلیارد تومان برآورد شده و دانشگاه علوم پزشکی به عنوان مجری مسئولیت اجرای آن را بر عهده دارد.

وی ابراز امیدواری کرد با حمایت‌های مالی و پشتیبانی مسئولان استانی و کشوری، این پروژه طی دو تا سه سال آینده به بهره‌برداری برسد و بتوانند خدمات آزمایشگاهی پیشرفته‌تری ارائه دهند.

اصغریان همچنین به پیشرفت‌های فناورانه در آزمایشات تشخیص ویروسی خون اشاره کرد که سطح کیفیت خدمات انتقال خون استان را به استانداردهای اروپایی نزدیک کرده است.

اهمیت حیاتی اهدای خون و نقش آن در درمان بیماران سرطانی

در ادامه دکتر محمد ثقه‌الاسلام، متخصص حوزه خون و سرطان بالینی، با اشاره به روز جهانی اهدای خون که به مناسبت تولد پزشک برجسته کارل لاندشتاینر نامگذاری شده، گفت: کارل لاندشتاینر در سال ۱۹۳۰ موفق به کشف گروه‌های خونی و دریافت جایزه نوبل پزشکی شد؛  این کشف بنیادین، پایه‌گذار سیستم اهدای خون و استفاده از فرآورده‌های خونی در سراسر جهان شد.

وی افزود : خون و فرآورده‌های آن تنها موادی هستند که به‌صورت مصنوعی و در آزمایشگاه، قابل تولید نیستند و بیشتر فرآورده‌های خونی مورد استفاده، از طریق اهدای داوطلبانه جمع‌آوری می‌شوند.

ثقه‌الاسلام تاکید کرد: اهدای خون، اهدای زندگی است و تنها راه نجات جان بیماران نیازمند خون و فرآورده‌های خونی به شمار می‌رود.

این متخصص در ادامه به نقش مهم اهدای خون در درمان بیماران سرطانی اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین مصرف‌کنندگان فرآورده‌های خونی، بیماران مبتلا به سرطان هستند. این بیماران به دلیل شیمی‌درمانی و پرتو درمانی، دچار کاهش سلول‌های خونی می‌شوند و نیاز مبرم به دریافت فرآورده‌های خونی دارند.

وی توضیح داد : در بیماران مبتلا به بیماری‌های خونی بدخیم و خوش‌خیم مانند تالاسمی ماژور، نیاز به تزریق منظم فرآورده‌های خونی برای حفظ سلامت و عملکرد طبیعی بدن بسیار حیاتی است؛ کمبود گلبول‌های قرمز در این بیماران باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها شده و عملکرد روزمره آنان را مختل می‌کند.

وی همچنین به اهمیت حفظ سطح هموگلوبین در بیماران تحت درمان اشاره کرد و گفت: اگر سطح هموگلوبین زیر ۱۰ باشد، درمان‌های شیمی‌درمانی و پرتو درمانی اثربخشی لازم را نخواهند داشت، زیرا انتقال اکسیژن به سلول‌ها کافی نخواهد بود.

دکتر ثقه‌الاسلام به کاهش سایر سلول‌های خونی مانند پلاکت‌ها و گلبول‌های سفید در پی درمان‌های تهاجمی نیز اشاره کرد و گفت: این می‌تواند منجر به خونریزی و عفونت‌های جدی شود و بیماران را به دریافت مکرر فرآورده‌های خونی نیازمند سازد.

وی در پایان به شبهه‌های مطرح شده درباره حجامت و ارتباط آن با سازمان انتقال خون پرداخت و تاکید کرد: سازمان انتقال خون نه تنها با حجامت مخالف نیست، بلکه می‌توان گفت که روش مدرن انتقال خون شکل به‌روز شده‌ای از حجامت است که سلامت فرد و جامعه را تامین می‌کند.

رویکردی فلسفی و علمی به حجامت و اهدای خون

دکتر مهدی یوسفی، استاد تمام طب ایرانی نیز  در این نشست پیرامون موضوع حجامت و اهدای خون، با تأکید بر ضرورت بازگشت به مفاهیم بنیادی علم و فلسفه علم، بر لزوم درک عمیق‌تر و همه‌جانبه‌تر مسئله تأکید کرد.

