ممکن است افراد پنج وعده غذایی روزانه را دریافت کنند، به‌طور مرتب به باشگاه بروند، سطح فشار خون و کلسترول ایده‌آلی داشته باشند اما همچنان بر اساس عدد روی ترازو در گروه وزن «ناسالم» باشند اما در مقابل فردی، وعده‌های غذایی را حذف کند، استرس داشته باشد و به مصرف کافئین ادامه دهد و بی‌تحرک باشد و در گروه وزن «سالم» قرار بگیرد.

ما آموخته‌ایم که لاغری را با سلامتی و اضافه وزن را با بیماری برابر بدانیم، اما علم، داستان دقیق‌تری را روایت می‌کند؛ داستانی که در آن وزن فقط «تک نقطه داده» در تصویری بسیار پیچیده‌تر است، بنابراین اگر وزن به تنهایی نشان‌دهنده میزان سلامت واقعی ما نیست، چه چیزی اطلاعات سلامت ما را ارائه می‌دهد.

وزن بدن، یکی از سنجیده‌ترین جنبه‌های سلامت است. جامعه تاکید زیادی بر آن دارد و انتقاد از وزن یک فرد اغلب به‌عنوان نگرانی بهداشتی مطرح می‌شود اما وزن در واقع چه مقدار اطلاعات سلامت معنادار ارائه می‌دهد؟  به‌عبارت ساده، وزن بدن به‌طور دقیق «وزن کل بدن» را اندازه‌گیری می‌کند. تغییرات وزن در طول زمان می‌تواند نشانه‌ای از میزان کالری دریافتی فرد باشد. اگر وزن افراد در حال افزایش باشد، کالری بیشتری نسبت به آنچه می‌سوزانند، دریافت می‌کنند و اگر وزن آنان در حال کاهش باشد، بیشتر از آنچه می‌خورند، کالری می‌سوزانند.

وزن کدام اطلاعات سلامت را ارائه نمی‌دهد؟

شاید مفیدتر باشد اطلاعات سلامتی که وزن به ما نمی‌دهد را در نظر بگیریم. شاخص‌های مهم سلامتی مانند کلسترول، قند خون، فشار خون و ضربان قلب روی ترازو قابل مشاهده نیستند. وزن نیز منعکس‌کننده کیفیت رژیم غذایی فرد نیست. یک فرد می‌تواند مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غذاهای کامل مصرف و ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز برای انرژی خوب، استحکام استخوان‌ها و عملکرد سیستم ایمنی را دریافت کند، یا ممکن است اینطور نباشد.

افراد ممکن است بیشتر چربی‌های سالم مانند چربی‌های موجود در روغن زیتون، آجیل و ماهی را مصرف کنند که با سلامت بهتر قلب مرتبط هستند. یا ممکن است چربی خود را از غذاهای فرآوری شده، سرشار از چربی‌های اشباع و ترانس که خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهند، دریافت کنند. آنان ممکن است فیبر زیادی برای پشتیبانی از هضم، تنظیم قند خون و حفظ کلسترول سالم و یا ممکن است فیبر بسیار کمی دریافت کنند. وزن به تنهایی هیچ یک از این جزئیات مهم غذایی را نشان نمی‌دهد.

وزن همچنین به‌طور دقیق میزان چربی بدن یا مهم‌تر از آن، محل قرارگیری آن چربی را نشان نمی‌دهد. چربی احشایی (که اندام‌های داخلی را احاطه کرده است) با خطر بیشتر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و برخی از انواع سرطان مرتبط است، در حالی که چربی زیرپوستی که درست زیر پوست یافت می‌شود، خطرات کمتری برای سلامتی دارد.

وزن، جزئیاتی در مورد میزان ورزش فرد ارائه نمی‌دهد، ورزشی که حتی اگر منجر به کاهش وزن نشود، سلامت را بهبود می‌بخشد. همچنین وزن، سایر تاثیرات عمده بر سلامت، مانند کیفیت خواب یا استرس را منعکس نمی‌کند. اندازه‌گیری همه این عوامل دشوارتر از اندازه‌گیری وزن بدن است و در نگاه اول بسیار کمتر دیده می‌شوند، اما تصویر بسیار معنی‌داری از سلامت فرد ارائه می‌دهند. این گفته به معنای آن نیست که هیچ ارتباطی بین وزن و این عوامل وجود ندارد، اما ارتباط آن به‌طور کامل مشخص نیست. جزئیاتی مانند کیفیت رژیم غذایی یا الگوهای فعالیت فرد را نمی‌توان فقط با بررسی وزن وی پیدا کرد.

