در دنیای امروز، انتخاب رشته دانشگاهی و به دنبال آن انتخاب شغل مناسب مرتبط با رشته تحصیلی یکی از چالش‌های فارغ‌التحصیلان محسوب می‌شود. در حال حاضر، انتخاب رشته دانشگاهی مناسب، برای بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان چالش‌برانگیز شده است و متاسفانه به دلیل داشتن اطلاعات اندک از رشته دانشگاهی مناسب با نیازهای جامعه و توانایی‌های خود، بعد از سال‌ها تحصیل با مشکلات فردی و اجتماعی روبرو می‌شوند. داشتن مدرک دانشگاهی نه فقط ابزاری برای شغل آینده بلکه به‌عنوان مسیری مطمئن برای رشد و ترقی حرفه‌ای است؛ به دلیل اهمیت این موضوع، ایسنا در سلسله مطالبی به موضوع معرفی رشته دانشگاهی و موفقیت شغلی هر رشته می‌پردازد تا دانش‌آموزان و دانشجویان با انتخابی آگاهانه، مسیر شغلی آینده خود را انتخاب، موفقیت و ارتقاء جامعه را تضمین کنند در اولین گفت‌وگو به معرفی رشته هوش مصنوعی با عنوان «رشته دانشگاهی هوش مصنوعی؛ انقلابی نوین در زندگی روزمره» پرداختیم سپس رشته روانشناسی با نام «رشته روانشناسی؛ علم درک، پیش‌بینی و تغییر رفتار انسان»، رشته آمار با عنوان «رشته آمار؛ حل مسئله و کشف الگوها» و رشته علوم قرآن و حدیث با عنوان «شناسایی گوهرهای ناب اندیشه در رشته علوم قرآن و حدیث» را معرفی کردیم و در این مطلب به معرفی رشته زبان انگلیسی و گرایش‌های آن پرداختیم.

فرزانه حسن‌زاده توکلی، مدرس دانشگاه فرهنگیان مشهد در گفت‌گو با ایسنا اظهار کرد: دانش‌آموزان از طریق کنکور سراسری زبان‌های خارجه می‌توانند رشته زبان انگلیسی را انتخاب کنند و معمولا دانش‌آموزانی که به زبان علاقه‌مند هستند و دانش زبانی دارند در این آزمون اختصاصی موفق خواهند شد و پس از پذیرش، در دانشگاه‌های دولتی ادامه تحصیل می‌دهند. البته برخی دانش‌آموزان نیز بر اساس سوابق تحصیلی در برخی دانشگاه‌ها که این نوع گزینش را دارند، پذیرفته می‌شوند.

مدرس دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع) در مورد شرایط ورود به این رشته گفت: چه دانش‌آموزان با آزمون و چه سوابق تحصیلی در این رشته پذیرفته شوند، شرط اول ورود به این رشته و موفقیت در آن، علاقه‌مندی دانش‌آموز به زبان انگلیسی است. برخی از دانشجویان تصور می‌کنند که در دانشگاه از صفر زبان انگلیسی آموزش داده می‌شود، اما این تصور نادرست است و وقتی وارد دانشگاه می‌شوند، با رشته علمی فراتر از سطح کتاب‌های دبیرستانی روبرو هستند و نباید انتظار داشته باشند که همه چیز از ابتدا آموزش داده شود، بنابراین، دانشجو باید از قبل علاقه‌مند به یادگیری زبان بوده و پایه زبان انگلیسی متوسط بالایی داشته باشد تا بتواند در دانشگاه موفق شود. البته دانش‌آموزانی نیز بوده‌اند که سطح زبان‌ خیلی قوی نداشتند اما با تلاش و پشتکار موفق شده‌اند. معمولا بهتر است که دانش‌آموزان در دوره‌های متوسطه اول و دوم، مهارت‌های زبانی را تمرین کرده باشند تا در دانشگاه با مشکل مواجه نشوند.  

