غلامحسین مظفری در سیزدهمین جلسه از سلسله نشست‌های یکشنبه‌های اقتصادی با موضوع مسائل و چالش‌های حوزه کشاورزی و امور دام، اظهار کرد: الگوی کشت کماکان در استان وجود ندارد و یکی از اولین درخواست‌های من از زمان انتصاب به‌عنوان استاندار، ایجاد این الگو بوده است. پیشنهاد ایجاد شورای رشد و توسعه کشاورزی مطرح شده که می‌توانیم آن را در قالب یک کارگروه مشورتی تخصصی در مباحث کشاورزی در استان دنبال کنیم. باید از دانش و تجربه کسانی که هم تولیدکننده واقعی‌اند و هم علم این حوزه را دارند استفاده کنیم و بین کارگروه‌های مشورتی، کمیسیون‌های اتاق بازرگانی و تشکل‌ها هم‌افزایی ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: کنسرسیومی که برای واردات نهاده‌های دامی و مورد نیاز استان تشکیل شده، کار خوبی بود که انجام گرفت و می‌تواند الگوی موفقی باشد. خراسان رضوی با ۸ درصد جمعیت کشور، باید به‌عنوان پایلوت، اختیار تأمین نیازهای خود را داشته باشد. تجربه جنگ ۱۲ روزه نشان داد شرق و شمال شرق کشور می‌تواند نیازهای خودش را تأمین کند.
مظفری با اشاره به وجود انحصار در واردات نهاده‌های دامی افزود: انحصار در برنج نیز وجود دارد. برنج پاکستانی در مبدأ کیلویی یک دلار است و اگر آزاد وارد شود، در مشهد نهایتاً کیلویی ۱۲۰ هزار تومان تمام می‌شود اما در بازار قیمت فروش آن ۱۶۰ هزار تومان است. پیشنهاد من این است که مدیریت این موضوع به خود استان اختصاص داده شود.
وی تأکید کرد: افغانستان و کشورهای منطقه ظرفیت‌های زیادی دارند و باید محدودیت‌های کشت فراسرزمینی و مبادلات با کشورهای همسایه به‌خصوص افغانستان برداشته شود. کشت فراسرزمینی، به‌ویژه در افغانستان، نیازمند ایجاد یک ستاد و پیدا کردن راه‌های اجرایی آن است. از فعالان اقتصادی می‌خواهم که این موضوعات را مداوم پیگیری کنند، خصوصاً در رابطه با توافقات استان در ششمین نشست کمیته مشترک تجاری استان و ولایت هرات.
مظفری بیان کرد: منابع دولتی برای صندوق‌های حمایت از کشاورزی محدود است، اما تقویت این حوزه ضروری است. می‌توان به‌جای مولدسازی، بخشی از املاک را به صندوق حمایت از توسعه کشاورزی منتقل کرد. برخی از راه‌حل‌ها در اختیار خود استان است و می‌توانیم در همین سطح برای آن راه پیدا کنیم. البته خوشبختانه موج جدیدی برای تفویض اختیار به استانداران ایجاد شده که باید از آن استفاده کنیم.
استاندار خراسان رضوی گفت: به دنبال توسعه و اشتغال هستیم، اما در زیرساخت‌های خود دچار مشکل هستیم. حدود ۶۵ درصد مصوبات نشست‌های یکشنبه‌های اقتصادی تاکنون جنبه عملیاتی پیدا کرده است. بسیاری از مشکلات کشاورزی و امور دام استان در صورت استفاده کامل از ظرفیت‌های موجود قابل حل است و اگر همکاری جمعی داشته باشیم، بخش زیادی از موضوعات را می‌توانیم عملی کنیم. برای مثال، راه‌اندازی پایانه صادراتی گل و گیاه و محصولات کشاورزی حتماً باید عملی شود. حتی ایجاد پرواز مستقیم کارگو کار سختی نیست و اگر تسهیلات لازم را برای هواپیمایی‌ها فراهم کنیم، می‌توانیم محصولات کشاورزی را به کشورهای منطقه صادر کنیم.
وی افزود: باید برای هواپیمایی‌ها تسهیلاتی فراهم کنیم تا بتوانند پروازهای مستقیم کارگو به کشورهای منطقه برقرار کنند. در دیدار اخیر با مدیرکل پست استان گفته شد که ۱۰ میلیون محموله از استان خارج و ۹ میلیون محموله وارد می‌شود. پست قصد دارد بخشی از فعالیت‌های خود را به افغانستان نیز گسترش دهد.
