علیرضا بیات در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: «اکسپلورر-۶» در ۷ اوت یا آگوست ۱۹۵۹ از پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال با موشک تور-ایبل ۳ پرتاب شد. وزن آن ۱۴۲ کیلوگرم (۳۱۵ پوند) بود و در مداری بیضوی با ارتفاع حضیض ۲۴۵ کیلومتر و اوج ۴۲ هزار و ۳۷۳ کیلومتر قرار گرفت.

وی افزود: این ماهواره با دوره مداری ۱۲ ساعته، حدود دو ماه ارتباط فعال با زمین داشت و تا سال ۱۹۶۱ در مدار باقی ماند. مأموریت اصلی آن شامل بررسی کمربندهای تشعشعی «ون آلن»، اندازه‌گیری چگالی و انرژی ذرات پرانرژی، مطالعه پرتوهای کیهانی، بررسی بازتاب امواج رادیویی در یونوسفر، همچنین تصویربرداری از سطح زمین بود.

کارشناس نجوم بیان کرد: اکسپلورر-۶ از نظر طراحی تفاوت‌هایی با نمونه‌های قبلی داشت. بدنه کروی آن با قطر ۷۶ سانتی‌متر طراحی شده بود و چهار بازوی خورشیدی وظیفه تأمین انرژی باتری‌های نیکل-کادمیومی را برعهده داشتند. سامانه مخابراتی ماهواره شامل فرستنده‌های باند S و VHF بود و تجهیزات علمی همچون تلسکوپ فوتوالکتریک، شمارشگر گایگر-مولر، آشکارساز نیمه‌رسانا و گیرنده‌های پرتوهای کیهانی در آن نصب شده بود.

بیات گفت: این ماهواره در ۱۴ اوت ۱۹۵۹ نخستین تصویر تاریخ از زمین را مخابره کرد. هرچند تصویر کیفیت پایینی داشت و تنها چند پیکسل خاکستری از ابرهای اقیانوس آرام را نشان می‌داد، اما نقطه عطفی در آغاز عصر سنجش از دور به شمار می‌رفت. دریافت این تصویر از طریق ایستگاه زمینی در هاوایی صورت گرفت. با وجود آن‌که خرابی یکی از صفحات خورشیدی و افت ولتاژ باتری باعث کاهش کیفیت داده‌ها شد، اکسپلورر-۶ در مجموع ۸۲۷ ساعت داده آنالوگ و ۲۳ ساعت داده دیجیتال ارسال کرد.

وی افزود: دستگاه‌های اندازه‌گیری این ماهواره داده‌های مهمی درباره تشعشعات و پرتوهای کیهانی ارائه کردند. برخی ابزارها همچون شمارشگر پرتو و آشکارسازها عملکرد کامل داشتند، اما بعضی دیگر مانند «فلوکس‌گیت مگنومتر» دچار اشباع شدند. ارتباط اصلی ماهواره تا ۵ اکتبر ۱۹۵۹ ادامه یافت و پس از آن به دلیل کاهش توان صفحات خورشیدی قطع شد. سرانجام در سال ۱۹۶۱ اکسپلورر-۶ با ورود به جو زمین نابود شد. اهمیت اکسپلورر-۶ در تاریخ فناوری فضایی بیش از داده‌های علمی آن، به ثبت نخستین تصویر زمین از فضا بازمی‌گردد؛ تصویری ساده، اما نمادین که راه را برای توسعه ماهواره‌های سنجش از دور و کاربردهای هواشناسی در دهه‌های بعد هموار کرد.

انتهای پیام