همه چیز از همان خرداد و با گرم شدن هوا شروع شد؛ خاموشی‌های برق محله به محلە اجرا می‌شد، اول همه فکر می‌کردند مثل سال‌های قبل است، چند روز در میان یا حداقل ساعتی در روز خاموشی‌ها اعمال و بلاخره تمام می‌شود، اما طولی نکشید که قطعی‌ها بیشتر شد؛ دو ساعت شد چهار ساعت و در روستاها گاهی هم بیشتر.

قضیە ناترازی برق است یا ناتوانی در تولید هرچە که باشد، فاجعە‌تر از آن است که اوایل به نظر می‌رسید؛ زندگی بدون برق یعنی فلج شدن همه کارها! در خانه‌ها کولرها و یخچال‌ها از کار می‌افتند و خانواده‌ها در گرمای طاقت‌فرسای مرداد به سختی روزگار سپری می‌کنند.

هر کسی قصه‌ای از این خاموشی‌ها دارد؛ یکی از غذای خراب‌شده در یخچال می‌گوید، نانوایی‌ها از ترشیدن خمیرشان، دیگری از وسیله‌ای که سوخته بود و دیگری از کودکی که از گرما خوابش نمی‌برد.

خاموشی‌های طولانی مدت به کنار، چیزی که مردم را بیشتر از همه اذیت می‌کند بی‌برنامگی و بی‌اطلاعی از زمان دقیق خاموشی‌ها است، خیلی‌ها می‌گویند: اگر حداقل خبر بدهند چه ساعتی برق می‌رود ما هم برای کارهایمان برنامه‌ریزی می‌کنیم؛ اما وقتی برق بی‌هوا قطع می‌شود و ساعت‌ها طول می‌کشد دلخوری و نارضایتی مردم هم بیشتر و بیشتر می‌شود.

در کوچه‌ها، بازارها و محافل، حرف مشترک همه یکی است، در قرن ۲۱ چرا ما باید با مشکل قطعی برق مواجه باشیم؟ تابستان سخت بود، خاموشی‌های بی‌برنامه سخت‌تر.

تابستان ۱۴۰۴ برای مردم کردستان فقط گرمای خورشید و آفتاب سوزان نداشت؛ خاموشی‌های طولانی، وسایل خاموش‌شده و گاه از کار افتاده و روزهایی پر از انتظار برای برگشتن برق هم بخشی از آن شد.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان هم مدعی است که ما در کردستان همواره کمتر از سهمیه‌ای که برای استان در نظر گرفته شده خاموشی‌ها را اجرا کرده‌ایم، یعنی اگر برای ما سه روز خاموشی در هفته تعیین شده است، تلاش کرده‌ایم آن را به دو روز کاهش دهیم یا اگر قرار بوده چهار ساعت در یک منطقه خاموشی اعمال شود در عمل کمتر از آن را اجرا کرده‌ایم تا فشار کمتری به مردم وارد شود؛ اما واقعیت آن است که بخش مهمی از خاموشی‌ها به‌طور مستقیم از سوی مدیریت استان اعمال نمی‌شود.

با این حال، او به نکته‌ای مهم هم اشاره می‌کند که آن دسته از خاموشی‌هایی که بدون اطلاع قبلی و خارج از برنامه رخ می‌دهند در واقع از حیطه اختیار مدیریت استان خارج است و وقتی تعادل شبکه برق کشور به‌طور ناگهانی برهم می‌خورد، مدیریت ملی صنعت برق برای جلوگیری از فروپاشی شبکه سراسری مجبور است بخشی از بار مصرف را به‌سرعت کاهش دهد؛ در این شرایط ممکن است برق برخی مناطق به‌طور ناگهانی قطع شود، بدون اینکه از قبل اطلاع‌رسانی شده باشد.