بهره‌وری پایین و بحران آب، چالش‌های اصلی کشاورزی استان
همچنین محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی، بر ضرورت اصلاح ساختارهای کشاورزی تأکید کرد و گفت: بهره‌وری بخش کشاورزی مسئله‌ای است که باید با صراحت پیگیر آن باشیم.
وی افزود: بهره‌وری فعلی این بخش به شدت پایین است و در حال مصرف بیهوده بسیاری از منابع خود هستیم. باید این روند را با روش‌های موجود اصلاح کنیم تا همه از نتایج این تغییرات بهره‌مند شوند؛ تقاضا دارم روی موضوع بهره‌وری در کشاورزی بیشتر کار شود.
توکلی‌زاده با اشاره به اهمیت مدیریت منابع آبی افزود: مسئله آب در کشاورزی ما یک موضوع بسیار عمده است. میزان آب مصرفی در این بخش، بازدهی متناسبی تولید نمی‌کند. باید کشاورزی خود را به سمتی هدایت کنیم که این منبع ارزشمند، بهینه مصرف شود. آب برای ما یک ثروت فناپذیر است و جایگزینی برای آن وجود ندارد.
تشکیل کنسرسیوم تأمین نهاده‌ها برای شکستن انحصار واردات
سپس احمد سلحشور، رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی خراسان رضوی، با اشاره به وسعت و پیچیدگی حوزه کشاورزی، خاطرنشان کرد: این حوزه بسیار گسترده است و شاید نتوان در یک جلسه به همه مسائل و مشکلات آن پرداخت، اما برنامه‌ریزی کرده‌ایم که در این جلسه به بخش عمده‌ای از مباحث بپردازیم.
وی ادامه داد: امنیت غذایی یکی از موضوعات بسیار مهم است که باید نگاه ویژه‌ای به آن داشته باشیم. از مهم‌ترین چالش‌های استان، موضوع تأمین نهاده‌های دامی و نهاده‌های تولید است. کشور ما وابستگی زیادی به واردات نهاده‌های دامی دارد؛ در حوزه دانه‌های روغنی و سویا ۹۸ درصد، در ذرت ۹۰ درصد و در جو ۵۵ درصد نیاز کشور از واردات تأمین می‌شود.
سلحشور افزود: در سال زراعی گذشته، کاهش سطح زیرکشت جو از ۱۲۵ هزار هکتار به نصف، باعث افزایش وابستگی به واردات این محصول شد. در مجموع، بیش از ۸۵ درصد نهاده‌های دامی کشور وارداتی هستند.در تولید مرغ، خراسان رضوی رتبه چهارم، در تولید تخم‌مرغ رتبه دوم و در تولید خوراک آماده دام، رتبه اول کشور را دارد. این استان هر ساله جایگاه‌های ملی خود را ارتقا داده و تلاش کرده این رتبه‌ها را تثبیت کند. با این حال، فاصله زیاد استان از بنادر و مراکز ورود کالا باعث افزایش هزینه‌های تمام‌شده و کاهش دسترسی به نهاده‌ها شده است.
وی با اشاره به اقدامات گذشته افزود: در اواخر دولت پیشین، جلسه‌ای مشترک با وزارت جهاد کشاورزی برگزار کردیم. در حوزه تأمین نهاده‌ها مشکلاتی مانند رانت و فساد وجود دارد و واردات نهاده‌های دامی در اختیار تعداد محدودی افراد است. با همکاری استانداری وقت، اداره کل صمت، جهاد کشاورزی و اتاق بازرگانی استان، راهکاری ارائه کردیم تا به‌صورت پایلوت در خراسان رضوی اجرا شود. هدف ما شکستن انحصار واردات و تشکیل کنسرسیوم تأمین نهاده‌های تولید بود که متشکل از مصرف‌کنندگان و شامل ۵۵ اتحادیه، شرکت و فعال اقتصادی است.
