به گزارش ایسنا، بلومبرگ گزارش داد: این طرح قرار است کمتر به فناوری متکی باشد و در عوض کادری از جاسوسان و تحلیلگران با دانش گسترده از لهجه‌ها - یمنی، عراقی، غزه‌ای - و همچنین درک کاملی از دکترین‌ها و گفتمان‌های اسلامی ایجاد کند.

از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، زمانی که هزاران نفر از عوامل حماس از غزه عملیات طوفان الاتقصی را رقم زدند، هر بخش از تشکیلات امنیتی اسرائیل درگیر یک فرآیند خودآزمایی دردناک بوده است. با این حال، حتی با وجود ادامه بحث در مورد اینکه چه کسی مقصر بوده و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، چقدر پیش از حملات از آن مطلع بوده، شاخه اطلاعاتی بار اصلی تقصیر را پذیرفته است.

یک افسر اطلاعات نظامی با تشریح تغییرات گفت که این آژانس «سوءتفاهم اساسی» از ایدئولوژی حماس و برنامه‌های مشخص آن داشته است. در حالی که این سرویس از طرح حماس برای تصرف پایگاه‌های نظامی و جوامع غیرنظامی در نزدیکی غزه آگاه بود، حتی تمرین شبه‌نظامیان را در معرض دید عموم مشاهده می‌کرد، ارزیابی این بود که آنها خیال‌پردازی می‌کنند. تحلیلگران فکر می‌کردند این گروه از نقش خود به عنوان حاکم راضی است و با کمک‌های مالی خارجی و کار پردرآمد برای برخی از غزه‌ای‌ها در اسرائیل آرام گرفته است.

به نوشته بلومبرگ ناکامی در مواجهه با دشمن به شیوه خود، چیزی است که دستگاه امنیتی اسرائیل مصمم است هرگز تکرار نکند. مایکل میلشتاین، رئیس مطالعات فلسطین در مرکز دایان دانشگاه تل‌آویو، می‌گوید: «اگر اسرائیلی‌های بیشتری می‌توانستند روزنامه‌های حماس را بخوانند و به رادیوی آنها گوش دهند، می‌فهمیدند که حماس منصرف نشده و به دنبال جهاد است.»

تمرکز مجدد بر زبان و آموزش‌های مذهبی نشان‌دهنده چیزی است که افسران اطلاعاتی آن را «یک تغییر فرهنگی عمیق» در سازمانی می‌نامد که حتی افسران ارشد آن نیز به ترجمه متکی هستند. افسر اطلاعاتی می‌گوید، هدف ایجاد یک فرهنگ داخلی است که «با تفکر دشمن ما زندگی کند و نفس بکشد.»

با این حال، میلشتاین و دیگران می‌گویند که برای موفقیت این امر، به تغییرات قابل توجه و در سطح جامعه نیاز است. اگرچه زبان عربی در مدارس دولتی ارائه می‌شود، اما اکثر اسرائیلی‌ها به جای آن انگلیسی می‌آموزند: «چالش این است که اسرائیلی‌ها را متقاعد کنیم که بیشتر بر منطقه - فرهنگ‌ها، زبان‌ها و تهدیدهای آن - و کمتر بر فرصت‌های جهانی تمرکز کنند. اسرائیل با این تفکر که خود را بخشی از غرب می‌داند، راحت و ثروتمند شد، در حالی که نیاز به بقا در خاورمیانه دارد.»

همیشه اینطور نبوده است. در دهه‌های اول موجودیت خود، اسرائیل جمعیت زیادی از یهودیانی را داشت که از کشورهای عرب زبان مهاجرت کرده بودند. اسرائیل فقیر بود و توسط همسایگان متخاصم با ارتش‌های بزرگ احاطه شده بود، بنابراین بقا در ذهن همه بود. بسیاری از این مهاجران مهارت‌های خود را در سرویس اطلاعاتی به کار گرفتند، از جمله الی کوهن، که پیش از دستگیری و اعدام در دهه ۱۹۶۰، به بالاترین رده‌های دولت سوریه رسید. 

امروزه تعداد افرادی که زبان مادری‌شان عربی است، کاهش یافته است. اسرائیلی‌هایی که پدربزرگ و مادربزرگشان از عراق، سوریه و یمن آمده‌اند، عربی صحبت نمی‌کنند و دو میلیون شهروند عرب اسرائیلی ملزم به خدمت در ارتش نیستند. برخی از دروزی‌های عرب زبان وارد اطلاعات می‌شوند، اما آنها کمتر از دو درصد از جمعیت را تشکیل می‌دهند.

به عنوان بخشی از تغییرات اطلاعاتی، این سرویس در حال احیای برنامه‌ای است که شش سال پیش تعطیل کرده بود و دانش‌آموزان دبیرستانی را به مطالعه زبان عربی تشویق می‌کرد و حالا قصد دارد آموزش خود را در لهجه‌های این زبان گسترش دهد. افسر اطلاعاتی خاطرنشان کرد که استراق سمع‌کنندگان در فهمیدن آنچه حوثی‌های یمن می‌گویند مشکل دارند بنابراین، اسرائیلی‌های مسن‌تر یمنی برای کمک استخدام می‌شوند.

همچنین این تغییرات منابع را به واحدی که زمانی به حاشیه رانده شده بود، هدایت می‌کند که وظیفه آن به چالش کشیدن نتیجه‌گیری‌های اطلاعاتی جریان اصلی با ترویج تفکر غیرمتعارف است. کار این واحد به صورت محاوره‌ای با یک عبارت آرامی از تلمود «عکس آن ممکن است درست باشد» شناخته می‌شود.

به نوشته بلومبرگ، به طور گسترده‌تر، این سرویس در حال فاصله گرفتن از فناوری و تکیه بیشتر بر اطلاعات انسانی است - مانند استقرار مأموران مخفی در میدان و ایجاد واحد بازجویی. این با تغییر دهه گذشته به سمت کار با داده‌های تصاویر ماهواره‌ای و پهپادها متفاوت است و با تغییر دیگری که پس از 7 اکتبر ایجاد شد، همراه است. ارتش اکنون در حال استقرار نیروهای بیشتری در زمین است. اوفر گوترمن، افسر سابق اطلاعات نظامی که در حال حاضر در موسسه تحقیقات روش‌شناسی اطلاعات است، گفت: این رویکردهای جدید نه تنها به افراد بیشتری نیاز دارند، بلکه به افرادی نیاز دارند که «نسبت به عرصه‌های مختلف هوشیارتر باشند». او گفت، پیش از حمله حماس، «یک تصور ملی وجود داشت که تهدیدهای بزرگ پشت سر ما هستند.» اکنون که نادرستی این تصور ثابت شده است، او معتقد است که اسرائیل باید «فرهنگ اطلاعاتی خود را بازسازی کند».

در عین حال، همه متقاعد نشده‌اند که تغییرات برنامه‌ریزی شده، تغییرات درستی هستند. دن مریدور، وزیر امور استراتژیک سابق در دوران نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو که دو دهه پیش مطالعه‌ای برجسته در مورد نیازهای امنیتی اسرائیل نوشت، می‌گوید که از حمله حماس نتیجه‌گیری‌های اشتباهی می‌شود. او می‌گوید: «شکست ۷ اکتبر به دلیل عدم آگاهی از آیات قرآن و گویش عربی نبود.» بلکه معتقد است که اسرائیل همسایگان خود را فقط از دریچه خصومت می‌بیند. او افزود: «ما به هوش بیشتر نیاز نداریم، بلکه به گفتگو و مذاکره بیشتر نیاز داریم.»

انتهای پیام