خدابخش داودی‌نصر در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به گذشت یک سال از اجرای برنامه هفتم پیشرفت، اظهار کرد:‌ هر برنامه‌ای نیازمند ارزیابی مستمر است و اکنون که سال اول برنامه هفتم (۱۴۰۳) به پایان رسیده، باید عملکرد آن به ویژه در بخش کشاورزی استان ایلام بررسی شود.

وی در تشریح وضعیت زراعت آبی استان ایلام گفت: در این بخش، شاخص سطح زیر کشت ۷.۵ درصد و میزان تولید ۳.۹ درصد رشد داشته اما شاخص عملکرد یا تولید در واحد سطح، ۳.۳ درصد کاهش یافته است. این موضوع نشان می‌دهد افزایش سطح زیر کشت به تنهایی نمی‌تواند عملکرد را ارتقا دهد، افزایش پایدار عملکرد زمانی رخ می‌دهد که ناشی از ارتقای کارایی تولید و بهره‌وری نهاده‌ها به ویژه آب باشد، به نظر می‌رسد که رشد ۳.۹ درصدی تولید در سال ۱۴۰۳ عمدتاً ناشی از افزایش سطح زیر کشت باشد تا بهره‌وری.

این مدرس ترویج کشاورزی دانشگاه افزود: کارایی مصرف آب مجموع محصولات در زراعت آبی سال ۱۴۰۳، ۷۴۲ گرم به ازای هر مترمکعب بوده که نسبت به سال قبل ( ۷۶۵ گرم بر مترمکعب)، سه درصد کاهش یافته است این رقم، بسیار پایین و غیرقابل مقایسه با شاخص ملی، ۱۳۲۰گرم بر متر مکعب و شاخص جهانی ۱۸۰۰ تا ۲۵۰۰ گرم بر متر مکعب است. 

داودی‌نصر با بیان اینکه ۶۹ درصد سطح زیر کشت آبی استان به گندم و ۳۱ درصد به سایر محصولات اختصاص دارد توضیح داد: سطح زیر کشت آبی استان از ۷۵ هزار و ۷۰۷ هکتار در سال ۱۳۹۳ به ۹۶ هزار و ۷۰۸ هکتار در سال ۱۴۰۳ رسیده که رشد ۲۸ درصدی داشته در صورتی که رشد عملکرد در همین دوره فقط پنج درصد بوده که نشان‌دهنده شکاف بهره‌وری است.

وی به زراعت دیم اشاره کرد و گفت: در مقایسه دو ساله، سطح زیر کشت دیم ۶.۳ درصد، میزان تولید ۱۱.۱ درصد و عملکرد ۴.۵ درصد رشد داشته است که بر خلاف زراعت آبی، هم‌سویی این سه شاخص در دیم‌کاری نشان‌دهنده توجه به این بخش در سال‌های اخیر و به ویژه ظهور پدیده ی جدید جهش تولید در دیم‌ زارهاست که البته بخشی از این رشد نیز احتمالاً ناشی از افزایش سطح زیر کشت بوده است.

این کارشناس‌ارشد ترویج و آموزش کشاورزی با بیان اینکه ۶۵ درصد سطح زیر کشت دیم استان به گندم اختصاص داشته است، خاطر نشان کرد: در سال ۱۴۰۳ کارایی مصرف آب در دیم‌کاری ۳.۵ کیلوگرم به ازای هر میلی‌متر بارش بوده که که علاوه بر افت حدود ۸ درصدی در مقایسه با سال ۱۴۰۲, نسبت به سند افق ۱۰ ساله بهره‌وری آب با هدف‌گذاری ۵/۱ کیلوگرم به ازای یک میلی متر بارندگی نیز بسیار پایین است و بیانگر نبود برنامه مناسب برای بهره‌برداری مطلوب از نزولات جوی است. 

وی درباره باغبانی استان گفت: سطح کل باغات استان در سال ۱۴۰۳، ۵ هزار و ۷۰۸ هکتار است که ۴۹۱۸ هکتار آن بارور و ۷۹۰ هکتار غیر بارور است. از این میزان، ۵۱۳۸ هکتار آبی و ۵۷۰ هکتار دیم است. باغات دیم تنها ۱۰ درصد سطح و کمتر از یک درصد تولید باغات استان را تشکیل می‌دهند، عملکرد باغات آبی استان ۵۵۳۳ کیلوگرم در هکتار و باغات دیم ۶۸۳ کیلوگرم در هکتار است که با عملکرد کشوری ۹۳۰۶ کیلوگرم آبی و ۴۵۳۵ کیلوگرم دیم فاصله زیادی دارد. متأسفانه استان در سه شاخص ملی سطح، تولید و عملکرد، سال‌هاست که در رتبه آخر کشور قرار داشته و تغییرات مدیریتی نیز تاثیری بر این وضعیت نگذاشته است.

داودی‌نصر اضافه کرد: اجرای الگوی کشت با مشوق‌ ها، کشاورزی حفاظتی ( تناوب،کم خاک ورزی و حفظ بقایای گیاهی محصول قبل)، ترویج کشت پاییزه، یکپارچه‌ سازی اراضی و انتقال سبزی و صیفی و محصولات غیر استراتژیک به گلخانه‌ها از راهکارهای مهم پایداری کشاورزی است.

این مدرس دانشگاه گفت: طرح ملی جهش تولید در دیم‌زارها که از سال ۱۳۹۹ با حمایت ستاد اجرایی فرمان امام و وزارت جهاد کشاورزی آغاز شده، دستاوردهای خوبی داشته است، اما در صورت کم‌توجهی، خطر بازگشت به شرایط قبل وجود دارد. 

داودی‌نصر با بیان اینکه تقویت نگرش مثبت مدیران به دیم‌زارها و ارتقای مراکز جهاد کشاورزی به عنوان خط مقدم امنیت غذایی ضروری است، تشریح کرد: برای تحول اساسی در زراعت و باغبانی نیز باید از راهبرد اقتصاد مقاومتی بر پایه مولفه‌های درون‌زایی، برون‌نگری، مردمی‌سازی، دانش‌بنیانی و بهره‌وری با مدیریت جهادی استفاده کرد.

انتهای پیام