رئیس کمیسیون کشاورزی، امور دام و طیور و صنایع وابسته اتاق بازرگانی خراسان رضوی ادامه داد: این کنسرسیوم در حال حاضر دارای شکل حقوقی و کارت بازرگانی است. میزان ارز تخصیصی سالانه برای نهاده‌های دامی در کشور بین ۸۰۰ میلیون تا یک میلیارد دلار است و ما می‌توانیم در صورت تخصیص بخشی از آن، کمک بزرگی در تأمین نهاده‌ها با قیمت و کیفیت مناسب برای تولیدکنندگان استان داشته باشیم. از استاندار می‌خواهیم که به این مجموعه کمک کند. آمادگی داریم در سال اول در صورت تامین ۱۰ درصد ارز مورد نیاز، نهاده‌های استان از طریق این کنسرسیوم وارد شود. حتی برنامه‌ریزی کرده‌ایم که این کنسرسیوم به بازار سرمایه وارد شود.
سلحشور ادامه داد: هنوز ارز نهاده‌های وارداتی سال ۱۴۰۲ به این کنسرسیوم بازنگشته و انحصاری بودن این حوزه مانع از ورود بخش خصوصی و سایر فعالان شده است. درخواست ما این است که برای حمایت از این کنسرسیوم اقدام شود. در گذشته روزانه چندین هزار تن کالا، از جمله نهاده‌های کشاورزی، از استان با سایر استان‌ها مبادله می‌شد و می‌توان این روند را دوباره فعال کرد، به‌ویژه با استفاده از حمل‌ونقل ریلی. اعضای این کنسرسیوم خود مصرف‌کننده نهاده‌های دامی و مصرفی هستند و می‌توانند سبب کاهش قیمت‌ها شوند.
سپس احد جعفریان، مشاور حقوقی اتاق اصناف کشاورزی خراسان رضوی، در تشریح وضعیت برق چاه‌های کشاورزی استان عنوان کرد: دبی برداشت از چاه‌های کشاورزی کاهش یافته و به‌دنبال آن دیماند مصرفی کشاورزان نیز از ۷۶۰ مگاوات به ۴۲۰ مگاوات رسیده است. سهم برق مصرفی بخش کشاورزی ۱۴ درصد از کل استان و در مشهد ۸.۵ درصد است؛ این میزان در صنایع بالاتر است، اما با این حال، در زمان قطعی‌ها، کشاورزان نسبت به سایر بخش‌ها آسیب بیشتری از خاموشی‌ها دیده‌اند.
وی افزود: موضوع انرژی خورشیدی و حرکت به سمت آن امری اجتناب‌ناپذیر است، اما تاکنون بسته مشخص و قابل‌اجرایی ارائه نشده است. همچنین برق تعدادی از چاه‌هایی که به انرژی خورشیدی مجهز شده‌اند، قطع شده که درخواست ما رفع این مشکل است. تسهیلات اعتباری مناسب و ایجاد نیروگاه‌های تجمیعی برای بخش کشاورزی از جمله خواسته‌های جدی فعالان این حوزه است. قطعی برق به زیرساخت‌ها و تولیدات کارخانجات خوراک دام آسیب زده است.
سیدحسین موسوی‌نژاد، مدیرعامل اتحادیه کارخانجات خوراک دام خراسان رضوی در بخشی از این جلسه با بیان جایگاه برتر استان در این حوزه، گفت: خراسان رضوی از نظر حجم تولید خوراک دام، طیور و آبزیان و همچنین تعداد کارخانجات فعال، رتبه اول کشور را دارد. استان حدود ۸۰ کارخانه تولید خوراک دام، طیور و آبزیان دارد که روزانه در مجموع حدود ۷۰۰۰ تن محصول تولید می‌کنند.
وی افزود: قدرت قراردادی کارخانجات خوراک دام استان ۵۰ مگاوات است. این واحدها برای ۶۰۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و ۱۵ هزار نفر به‌شکل غیرمستقیم اشتغال ایجاد کرده‌اند. قطعی برق به زیرساخت‌های ما و نهاده‌های دامی آسیب می‌زند. اکنون کارخانجات خوراک دام در استان به‌طور متوسط ۸ روز در ماه تعطیل هستند و این امر منجر به ناتوانی در تأمین نیاز دامداران شده است.
مدیرعامل اتحادیه کارخانجات خوراک دام استان ادامه داد: کارخانجات خوراک دام در میانه زنجیره تولید قرار دارند اما مجلس شورای اسلامی و دولت‌ها هنوز این واحدها را به‌عنوان صنایع تبدیلی بخش کشاورزی به رسمیت نمی‌شناسند. همین موضوع باعث شده پرداختی‌های مالیاتی ما بالا باشد و این امر قیمت نهایی را افزایش داده و فشار بیشتری بر دامداران و دامپروران وارد می‌کند. در این زمینه مقرر شده استفساریه‌ای از مجلس شورای اسلامی اخذ شود.