وی افزود: رشته دانشگاهی زبان انگلیسی دارای گرایش‌های آموزش زبان انگلیسی، ادبیات زبان انگلیسی و مترجمی زبان انگلیسی است که از رشته‌های بسیار خوب محسوب می‌شوند. این رشته در سطوح مختلفی در دانشگاه‌های دولتی و همچنین در دانشگاه‌های غیر دولتی و غیرانتفاعی آموزش داده می‌شود. اگر دانشجویی علاقمند به تدریس باشد و بخواهد معلم یا دبیر شود، رشته آموزش زبان انگلیسی، گزینه مناسبی برای وی خواهد بود اما اگر به ترجمه یا ادبیات انگلیسی علاقه‌مند باشد، می‌تواند رشته مترجمی یا ادبیات انگلیسی را انتخاب کند. فردی که به تدریس می‌پردازد، می‌تواند به کار ترجمه نیز مشغول شود و برعکس، مترجمی که تحصیلاتش در زمینه ترجمه است، می‌تواند به تدریس بپردازد. این دو رشته از نظر واحدهای درسی دارای همپوشانی هستند. برخی از دانشجویان رشته مترجمی ممکن است درس‌های ترجمه بیشتری داشته باشند، در حالی که آموزش زبان، بیشتر بر روی مهارت‌های تدریس متمرکز است، با این حال، برخی واحدهای مشترک نیز وجود دارد.

حسن‌زاده توکلی شرط اول برای موفقیت شغلی در این رشته را علاقه‌مندی به یکی از این دو مورد نسبت داد که فرد بیشتر به ترجمه متون یا به تدریس علاقه‌مند باشد و بیان کرد: از نظر بازار کار، آموزش زبان انگلیسی، رشته خوبی به شمار می‌آید. اگر فردی در دانشگاه دولتی مانند دانشگاه فرهنگیان پذیرفته شود، احتمال استخدام وی به‌عنوان کارمند از همان ابتدا بالا خواهد بود و دیگر نگرانی در مورد اشتغال نخواهد داشت. البته اگر دانشجو در دانشگاه‌های غیرانتفاعی یا دیگر دانشگاه‌ها تحصیل کند، پس از اخذ مدرک تحصیلی می‌تواند در آزمون‌های استخدامی این اداره شرکت کرده و به‌عنوان دبیر مشغول به کار شود.

این دبیر زبان انگلیسی اظهار کرد: بسیاری از دانشجویان من در موسسات آموزشی تدریس می‌کنند و موفق هستند. کلاس‌های آنلاین نیز رونق خوبی دارند و همه این موارد به تلاش و هدف‌گذاری دانشجو بستگی دارد. دانشجویان می‌توانند علاوه بر تدریس خصوصی، تدریس دانشگاهی و تدریس در دبیرستان‌ها، دوره‌های مختلف آموزش زبان را نیز برگزار کنند. بازار کار آموزش زبان انگلیسی جذاب و خوب است.

وی در مورد مترجمی زبان انگلیسی گفت: دانشجویان رشته مترجمی نیز می‌توانند با تلاش خود، مدرک کارشناسی ارشد یا دکترای ترجمه دریافت کنند. هرچند فعالیت در حوزه آموزش مانع از فعالیت در زمینه ترجمه نمی‌شود اما اگر کسی بخواهد به‌طور تخصصی در گرایش ترجمه فعالیت کند، بهتر است رشته مترجمی زبان انگلیسی را انتخاب کند.  رشته ادبیات نیز برای افرادی که به ادبیات انگلیسی علاقه دارند، رشته خوبی محسوب می‌شود و آنان نیز می‌توانند در مقاطع ارشد و دکتری ادامه تحصیل دهند. دانشجویانی که در مقطع دکتری تحصیل می‌کنند، می‌توانند به‌عنوان هیات علمی یا استاد حق‌التدریس در دانشگاه‌ها مشغول به کار شوند.

این دکترای زبان‌شناسی همگانی در مورد رشته زبان‌شناسی گفت: رشته زبان‌شناسی معمولا در مقطع ارشد ارائه می‌شود و بیشتر کسانی که مدرک کارشناسی آنان، آموزش زبان انگلیسی است، به راحتی می‌توانند وارد این رشته شوند. زبان‌شناسی، رشته علمی است که نظریه‌های مختلف مربوط به آموزش زبان و پیدایش زبان را مورد بررسی قرار می‌دهد و برای افرادی که به تئوری‌های زبانی علاقه دارند، مناسب است.

  وی افزود: زبان‌شناسی به‌عنوان رشته علمی، دارای ابعاد فلسفی و تئوری زیادی است که ممکن است برای برخی از دانشجویان جذاب نباشد. به همین دلیل، آموزش زبان انگلیسی می‌تواند گزینه‌ای مناسب‌تر برای آنان محسوب می‌شود اما برای افرادی که به زبان‌شناسی علاقه‌مند هستند، این رشته می‌تواند بسیار مفید و جالب باشد. دانشجویان می‌توانند در مقطع کارشناسی، آموزش زبان انگلیسی و در مقطع ارشد گرایش زبان‌شناسی را انتخاب کنند. زبان‌شناسی دو گرایش اصلی دارد که شامل زبان‌شناسی همگانی است که ویژگی‌های خود زبان، آوا شناسی و معناشناسی را بررسی می‌کند و دیگری آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان است. در دانشگاه‌ها، مراکزی داریم که دوره‌های آموزش زبان فارسی را ارائه می‌دهند و این مراکز می‌توانند فرصت‌های شغلی خوبی را برای فارغ‌التحصیلان این رشته فراهم کنند.