این سخنان نشان می‌دهد که مسئله خاموشی‌ها فقط در سطح استان قابل توضیح نیست، اگرچه شرکت برق کردستان می‌کوشد تا سهمیه خاموشی را با حداقل شدت اجرا کند، اما ساختار شبکه برق کشور به‌گونه‌ای است که همه استان‌ها به هم متصل‌اند؛ به همین خاطر هر اختلال یا ناترازی در هر نقطه‌ای از کشور می‌تواند به خاموشی‌های ناگهانی در کردستان هم منجر شود.

با این توضیحات مدیرعامل شرکت توزیع برق کردستان در واقع تلاش دارد بگوید که همه خاموشی‌ها ناشی از تصمیمات محلی نیست و بخشی از آن‌ها به مدیریت ملی بازمی‌گردد؛ اما در نگاه مردم تفاوتی ندارد که خاموشی تصمیم استان باشد یا تصمیم ملی؛ آنچه برای آن‌ها مهم است روشن بودن چراغ خانه، کار کردن مغازه‌ها و آسایش در روزهای گرم تابستان است.

در ادامه محمد مهدی سلطانی، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان کردستان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: امسال به دلیل کاهش محسوس و معنادار بارندگی، کشور با مشکل جدی در تولید برق مواجه شده است و تقریباً بخش اعظمی از نیروگاه‌های برق‌آبی یا از مدار خارج شدند و یا با ظرفیت ناقص فعالیت کردند که همین مسئله باعث شد بار بیشتری بر دوش نیروگاه‌های آبی بیفتد.

وی افزود: در همان زمان، یعنی اوایل بهار، مصرف برق هم افزایش یافت و وزارت نیرو برای مقابله با این شرایط بحرانی تمهیداتی اندیشیده بود تا در صورت رشد مصرف، بخشی از تولید برق کشور حفظ شود.

سلطانی بیان کرد: با این حال در سه‌ماهه نخست سال بسیاری از نیروگاه‌های برق‌آبی عملاً در مدار نبودند و تازه از اوایل تیرماه به‌تدریج وارد مدار شدند، اما چون حجم آب این نیروگاه‌ها بسیار محدود است اگر مدیریت مصرف به‌درستی انجام نشود احتمال دارد همین نیروگاه‌ها نیز تا پایان تابستان دوباره از مدار خارج شوند و ظرفیت تولید آن‌ها از دست برود.

به گفته وی، در استان کردستان تقریبا تمام ادارات و همچنین مشترکین صنعتی و کشاورزی صد درصد هوشمندسازی و مجهز به کنتورهای هوشمند هستند به همین دلیل امکان اعمال خاموشی به‌صورت هدفمند وجود دارد؛ اما باز با این حال خاموشی‌ها همیشه در چارچوب و با قاعدە خاصی اعمال شدە و برخلاف تصور عموم طبق سهمیه ابلاغ‌شده اعمال نشده است و دلیل اصلی این موضوع هم وضعیت ضعیف صنعت استان است؛ به عنوان مثال اگر سهمیه‌ای برای سه روز خاموشی در هفته تعیین شده، شرکت برق استان تنها دو روز آن را اجرا کرده است یا اگر سهمیه دو روز بوده تنها یک روز اعمال شده است و در بخش کشاورزی نیز همین سیاست دنبال شده و تلاش شده تا در حد توان کمتر از سهمیه ابلاغی خاموشی‌ها اعمال شود تا فشار زیادی به تولید و معیشت مردم وارد نشود.

سلطانی ادامه داد: در حوزه ناترازی انرژی برق هر استان موظف است سهم خود را مدیریت کند و اصل ماجرا این است که کفه مصرف نباید از کفه تولید سنگین‌تر شود چرا که در نیروگاه‌ها تجهیزاتی وجود دارد که به محض برهم خوردن تعادل تولید و مصرف، بخش‌هایی از شبکه توزیع را به طور خودکار از مدار خارج می‌کند تا کل شبکه دچار فروپاشی نشود؛ بنابراین وقتی در استان‌ها خاموشی‌های خارج از برنامه مشاهده می‌شود معمولاً این خاموشی‌ها ناشی از مشکلاتی در سطح ملی است و ارتباطی با تصمیم استان ندارد، لذا در چنین شرایطی مدیریت شبکه برق کشور برای حفظ تعادل بدون فوت وقت بخشی از بار مصرف را کاهش می‌دهد و همین موضوع باعث خاموشی ناگهانی در برخی مناطق می‌شود.