موسوی‌نژاد با یادآوری تجربه زمان جنگ تحمیلی ١٢ روزه گفت: در زمان جنگ ۱۲ روزه، از ما خواسته شد خوراک دامداران را تأمین و این بحران را مدیریت کردیم. با این حال اگر اتفاق مشابهی دوباره رخ دهد، تاب‌آوری کارخانجات ما نهایتاً یک هفته خواهد بود. در حالی که در استان ظرفیت ذخیره‌سازی ۷۰۰ هزار تن را داریم، به دلیل نبود نقدینگی قادر به استفاده از این ظرفیت نیستیم.
وی ادامه داد: سامانه بازارگاه با مشکلات متعددی روبه‌رو است و هیچ جایگاهی برای اتحادیه‌های ما در آن تعریف نشده است. حتی نگاه به ما در این سامانه به‌عنوان دلال است و تاکنون هیچ‌گونه تسهیلاتی به ما داده نشده است. اگر بازارگاه به‌صورت استانی اداره شود، بسیاری از مشکلات موجود حل خواهد شد.
کاهش مداوم سرانه مصرف شیر زنگ خطر جدی است
مهدی هدایت‌نیا، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی خراسان رضوی در این جلسه اظهار کرد: در صنایع لبنی، خراسان رضوی از نظر تعداد کارخانجات رتبه اول و از نظر حجم پذیرش شیر رتبه دوم کشور را دارد. ۲۰ هزار نفر در صنایع لبنی استان مشغول به کار هستند و تاکنون ۲۵ همت سرمایه‌گذاری در این بخش انجام شده است. پس از تهران، قوی‌ترین تشکل صنفی لبنی کشور در استان ما شکل گرفته است.
وی با بیان دغدغه کاهش مصرف شیر افزود: سرانه مصرف روزانه شیر در حال کاهش است که این مسئله یکی از مشکلات جدی ما محسوب می‌شود. در سه‌ماهه نخست سال جاری، صادرات محصولات لبنی کشور به ۲۸۰ میلیون دلار رسیده است. برای توزیع شیر در مدارس ۶۰۰ همت بودجه اختصاص داده شده اما تاکنون تخصیصی به این بخش صورت نگرفته است. همچنین، مالیات‌ها یکی از معضلات اصلی ما است. دو کالای لبنی به‌عنوان کالاهای آسیب‌رسان معرفی شده‌اند که این امر موجب اخذ مالیات مضاعف بر آن‌ها شده است.
دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی خراسان رضوی گفت: در بخش قیمت‌گذاری نیز شاهد هستیم که قیمت شیر ۲۷ درصد افزایش یافته، اما قیمت چربی ۵۰ درصد رشد داشته است. اگر قیمت لبنیات به‌صورت توافقی تعیین شود، مشکل افزایش قیمت چربی برطرف خواهد شد.
الگوی کشت باید منطقه‌ای و مبتنی بر قرارداد باشد
سپس احمدرضا رضازاده، دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی استان، با انتقاد از عملکرد صندوق بیمه کشاورزی اظهار کرد: صندوق بیمه کشاورزی ماهیت دولتی دارد و رضایت مردم و کشاورزان برای آن اولویت محسوب نمی‌شود. در این حوزه با مشکلات متعددی روبه‌رو هستیم که از جمله آن‌ها می‌توان به پایین بودن مبلغ غرامت‌ها، تأخیر در اعلام میزان خسارت‌ها و پرداخت سالانه و با تأخیر غرامت‌ها اشاره کرد. چنانچه سهم دولت به‌موقع به این صندوق پرداخت شود، این مشکلات برطرف خواهند شد.
وی با بیان اینکه تصمیم‌گیری کشاورزان در کشت بر اساس اقتصاد بازار و قیمت سال قبل انجام می‌شود، افزود: نمی‌توان در موضوع الگوی کشت نسخه‌ای کلی برای همه کشور ارائه کرد و این کار باید بر اساس شرایط منطقه‌ای انجام شود. همچنین لازم است قیمت خرید تضمینی و کشت قراردادی به الگوی کشت متصل شود تا بتوان این برنامه را به‌طور مؤثر اجرا کرد. برای دستیابی به الگوی کشت مناسب، نیازمند قرارداد هستیم و این موضوع باید به‌صورت جدی پیگیری شود. کشت فراسرزمینی برای ما اهمیت زیادی دارد و حفظ صنایع تبدیلی نیز وابسته به تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری درست در حوزه الگوی کشت است.
