رسول شمسی، در گفت‌وگو با ایسنا به دستاوردهای این سازمان در حوزه مدیریت منابع آبی و خاک اشاره کرد و گفت: وظایف مدیریت آب و خاک شامل اجرای پروژه‌های زیربنایی مانند سامانه‌های نوین آبیاری، لایروبی و بازسازی قنوات، یکپارچه‌سازی اراضی، ساخت کانال‌های شبکه‌های فرعی ۳ و ۴، جاده‌های بین مزارع، لوله‌گذاری و بهسازی انهار سنتی است. این فعالیت‌ها با هدف ارتقای بهره‌وری و افزایش راندمان آبیاری انجام می‌شود.

 وی با بیان اینکه در سال گذشته، ۱۰۶ میلیارد تومان اعتبار ملی و ۷۵ میلیارد تومان اعتبار استانی به این مدیریت اختصاص یافت که صرف اجرای ۲۱۳ پروژه در روستاها و مزارع استان شد، تصریح کرد: این پروژه‌ها، راندمان آبیاری را از ۳۳ درصد آبیاری غرقابی به ۷۵ تا ۹۰ درصد بسته به روش‌های مختلف آبیاری نوین ارتقا می دهد. در روش غرقابی، تنها ۳۳ درصد آب به ریشه گیاه می‌رسد و ۶۷ درصد آن به دلیل پرت و تبخیر هدر می‌رود، اما سامانه‌های نوین، امکان رساندن ۹۰ درصد آب به گیاه را فراهم می‌کنند.

 شمسی با اشاره به تأثیر این فناوری‌ها اظهار کرد: تجهیز باغات و مزارع به روش‌های نوین آبیاری، بهره‌وری را به‌طور چشمگیری افزایش داده و کارایی منابع آبی را بهبود بخشیده است. این سیستم‌ها، از جمله روش‌های تیپ، بارانی، قطره‌ای و به‌ تازگی، زیرسطحی، کلید مقابله با خشکسالی و تنش آبی هستند.

آبیاری ۸۰ هزار هکتار از مزارع و باغات استان مرکزی، همچنان غرقابی است

این مقام مسئول در جهاد کشاورزی با بیان اینکه بر اساس آخرین مطالعات، ۱۶۲ هزار  هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی مستعد اجرای سامانه‌های نوین آبیاری هستند، افزود: تاکنون ۷۶ هزار و ۵۰۰ هکتار از این اراضی به سیستم‌های نوین مجهز شده‌اند، اما همچنان ۸۰ هزار هکتار از مزارع و باغات استان به روش غرقابی آبیاری می‌شوند که نیازمند تحول اساسی هستند.

 وی با تاکید بر اینکه اجرای این طرح‌ها اعتبارمحور است و به مشارکت داوطلبانه کشاورزان وابسته است، تصریح کرد: نمی‌توان کشاورزان را مجبور به استفاده از این روش‌ها کرد، اما با برنامه‌ریزی مدون و آموزش‌های مستمر، تلاش می‌کنیم تا فرهنگ استفاده از فناوری‌های نوین در تمامی مزارع و باغات نهادینه شود.

آبیاری زیرسطحی، گران اما به صرفه/لزوم تخصیص اعتبارات بلاعوض دولتی

 شمسی با تأکید بر اهمیت این فناوری‌ها اظهار کرد: روش‌های زیرسطحی که پرتی آب را به صفر می‌رسانند، بهترین گزینه برای بهره‌وری حداکثری هستند، اما هزینه بالای اجرا و محدودیت‌های اعتباری، گسترش آنها را دشوار کرده است. کشاورزان به دلیل محدودیت‌های مالی، توان اجرای گسترده این روش‌ها را ندارند، از این‌رو، تخصیص اعتبارات بلاعوض دولتی می‌تواند این روند را شتاب بخشد.

