یحیی میرزایی در نشست خبری که چهارشنبه ۱۶ مهر برگزار شد، اظهار کرد: از سال ۸۴ زیست‌بوم فناوری وارد استان خوزستان شد و حدود ۲۰ سال از گستره فناوری در استان می‌گذرد که این یک بازه زمانی قابل توجه در استان است. شاید ۱۰ سال پیش حوزه پارک علم و فناوری ویترینی بود و این پارک در کشور فقط در قالب فضای نمایشگاهی دیده می‌شد.
باید از خام‌فروشی گذر کنیم
وی در خصوص ضرورت پارک علم و فناوری افزود: زمانی که کشورهای توسعه‌یافته را مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم امروزه «جی.دی.پی» (تولید ناخالص داخلی) ملاک توسعه‌یافتگی نیست. ۲۰ سال پیش کشورها بر اساس میزان تولید ناخالص داخلی دسته بندی می‌شدند و هر کشوری که میزان بالاتری از جی.دی.پی داشت، آن کشور توسعه‌یافته محسوب می‌شد اما امروز، توسعه یافتگی مبتنی بر سهم اقتصاد دانش‌محور از جی.دی.پی و ارزش افزوده علم تعریف می‌شود.
میرزایی ادامه داد: اگر در حال حاضر کشورهای توسعه یافته را ارزیابی کنیم، می‌بینیم که کشورهایی هستند که در دو رکن توسعه فناوری و هزینه‌کرد برای «آر اند دی» (تحقیق و توسعه) پیشرو هستند. امروزه کشورهایی موفقند که برای چند سال آینده اقتصاد خود فکر می‌کنند و دانش را گسترش می‌دهند. به همین دلیل هر کشوری که برای تحقیق و توسعه بیشتری هزینه کند، مسلما در آینده اقتصاد دنیا بازیگر قوی‌تری خواهد بود.
وی افزود: ملاک دنیای امروز، تولید دانش است. هر آن چیزی که در آن دانش بیشتر تزریق شود، ارزش افزوده بیشتری برای دنیا ایجاد می‌کند و این زمینه توسعه یافتگی می‌شود. ما باید از این خام‌فروشی گذر کنیم. زیست‌بوم فناوری مجرای تزریق دانش به اقتصاد است، همان اقتصاد دانش‌محوری که به دنبال آن هستیم. برای مثال به جای تبدیل فلز به یک وسیله ارزان‌قیمت، منابع ملی کشور را باید به یک شی گران‌قیمت تبدیل کنیم. وقتی که وسایل را به چیزی تبدیل کنیم که گرانبهاتر باشد، ماده کمتری خارج شده اما پول بیشتری به دست خواهد آمد.
وظیفه پارک‌ها پیچیده‌کردن محصولات در راستای افزایش ارزش‌افزوده است
میرزائی بیان کرد: وظیفه پارک‌ها پیچیده‌کردن محصولات در راستای افزایش ارزش‌افزوده است. هر چه محصول پیچیده‌تر باشد، ارزش افزوده آن بیشتر می‌شود. خیلی از محصولات ما به دلیل پیچیدگی وابستگی دارند و خیلی از پول‌هایی که به دنیا می‌دهیم حاصل قیمت مواد اولیه نیستند بلکه حاصل پیچیدگی‌اند. برای مثال قیمت دستگاه ام.آر.آی به دلیل مواد اولیه آن نیست بلکه به دلیل پیچیدگی تکنولوژی آن است. وظیفه پارک علم و فناوری تزریق پیچیدگی به جامعه اقتصادی است. در این زمینه مقاومتی‌هایی از سوی صنایع کلاسیک صورت می‌گیرد و نسبت به تغییر و تحول مقاومت می‌کنند.