کمبود پایانه صادراتی محصولات گلخانه‌ای، مانع استفاده از بازار افغانستان و ترکمنستان
در ادامه مهدی سمنگانی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان گل و گیاه و محصولات گلخانه‌ای خراسان رضوی، بیان کرد: ما از دولت دو انتظار اصلی داریم؛ یا تسهیلات پرداخت کند یا کار ما را تسهیل کند. در شرایط فعلی، شرکت برق به‌دلیل ناترازی، برق واحدهای گلخانه‌ای را قطع می‌کند و ناچاریم از ژنراتور استفاده کنیم. این ژنراتورها به‌دلیل کارکرد مداوم، زیاد خراب می‌شوند و تأمین سوخت آن‌ها برای کشاورزان با بروکراسی بسیار زیاد و پیچیده همراه است.
وی افزود: در حال حاضر، ۵۵۰ هکتار گلخانه در استان وجود دارد که حدود ۴۵۰ هکتار آن به کشت محصولات کشاورزی اختصاص دارد. با توجه به شرایط آبی و اقتصادی، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای برای خراسان رضوی یک ضرورت است. سهم فعلی استان از توسعه گلخانه‌ها بسیار کمتر از ظرفیت واقعی است و باید حداقل ۱۰ برابر افزایش یابد. سمنگانی با تأکید بر نقش گلخانه‌ها در حفظ کشاورزی و آب استان گفت: اگر قصد نجات کشاورزی و منابع آب خراسان رضوی را داریم، چاره‌ای جز توسعه کشت گلخانه‌ای وجود ندارد. پیشنهاد می‌کنیم ستاد یا کارگروه ویژه‌ای برای توسعه کشت‌های گلخانه‌ای در استان تشکیل شود. ما فرصت بسیار ارزشمندی برای صادرات محصولات گلخانه‌ای به کشورهای افغانستان و ترکمنستان داشته‌ایم، اما متأسفانه به‌دلیل نبود پایانه صادراتی ویژه این محصولات، از این بازارها به درستی استفاده نکرده‌ایم. ایجاد چنین پایانه‌ای از مطالبات جدی ماست.
حمیدرضا رضوی خبیر، مدیرعامل صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی خراسان رضوی، با اشاره به اهمیت نظام تأمین مالی در رشد کشاورزی گفت: یکی از مؤلفه‌های اصلی توسعه در بخش کشاورزی، نظام تأمین مالی است و اگر این تأمین مالی به موقع و به اندازه کافی انجام نشود، به‌دلیل ریسک‌های بالای بخش کشاورزی، این حوزه لطمه جدی خواهد دید.
وی افزود: صندوق حمایت کشاورزی شکل گرفت و قرار بود سازمان برنامه و بودجه نیز سهم دولت را تخصیص دهد. اما عدم توسعه‌یافتگی در نظام تأمین مالی همچنان یکی از مشکلات جدی این بخش است. قوانین و ظرفیت‌های مختلفی برای صندوق‌های کشاورزی پیش‌بینی شده است و می‌توان سهم دولت در این صندوق را از منابع مختلفی از جمله محل منابع سازگاری با کم‌آبی، فروش اموال مازاد و نیز مولدسازی اموال دولت تأمین کرد.
رضوی خبیر با اشاره به ظرفیت‌های تولیدی استان اظهار کرد: میزان تولیدات کشاورزی خراسان رضوی دو میلیون تن است که ارزشی معادل ۱۷ همت دارد. اگر می‌خواهیم صندوق به‌صورت اثرگذار فعالیت کند، باید حداقل ۱۰ درصد از این ارزش به‌عنوان آورده در اختیار صندوق قرار گیرد.