مدیر آب و خاک جهاد کشاورزی استان مرکزی با ابراز نگرانی از وضعیت خاک استان گفت: خاک، سرمایه‌ای است که کمتر به آن پرداخته شده، اما اهمیت آن حتی از آب هم بیشتر است. خاک استان از جانب آلودگی‌های صنعتی، دفع غیراصولی آفات، فرسایش، شوری، فرونشست، خرد شدن اراضی و تبدیل آنها به باغ‌ویلا تهدید می‌شود.

وی از آغاز مطالعات پایلوت برای حفاظت از خاک خبر داد و گفت: سال گذشته وضعیت اراضی ۶۰۰ هکتار از دیمزارهای شازند بررسی شد. این مطالعات توسط شرکت‌های صلاحیت‌دار انجام می‌شود تا نقاط ضعف، آلودگی‌ها و راهکارهای بهبود حاصلخیزی خاک شناسایی شود.

 شمسی افزود: هدف ما هدایت کشاورزان به سمت استفاده از مواد آلی و روش‌های علمی برای حفظ سلامت خاک است. این اقدامات نه‌تنها به افزایش تولید کمک می‌کند، بلکه پایداری خاک را برای نسل‌های آینده تضمین می‌کند.

۲۸۱۳ قنات باقی مانده است

شمسی با اشاره به اهمیت قنوات در کشاورزی استان گفت: استان مرکزی با چهار هزار قنات، یکی از استان‌های قنات‌خیز کشور است، اما خشکسالی و تعدی‌ها، این تعداد را به ۲۸۱۳ قنات کاهش داده است. در سال جاری، ۷۸ رشته قنات، لایروبی و بازسازی شده و هدف‌گذاری ما، بازسازی حداقل ۲۰۰ رشته قنات با تخصیص اعتبارات بیشتر است.

 وی با بیان اینکه قنوات، منبع آبی ۳۰ درصد اراضی کشاورزی استان هستند و در ۱۱۰۰ روستای استان، نقش حیاتی دارند، تصریح کرد: در شهرهایی مانند آشتیان، قنوات اصلی‌ترین منبع آبی‌اند و حفظ آنها از مهاجرت روستاییان جلوگیری می‌کند. در سال ۱۳۹۸، بارش‌های مناسب، برخی قنوات خشک‌شده را احیا کرد و افزایش بارندگی‌ها می‌تواند این روند را تقویت کند.

شمسی با تأکید بر ضرورت حرکت به سمت کشاورزی پایدار گفت: تولید محصولات استراتژیک متناسب با نیاز مردم و امنیت غذایی، یک ضرورت است. استان مرکزی تا ۹۵ درصد الگوی کشت ابلاغی را رعایت کرده، اما باید به سمت کشاورزی کم‌آب‌بر حرکت کنیم تا منابع آبی برای آینده حفظ شود.

تولید گندم ضروری است، اما ... 

 وی افزود: در گذشته، کشاورزان سطح زیر کشت را بر اساس منابع آبی تنظیم می‌کردند، اما امروز استفاده بی‌رویه از منابع زیرزمینی، آینده کشاورزی را تهدید می‌کند. باید با روش‌های نوین و مکانیزه، به توازنی در بهره‌برداری از آب دست یابیم. تولید گندم برای امنیت غذایی ضروری است، اما باید با حداقل آب و حداکثر بهره‌وری انجام شود.

شمسی بر نقش آموزش و رسانه‌ها تأکید کرد: آموزش کشاورزان و اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌ها، به‌ویژه رسانه ملی، در ترویج روش‌های نوین آبیاری حیاتی است. باید رویکردهای جدیدی ایجاد شود تا با حداقل منابع آبی، حداکثر تولید محقق شود.

 وی خواستار حمایت‌های بیشتر دولتی شد و گفت: استان مرکزی به‌عنوان قطب کشاورزی، با تنش آبی جدی مواجه است. تخصیص اعتبارات ویژه، به‌ویژه در حوزه آب و خاک، می‌تواند این منطقه را به الگویی ملی در کشاورزی پایدار بدل کند.

انتهای پیام