به گزارش ایسنا، طاهره رستمی عضو پژوهشکده علوم بهداشتی و مدرس دانشگاه، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: رسانه‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی اطلاع‌رسانی و شکل‌دهی به نگرش عمومی، مسئولیت سنگینی دارند. انتشار اخبار اغراق‌آمیز یا نادرست، به‌ویژه درباره موضوعاتی که مستقیماً بر امنیت، اقتصاد و زندگی روزمره مردم تاثیر می‌گذارند، می‌تواند موجب بی‌اعتمادی و افزایش اضطراب عمومی شود.

وی افزود: موضوعی مانند «مکانیسم ماشه» اغلب در محافل بین‌المللی و رسانه‌های خارجی مورد توجه قرار می‌گیرد و حساسیت بالایی ایجاد می‌کند. وقتی رسانه‌ها بدون تحلیل دقیق چنین موضوعاتی را بزرگنمایی می‌کنند، مردم احساس ناامنی می‌کنند و اعتماد عمومی به نهادها و سیاست‌های کشور کاهش می‌یابد.

این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: اثر روانی- اجتماعی اخبار اغراق‌آمیز بر جامعه قابل چشم‌پوشی نیست و می‌تواند تصمیم‌گیری‌های روزمره مردم را تحت تاثیر قرار دهد. برای مثال، نگرانی از پیامدهای بین‌المللی یا تهدیدهای فرضی ممکن است منجر به احتکار، تغییر در مصرف یا کاهش مشارکت اجتماعی شود.

 وی با اشاره به نقش برخی سوداگران در شرایط بحران، گفت: در فضای متشنج ناشی از بزرگنمایی رسانه‌ای، برخی افراد و گروه‌ها از نگرانی‌ها سوءاستفاده می‌کنند و با ایجاد تنش در بازارهای داخلی، قیمت‌ها را دستکاری کرده و معیشت مردم را تحت فشار قرار می‌دهند. این وضعیت علاوه بر اثر اقتصادی، اعتماد عمومی و حس امنیت روانی جامعه را نیز تضعیف می‌کند.

وی افزود: این نمونه‌ای از تعامل پیچیده بین رسانه، روان جمعی و اقتصاد است. رسانه‌ها می‌توانند اعتماد و آرامش روانی جامعه را تقویت کنند یا با انتشار اطلاعات نادرست بحران روانی و اجتماعی ایجاد نمایند.

رستمی بر اهمیت افزایش سواد رسانه‌ای در جامعه تاکید کرد و گفت: «مردم باید بتوانند بین خبر واقعی و بزرگنمایی تفکیک قائل شوند و از گرفتار شدن در دام ابزارهای قدرت کلامی پرهیز کنند. آگاهی نسبت به نحوه تولید و انتشار اخبار، تحلیل محتوا و بررسی منابع معتبر باعث می‌شود مردم کمتر تحت تاثیر هیجانات کاذب قرار گیرند.

وی با بیان این‌که «از نگاه جامعه‌شناسی، انتشار اخبار اغراق‌آمیز و تحریک‌کننده می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر بافت اجتماعی داشته باشد.» توضیح داد: اعتماد اجتماعی یکی از ستون‌های اصلی ثبات جامعه است. وقتی اعتماد عمومی کاهش یابد، همکاری‌های اجتماعی و مشارکت مدنی نیز آسیب می‌بیند و این امر می‌تواند به کاهش انسجام اجتماعی و افزایش تنش‌ها منجر شود.

وی افزود: آرامش روانی مردم نیز به‌طور مستقیم با امنیت اجتماعی و اقتصادی پیوند خورده است. اخبار اغراق‌آمیز و سوءاستفاده‌های رسانه‌ای، اضطراب و نگرانی را در جامعه افزایش می‌دهد و کیفیت زندگی روزمره مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این استاد دانشگاه در ارائه راهکارهایی برای مقابله با اثرات منفی رسانه‌ها و بزرگنمایی اخبار گفت: اطلاع‌رسانی شفاف و به‌موقع، تقویت سواد رسانه‌ای جامعه، کنترل بازار برای جلوگیری از سوءاستفاده سوداگران و پشتیبانی از رسانه‌های مسئول، از جمله اقدامات ضروری برای حفظ ثبات روانی و اجتماعی است.

وی هم‌چنین درباره نقش مردم با بیان این‌که «همزمان، مردم نیز می‌توانند با رعایت چند نکته ساده از پیامدهای منفی بزرگنمایی اخبار در امان بمانند» اظهار کرد: دوری از شایعات و منابع غیرموثق، تحلیل انتقادی اخبار، توجه به منابع رسمی و کارشناسان معتبر و مدیریت روانی فردی و خانوادگی باعث می‌شود مردم کمتر تحت تاثیر هیجانات رسانه‌ای قرار گیرند و تصمیمات خود را با آرامش بیشتری اتخاذ کنند.

وی با تاکید بر این‌که «شرایط کنونی فرصتی برای تقویت فرهنگ انتقادی و سواد رسانه‌ای در جامعه است» گفت: وقتی مردم توانایی تحلیل محتوای رسانه‌ای را پیدا کنند، کمتر تحت تاثیر هیجانات و بزرگنمایی‌ها قرار می‌گیرند و جامعه به سمت ثبات، آرامش روانی و انسجام اجتماعی حرکت خواهد کرد. رسانه‌ها و تحلیلگران می‌توانند با انتشار محتوای دقیق و مستند به کاهش اضطراب و نگرانی در جامعه کمک کنند.

رستمی افزود: «جامعه‌ای که از سواد رسانه‌ای بالایی برخوردار باشد، کمتر قربانی شایعات و فشارهای روانی ناشی از اخبار اغراق‌آمیز می‌شود و زندگی روزمره مردم با آرامش و امنیت بیشتری ادامه پیدا می‌کند.

انتهای پیام