زیان‌دهی ۶ ماهه صنعت تخم‌مرغ و درخواست حضور در ستاد تنظیم بازار
در ادامه سعیدرضا یزدی، مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ تخم‌گذار خراسان رضوی، با هشدار نسبت به وضعیت نهاده‌های دامی گفت: مشکل کمبود نهاده ذرت در حال حاد شدن است. ذرتِ سامانه بازارگاه، در بازار آزاد با قیمت ۲۰ تا ۲۱ هزار تومان به فروش می‌رسد. این وضعیت صنعت طیور را تحت فشار جدی قرار داده است.
وی با اشاره به اهمیت صنعت طیور افزود: صنعت طیور، دومین صنعت پول‌ساز و پردرآمد کشور است. در خراسان رضوی، رتبه دوم تولید تخم‌مرغ در کشور و رتبه اول صادرات آن را داریم. در استان، روزانه ۱۸۰ تن مازاد مصرف تخم‌مرغ تولید می‌شود که علاوه بر استان‌های دیگر، به کشورهای دیگر نیز صادر می‌شود.
یزدی ادامه داد: در ۶ماهه اخیر، این صنعت زیان‌ده بوده است، اما در چند هفته اخیر شاهد روند اصلاحی قیمت تخم‌مرغ بوده‌ایم. با این حال، مشکلات لجستیک و حمل‌ونقل نهاده‌ها مرغداران را به ستوه آورده است.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ تخم‌گذار خراسان رضوی تأکید کرد: اکنون قیمت تمام‌شده تولید تخم‌مرغ برای هر کیلوگرم ۷۱ هزار تومان است و مرغدار در حال زیان است. انتظار داریم جلسه‌ای با مسئولان تنظیم بازار برگزار شود و همچنین تقاضا داریم در جلسات ستاد تنظیم بازار استان حضور داشته باشیم.
خرده‌مالکی و پیری جمعیت، چالش‌های جدی کشاورزی استان
همچنین محمدرضا اورانی، مدیرعامل شرکت تعاونی کشاورزی کشاورزان مشهد، با اشاره به ریشه تاریخی بخشی از مشکلات کشاورزی استان گفت: در مراحل اول، دوم و سوم اصلاحات ارضی، ۵۳ هزار و ۳۰۰ مزرعه به قطعات ۲ تا ۱۲ هکتاری تقسیم شد و این روند ادامه پیدا کرد. امروز یکی از معضلات خراسان رضوی، پدیده خرده‌مالکی است.
به گزارش ایسنا به نقل از اداره کل روابط عمومی استانداری خراسان رضوی در روز یکشنبه ۳۰ شهریور، وی افزود: میانگین سن کشاورزان استان ۵۴ سال است؛ لازم است برای جلوگیری از خرد شدن بیشتر اراضی و آثار زیان‌بار آن برنامه‌ریزی شود. در قطعات کوچک، کارکرد مکانیزاسیون بسیار محدودتر می‌شود. پیشنهاد می‌کنم تمامی وظایف تصدی‌گری در حوزه جهاد کشاورزی به شرکت‌های تعاونی، تشکل‌ها و صنوف واگذار شود. این واگذاری می‌تواند روند تسهیل‌گری را سامان دهد. حتی می‌توان جهاد کشاورزی و سازمان‌های وابسته را در شهرستان‌ها و استان در یک مکان متمرکز کرد تا هم هزینه‌های پشتیبانی کاهش یابد و هم بروکراسی اداری برای مردم کمتر شود. با این اقدام، مستحدثات و املاک مازاد نیز آزاد خواهد شد. تأسیس شورای رشد و توسعه کشاورزی در استان، می‌تواند به هماهنگی بیشتر و پیشبرد اهداف توسعه‌ای بخش کشاورزی کمک کند.
سپس حسین محمدیان، رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی خراسان رضوی، با اشاره به ظرفیت‌های تجاری این استان، گفت: ظرفیت بازار اوراسیا، به‌ویژه با صفر شدن تعرفه ۸۷ درصد کالاها، فرصت ارزشمندی برای صادرات محصولات کشاورزی و دامی فراهم کرده است. نمایندگی صندوق ضمانت صادرات در استان افتتاح شده و می‌تواند نقشی مهم در پشتیبانی از صادرکنندگان ایفا کند. در زمینه ایجاد نیروگاه‌های انرژی تجدیدپذیر، اگر احداث این نیروگاه‌ها به توسعه صادرات کمک کند، صندوق ضمانت صادرات می‌تواند برای دریافت تسهیلات، ضمانت‌نامه صادر کند.
انتهای پیام
نظرات