وی ادامه داد: به همین دلیل استان‌هایی که کمتر سهمیه خاموشی را رعایت کنند یا مصرف آن‌ها بیش از حد مجاز باشد، بیشترین خاموشی‌های بی‌برنامه را تجربه می‌کنند.

سلطانی اضافه کرد: در استان کردستان تا به امروز همواره کمتر از سهمیه ابلاغی خاموشی اعمال شده و هیچ‌گاه خاموشی‌ها بیشتر از سهمیه استان نبوده است.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان خاطرنشان کرد: اگرچه همواره گفتە می‌شود کە با وجود ناترازی‌ها جایگاه ایران در صنعت برق در سطح جهان قابل توجه است و کشور جزو ۱۰ کشور برتر دنیا در این حوزه محسوب می‌شود، با این حال یک اصل مهم وجود دارد و آن این است که تولید برق باید در سطح کشور پراکنده و متوازن باشد، نمی‌توان مثلاً در خوزستان برق تولید کرد و انتظار داشت که تنها در آذربایجان مصرف شود.

سلطانی خاطرنشان کرد: وقتی گفته می‌شود که میزان تولید برق استان کردستان هزار مگاوات است اما سهم استان بین ۵۰۰ الی ۶۰۰ مگاوات است این بدین معناست کە این رقم سهم استان از برق ملی است و آن ۱۰۰۰ مگاوات در واقع بخشی از برق تولیدشده برای کل کشور است.

در ادامه هم، هم استانی‌ها از یک سو نگران سلامت خود و اعضای خانواده‌شان بودند و از سوی دیگر نارضایتی خود را از عملکرد شرکت برق ابراز می‌کردند که گرچه مسئولان می‌گویند سهمیه استان از برق رعایت شده و خاموشی‌های بی‌برنامه ناشی از ناترازی در سطح کشور است، اما تجربه روزمره شهروندان خستگی و نارضایتی از قطعی‌های طولانی را نشان می‌دهد.

مریم در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: این تابستان واقعاً طاقت‌فرسا بود، وقتی خاموشی اعمال می‌شود، کولرها خاموش و دمای منزل مثل تنور داغ می‌شود و تحمل گرما برای بچه‌ها که کوچک هستند خیلی سخت است و زود به زود بی‌حال و گرمازدە می‌شوند؛ انگار زندگی متوقف شدە است.

محمد هم کە مغازە‌دار است، می‌گوید: تو مغازه ما که مشتری زیاد رفت و آمد دارد، وقتی برق قطع می‌شود عملا کسب و کار هم تعطیل می‌شود؛ سیستم خودپرداز و سیستم‌های سرمایشی هم قطع می‌شوند و احتمال فاسد شدن مواد خوراکی هم افزایش پیدا می‌کند.

ثانیه هم می‌گوید: حتی وقتی کوتاه مدت برق قطع می‌شود، خونه تبدیل به سونا می‌شود، حتی بعضی از همسایه‌ها هم گفتند که حالت سرگیجه و تهوع پیدا کردند؛ خود من هم یک بار احساس کردم دارم از گرمازدگی می‌میرم و  فکر می‌کنم این خاموشی‌های طولانی واقعاً برای سلامت مردم خطرناک شده است.

مصطفی هم که مغازه‌دار است، می‌گوید: کار ما که مشتری‌ها می‌خواهند لباسی را پرو کنند، وقتی کولر نیست و هوا داغ داغ است، مردم سریع مغازه را ترک می‌کنند و عملا خرید کاهش پیدا می‌کند که علاوه بر ضرر اقتصادی، خود ما  هم از گرما خسته و عصبانی می‌شویم.

انتهای پیام