مدرس دانشگاه خیام افزود: علاوه بر این، اگر دانشجویان بخواهند ادامه تحصیل دهند، می‌توانند در مقطع دکتری در گرایش‌های مختلف زبان‌شناسی همگانی و آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان ادامه تحصیل دهند و به تازگی نیز گرایش دکتری در زبان‌شناسی کاربردی به گرایش‌های زبان‌شناسی اضافه شده است که به بررسی رابطه زبان با سایر رشته‌ها می‌پردازد. این رشته به ویژه برای افرادی که مشکلات تکلم دارند، بسیار مفید است.  در سطح ارشد، تنها دو گرایش اصلی وجود دارد، اما در مقطع دکتری دانشگاه‌های دولتی مانند مشهد و تهران، گرایش زبان‌شناسی کاربردی را نیز ارائه می‌دهند. این گرایش ترکیبی از آموزش زبان انگلیسی و زبان‌شناسی است و به‌عنوان یک علم میان‌رشته‌ای شناخته می‌شود.  همچنین، زبان‌شناسی شناختی که به تازگی در دانشگاه تهران معرفی شده است، ترکیبی از فلسفه و زبان‌شناسی است و بیشتر دروس آن جنبه فلسفی دارند. زبان‌شناسی رایانشی نیز در حال ورود به برنامه‌های دانشگاهی است و به بررسی رابطه بین زبان و فناوری رایانه می‌پردازد.  در مجموع، تحصیل چه در زمینه آموزش زبان، چه ترجمه و چه زبان‌شناسی، همه این رشته‌ها، فرصت‌های خوبی برای تحصیل و اشتغال فراهم می‌کنند.  

ندا قبول، استاد دانشگاه بین‌المللی امام رضا (ع) گفت: رشته زبان انگلیسی، رشته بسیار پویایی محسوب می‌شود و شرایط ورود به این رشته بعد از کسب رتبه‌های متناسب با ظرفیت دانشگاه، نیازمند علاقه‌مندی واقعی به مباحث علمی است که نقشی تعیین کننده در مسیر تحصیل دارد و دانشجویانی که پشتکار بالایی دارند و توانایی مطالعه منابع تخصصی و به‌روز را در خود تقویت کنند، در رشته زبان انگلیسی موفق خواهند بود. نکته قابل توجه، آشنایی مقدماتی با مباحث زبان انگلیسی و مهارت‌های آن، به ویژه مهارت گفتاری و توانایی کار با ابزارهای رایانه‌ای است که می‌تواند شرایط ورود و ادامه تحصیل را تسهیل کند.  

وی افزود: علاوه بر توان علمی، دانشجویانی که قصد ورود به این رشته را دارند، لازم است ویژگی‌های شخصیتی و ذهنی خاصی نیز داشته باشند. به‌عنوان مثال، قدرت تحلیل و تفکر انتقادی در این رشته بسیار پرکاربرد و پراهمیت است و همچنین، علاقه به یادگیری مستمر از دیگر ویژگی‌های مهم برای دانشجویان این رشته محسوب می‌شود زیرا این رشته همواره با دانش و فناوری‌های جدید به‌روز می‌شود.  دقت و توجه به جزئیات و مفاهیم نیز اهمیت زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین مهارت‌های دیگر نیز مهارت ارتباطی و کار گروهی است. در آینده شغلی این رشته، همکاری با گروه‌های تخصصی و ارتباط موثر با افراد جامعه از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.