 وی بیان کرد: برای ارزیابی درست هر رویکرد درمانی، باید ابتدا به تعاریف پایه‌ای علم، فلسفه علم و پارادایم‌های مختلف پزشکی توجه کرد و سپس بر اساس آن‌ها به قضاوت پرداخت.

وی با اشاره به طب نوین توضیح داد: خون از هر نقطه‌ای از بدن تفاوت ماهوی ندارد. وریدهای بدن با یک سیستم یکپارچه به یکدیگر متصل‌اند و از منظر علمی، تفاوتی میان خون‌گیری از سر یا پا وجود ندارد.این نکته یکی از چالش‌های اساسی در فهم برخی باورهای رایج درباره حجامت است.

وی به تشریح دقیق‌تر مفهوم حجامت پرداخت و گفت: برخلاف تصور عمومی که حجامت را صرفاً خون‌گیری می‌دانند، این واژه در منابع ما به معنای ایجاد بادکش و مکش حجم خون است، حجامت یعنی بادکش همراه با تیغ زدن است، اما حجامت به خودی خود یعنی فقط بادکش بدون خون‌گیری است.

 وی با اشاره به روش‌های امروزی مانند پاپینگ، گفت: این شیوه‌ها رفتارهای کم‌خطر و مؤثری هستند که در بسیاری موارد می‌توانند جایگزین خون‌گیری شوند و محدودیتی در اهدای خون ایجاد نمی‌کنند.

 یوسفی به موضوع تعامل و تقابل میان مکاتب مختلف طب، از جمله طب نوین، طب سنتی و طب مکمل پرداخت و گفت: باید یک گفت‌وگوی مبتنی بر احترام و دانش شکل بگیرد نه تقابل و انکار؛ مردم همیشه دنبال درمانی هستند که برایشان اثربخش باشد، چه طب نوین باشد، چه طب مکمل، آمارهایی نشان می‌دهد حتی در کشورهای پیشرفته مانند آمریکا، بیش از ۹۰ درصد بیماران مبتلا به سرطان، به دنبال درمان‌های مکمل هستند و در ایران نیز حدود ۷۰ درصد مردم در مقاطعی از طب مکمل استفاده می‌کنند.

دکتر یوسفی دلیل این استقبال را عدم تحقق کامل انتظارات بیماران از طب نوین دانست و گفت: بیمار صرفاً دنبال بهبودی است و اهمیتی به دعواهای علمی و سیاسی نمی‌دهد.

وی تأکید کرد : مدیران کلان باید این موضوع را درک کرده و رویکردهای مدیریتی خود را به سمت مدیریت هوشمندانه و علمی سوق دهند.

وی از کشیده شدن دعواهای علمی بین طب‌های مختلف به سطح جامعه انتقاد کرد و گفت: این کار نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه باعث سردرگمی مردم می‌شود، باید سوء تفاهم‌ها در محیط‌های دانشگاهی و علمی حل شود تا مردم بتوانند بر اساس اطلاعات درست تصمیم بگیرند.

یوسفی با اشاره به کاربرد ابزارهای نوین در طب سنتی گفت: ما می‌توانیم اصول و چارچوب‌های درمانی طب سنتی را حفظ کنیم اما از ابزارهای مدرن و استریل استفاده کنیم که ایمنی و اثربخشی روش‌ها را افزایش می‌دهد. به عنوان مثال، استفاده از سوزن‌های استریل و لیزرهای درمانی جایگزین ابزارهای سنتی شده است.

وی به مشکلات مربوط به مدیریت و سیاست‌گذاری در وزارت بهداشت نیز پرداخت و گفت: بسته بودن درهای گفت‌وگو و پژوهش باعث شده است برخی روش‌ها به صورت زیرزمینی اجرا شوند که این امر خود مشکلات ایمنی و بهداشتی ایجاد می‌کند.

 یوسفی افزود: سیاست‌های نادرست موجب شده است حجامت به عنوان یک رویکرد درمانی علمی به اشتباه مترادف با خون‌گیری گسترده و بدون نظارت شود. نباید حجامت و خون‌گیری را با یکدیگر یکی بدانیم و به این حوزه به عنوان یک سند افتخار نگاه کنیم، بلکه باید با رویکردی علمی، دقیق و مبتنی بر شواهد پیش رفت تا هم سلامت مردم حفظ شود و هم خدمات پزشکی بهبود یابد.

انتهای پیام