در سطح جامعه، ارتباط واضحی بین وزن بالاتر بدن و افزایش خطر ابتلا به بیماری وجود دارد، به‌عنوان مثال، نتایج تحقیقات نشان می‌دهد، افرادی که با استفاده از شاخص توده بدنی که معیاری برای وزن نسبت به قد است، به‌عنوان اضافه وزن یا چاق طبقه‌بندی می‌شوند، میزان بالاتری از بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت نوع ۲ و انواع خاصی از سرطان دارند.

برخی از افرادی که در دسته افراد دارای اضافه وزن یا چاق قرار می‌گیرند، فشار خون، کلسترول و قند خون سالمی دارند که اغلب به‌عنوان «چاقی متابولیکی سالم» شناخته می‌شود. از سوی دیگر، فردی با وزن «سالم» ممکن است چربی احشایی بالا، کیفیت پایین رژیم غذایی یا سبک زندگی بی‌تحرک داشته باشد و با وجود لاغر به نظر رسیدن، خطرات سلامتی را افزایش دهد. اصطلاحاتی مانند «لاغر بیرونی، چاق درونی» (Tofi) یا «به‌ظاهر لاغر اما چاق» برای توصیف این موارد پدید آمده‌اند.

این مثال‌ها دلیل اینکه نمی‌توان سلامت را فقط بر اساس وزن به‌طور دقیق قضاوت کرد را نشان می‌دهند. کسی که رژیم غذایی غنی از فیبر، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم  که همگی با نتایج بهتر سلامتی مرتبط هستند مصرف می‌کند، ممکن است همچنان در دسته «اضافه وزن» قرار گیرد و فقط به این دلیل که کالری بیشتری نسبت به آنچه می‌سوزاند، دریافت می‌کند، ناسالم تلقی شود. برعکس، فردی که رژیم غذایی با مواد مغذی کم دارد اما از نیاز کالری خود تجاوز نمی‌کند، ممکن است با وزن «سالم» در نظر گرفته شود. جامعه کدام یک از این افراد و پزشک کدام یک را سالم می‌داند؟

چرا فکر می‌کنیم وزن مهم است؟

پس چرا روی وزن یک فرد تاکید می‌شود؟ در حقیقت، نباید اینطور باشد. با این حال، اندازه‌گیری وزن ارزان و آسان و برخلاف آزمایش خون، ارزیابی رژیم غذایی یا اسکن بدن است که به زمان، هزینه و تخصص بیشتری نیاز دارند. این امر به این معنی نیست که آزمایش‌های دقیق‌تر هرگز انجام نمی‌شوند، اما هزینه اغلب عاملی قابل‌توجه است.

سایت ژاپن تودی گزارش کرد، وزن، بسیار قابل مشاهده است. این یکی از معدود جنبه‌های سلامت است که در یک نگاه برای دیگران آشکار می‌شود. این امر قضاوت در مورد آن را برای جامعه آسان می‌کند. اما آنچه قابل مشاهده است، همیشه مهمترین چیز نیست. ایده‌های اجتماعی در مورد اینکه یک بدن «سالم» چگونه به‌نظر می‌رسد، به‌طور عمیقی ریشه دوانده و مبتنی بر شواهد نیستند.

در حالی که کاهش وزن در نتیجه اصلاحات سبک زندگی سالم، سلامت را بهبود می‌بخشد، نشان داده شده است که این اصلاحات، مانند افزایش ورزش و بهبود رژیم غذایی، حتی اگر وزن کم نشود، برای سلامتی مفید هستند.

همچنین نشان داده شده است که انگ اجتماعی پیرامون چاقی در دستیابی به کاهش وزن مفید نیست و در واقع می‌تواند آن را تضعیف کند. بنابراین، اگر سلامت به‌راستی دغدغه اصلی است، باید توجه از وزن به‌عنوان تمرکز اصلی به سمت عواملی مانند کیفیت رژیم غذایی، فعالیت بدنی، خواب و استرس تغییر کند. بهبود در این زمینه‌ها می‌تواند برای افراد با هر اندازه‌ای مزایای سلامتی داشته باشد.

انتهای پیام