کارشناس ارشد تیسول از دانشگاه یواس‌ام مالزی پینانگ در مورد چشم‌انداز شغلی رشته زبان انگلیسی اظهار کرد: به‌طور کلی، چشم‌انداز بازار کار این رشته مثبت است و با توجه به نیازهای روزافزون جامعه، فرصت‌های شغلی متنوعی پیش روی فارغ‌التحصیلان قرار دارد. دانش‌آموختگان این رشته می‌توانند در سازمان‌های دولتی، شرکت‌های خصوصی، موسسات تحقیقاتی، مراکز آموزشی و حتی در استارتاپ‌ها فعالیت کنند. از نظر درآمدی، سطح حقوق و دستمزد بر اساس تخصص فرد متفاوت است. هر چه میزان تجربه و کسب مهارت در این رشته بیشتر باشد، افراد می‌توانند به درآمد بالاتری دست یابند. افرادی که علاوه بر دانش دانشگاهی خود، مهارت‌های کاربردی و به‌روز را نیز کسب کنند می‌توانند در رشته فارغ‌التحصیلی خود موفق عمل کنند. محیط کاری نیز به گرایش انتخابی افراد، ممکن است شامل محیط‌های آموزشی (دانشگاه‌ها و مدارس)، محیط‌های اداری یا پژوهشی و حتی عرصه‌های عملی باشد. در مجموع، می‌توان گفت که این رشته، ظرفیت بسیار بالایی برای رشد و شکوفایی در ایران و حتی در سطح بین‌الملل دارد. شما حتی در داخل ایران نیز می‌توانید در حوزه‌های بین‌الملل تدریس یا فعالیت کنید.

وی در مورد چالش‌ها و مشکلات دانشجویانی که بدون شناخت کافی وارد رشته آموزش زبان انگلیسی می‌شوند، بیان کرد: عدم آگاهی از این رشته ممکن است مشکلاتی برای دانشجویان به همراه داشته باشد و به شدت بر روند تحصیل و آینده شغلی آنان تاثیر بگذارد. یکی از مسائل جدی در نظام آموزش عالی ما این است که بسیاری از داوطلبان صرفا به دلیل قبولی در یک رشته، فشار اطرافیان یا تقاضای والدین یک رشته دانشگاهی را انتخاب می‌کنند. این موضوع نه فقط با استعدادها و شخصیت فرد سازگار نیست، بلکه می‌تواند به کاهش انگیزه و بی‌علاقگی در طول تحصیل منجر شود.  وقتی دانشجویی صرفا برای داشتن یک صندلی دانشگاهی وارد رشته‌ای شود، خیلی زود درگیر دل‌زدگی از درس‌ها و بی‌حوصلگی نسبت به پروژه‌ها و تکالیف می‌شود. به‌خصوص در رشته زبان انگلیسی که بسیار پروژه‌محور است، فاصله‌ای بین توانایی‌های ذهنی و نیازهای آن رشته به وجود می‌آید. دانشجویی که بدون قابلیت‌های لازم وارد این رشته می‌شود، احساس ناتوانی کرده و ممکن است دچار اضطراب و افت تحصیلی شود. در نهایت، ما با فارغ‌التحصیلانی روبرو می‌شویم که به اجبار یا بدون شناخت کافی وارد این رشته شده‌اند و بعد از اتمام دانشگاه متوجه می‌شوند که علاقه‌ای به کار در این حوزه ندارند.

کارشناس ارشد آموزش زبان انگلیسی افزود: بسیاری از دانشجویان حتی قبل از اتمام دانشگاه و در طول تحصیل می‌گویند که هیچ علاقه‌ای به کار در این حوزه به خصوص در حوزه تدریس ندارند و این موضوع نه فقط برای خودشان بلکه برای اساتید نیز چالش‌برانگیز است. به عنوان استاد، نمی‌توان فشار مضاعفی بر روی دانشجویی وارد کرد که هیچ علاقه یا استعداد، توانایی و توانمندی در این حوزه ندارد. این وضعیت به سرخوردگی و استرس مفرط دانشجو منجر خواهد شد. در چنین شرایطی، دانشجویان ممکن است مجبور به تغییر مسیر شغلی یا تحصیلی شوند یا به صورت نیم‌بند در شغلی که رضایت‌بخش نیست باقی بمانند. از طرفی، آنان چهار سال از عمر خود را صرف رشته‌ای می‌کنند که هیچ ارتباطی با آن برقرار نکرده‌اند و عملا سرمایه‌گذاری تحصیلی و مالی‌شان به نتیجه مطلوب نمی‌رسد.

قبول گفت: عدم هماهنگی بین رشته و شخصیت فرد می‌تواند باعث مقایسه‌های منفی با همکلاسی‌ها شود و حتی به ترک تحصیل یا سرخوردگی‌های عمیق منجر شود به همین دلیل، توصیه می‌کنم افراد قبل از انتخاب این رشته، به خودشناسی دقیقی دست یابند و توانایی‌ها، علایق و ارزش‌های خود را شناسایی کنند. گفت‌وگو با اساتید و فارغ‌التحصیلان این رشته و استفاده از تجربیات آنان می‌تواند بسیار مفید باشد و آگاهی از بازار کار و سبک زندگی شغلی در این رشته نیز کمک می‌کند تا داوطلبان با چشم‌انداز واقعی‌تری وارد این حوزه شوند. در نهایت، داشتن آگاهی و شفافیت در مسیر انتخاب رشته می‌تواند به داوطلبان کمک کند تا در سال‌های آینده دچار افت تحصیلی یا بی‌انگیزگی نشوند و تجربه‌ای مثبت از تحصیل در این رشته داشته باشند.

مریم رادفر، کارشناس ارشد مترجمی زبان انگلیسی در خصوص رشته مترجمی گفت: رشته مترجمی زبان انگلیسی، یکی از رشته‌های مهم گروه زبان‌های خارجی است که به تربیت متخصصانی می‌پردازد که بتوانند متون مختلف اعم از علمی، ادبی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و فنی را از زبان انگلیسی به فارسی و بالعکس ترجمه کنند. دانشجویان این رشته علاوه بر تسلط بر مهارت‌های چهارگانه زبان که شامل مهارت‌های شنیداری، گفتاری، خواندن و نوشتن است، با نظریه‌های ترجمه، روش‌های معادل‌یابی، ترجمه شفاهی (همزمان و پی‌درپی) و همچنین فنون نگارش و ویرایش علمی آشنا می‌شوند.

مدرس گروه زبان‌های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در مورد شرایط ورود به رشته مترجمی اظهار کرد: ورود به رشته مترجمی زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی از طریق کنکور سراسری و یا بر اساس سوابق تحصیلی صورت می‌گیرد. داشتن پایه علمی مناسب در زبان انگلیسی، علاقه به زبان‌آموزی و مطالعات فرهنگی و پشتکار در یادگیری واژگان و ساختارهای پیچیده زبانی از شرایط مهم ورود به این رشته است.

مدرس دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) بیان کرد: در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز پذیرش از طریق آزمون سازمان سنجش و در برخی پردیس بین‌الملل دانشگاه‌ها، پذیرش دکتری بدون کنکور همراه با مصاحبه علمی و داشتن رزومه قوی انجام می‌شود.

این دانشجوی مقطع دکتری مدیریت آموزشی افزود: معیارهای شخصیتی و هوشی از ویژگی‌های ضروری این رشته برای دانشجویان است. دانشجویان مترجمی زبان انگلیسی باید از ویژگی‌هایی مانند دقت نظر بالا، علاقه به مطالعه، توانایی تمرکز طولانی، روحیه پژوهشگری و کنجکاوی علمی برخوردار باشند. همچنین کسانی که از قدرت تحلیل و مقایسه بین‌فرهنگی، مهارت‌های نوشتاری قوی و توانایی یادگیری مستمر برخوردارند، در آینده مترجمان موفق‌تری خواهند شد. داشتن اعتمادبه‌نفس برای ترجمه شفاهی و توانایی ارتباط کلامی نیز بسیار مهم است.

این پژوهشگر حوزه ترجمه تخصصی و آموزش زبان در مورد چشم‌انداز شغلی این رشته گفت: بازار کار و آینده شغلی فارغ‌التحصیلان رشته مترجمی زبان انگلیسی می‌تواند در حوزه‌های گوناگون از جمله ترجمه متون تخصصی و عمومی در موسسات همچنین انتشارات و سازمان‌ها، همکاری با خبرگزاری‌ها، مطبوعات و رسانه‌های بین‌المللی، تدریس زبان انگلیسی در آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌ها، فعالیت در حوزه ترجمه شفاهی در همایش‌ها، نشست‌ها و مذاکرات رسمی، اشتغال در شرکت‌های بین‌المللی و بخش بازرگانی خارجی سازمان‌ها باشد. در مجموع، بازار کار رشته مترجمی با توجه به رشد ارتباطات جهانی و نیاز به مترجمان متخصص، همواره رو به گسترش است. درآمد نیز به میزان مهارت فرد، زمینه تخصصی (مانند ترجمه فنی، پزشکی یا حقوقی) و نوع همکاری (تمام‌وقت یا پروژه‌ای) متفاوت خواهد بود. مترجمان موفق به‌ویژه در حوزه‌های تخصصی می‌توانند درآمد قابل‌توجهی داشته باشند. محیط‌های شغلی نیز شامل دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی، شرکت‌های بین‌المللی، سازمان‌های فرهنگی و ...است.

انتهای پیام