وی ادامه داد: شاید یکی از دلایل ناترازی انرژی، عدم باور به دانش در مدیریت باشد. میزان تولید برق کفاف مصارف ما را می‌دهد اما مشکل نوع مصرف و میزان مصرف صنایع است. خیلی از صنایع ما در زمانی که می‌توانستد از فرصت دانش برای اصلاح تکنولوژی خود استفاده کنند، استفاده نکردند. اگر صنایع با همین رویه پیش بروند، با تغییر در قیمت انرژی مجبور می‌شوند از چرخه اقتصادی حذف شوند زیرا هیچ پلنی برای بهینه‌سازی انرژی ندارند و برای شرایط امروز طراحی نشدند.
رئیس پارک علم و فناوری خوزستان گفت: فضای آر اند دی فضای اصلاح امور است و فضایی است که در آن می‌توان از منابع بهتر استفاده و پول بیشتر حاصل شود. قدم اول این فضا آدم‌ها است و توسعه و اقتصاد دانش‌محور بدون آدم رخ نمی‌دهد. این آدم‌ها، دانشگاه‌ها، نخبگان و متخصصین ما هستند. این آدم‌ها هستند که باید دانش و ارزش افزوده را تزریق کنند.
میرزائی ادامه داد: یکی از مجاری که می‌تواند به ما کمک کند، ساختارهای ترویجی است و یکی از ساختارهای ترویجی، جشنواره ملی فن‌آوری شیخ بهایی است. امسال حرکت خوب در خصوص این جشنواره صورت گرفت و آن حرکت این بود که جشنواره از ساختار متمرکز محلی که دبیرخانه آن در اصفهان مستقر بود، به ساختار استانی تبدیل شد. به دلیل اینکه دبیرخانه در استان اصفهان متمرکز بود، خیلی از محققین و صاحبان اندیشه‌های شهرستان‌ها، دارای اطلاع درست یا مسیر و درگاه مناسب در خصوص این جشنواره نبودند.
وی بیان کرد: حرکت مثبت امسال تبدیل دبیرخانه متمرکز جشنواره ملی فن‌آوری شیخ بهایی به استانی و قرار دادن پارک‌های علم و فناوری استان‌ها به عنوان دریچه ارتباطی فن‌آوران، محققین و صاحبان اندیشه دارای فکر و ایده، بود تا این صاحبان اندیشه بتوانند به واسطه شبکه پارک‌های علم و فناوری به این جشنواره متصل شوند.
ترویج فرهنگ نوآوری میان نسل جوان هدف جشنواره شیخ بهایی
میرزائی گفت: این جشنواره یک جشنواره ملی است و اهداف مختلف و گسترده‌ای برای این جشنواره تعریف شد. یکی از این اهداف ترویج فرهنگ نوآوری میان نسل جوان است. از دلایل ترویجی بودن جشنواره توجیه و تبیین این مساله است که اگر به دنبال فن‌آوری نرویم، دچار چالش می‌شویم. برای مثال ما در صنعت موشکی آر اند دی کردیم و اثر آن را در صنعت دفاعی کشور لمس کردیم. اگر در این زمینه آر اند دی انجام نمی‌شد، شاید اتفاقات دیگری در کشور رخ می‌داد.
وی ادامه داد: هرجا که در زمینه آر اند دی هزینه شد، اثر آن را در کشور دیده‌ایم. تجربه ما در جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که هرجایی آر اند دی انجام شد اثرات مستقیم بر معیشت و زندگی و امنیت گذاشته است. در جاهایی که صنایع هزینه آر اند دی ندادند تبعات آن در زمینه‌هایی مانند نارضایتی و ناترازی انرژی دیده شد؛کشورهایی در تصمیم‌گیری‌های آتی دنیا حضور پیدا خواهند کرد که در زمینه آر اند دی هزینه بیشتر می‌کنند.
میرزائی اظهار کرد: رکن اول جشنواره فعالیت ترویج فرهنگ نوآوری است. ما باید به نسل جوان خود بفهمانیم که راه برون رفت از مشکلات، توسعه فناوری است. دومین رکن بحث گسترش ارتباط حوزه فناوری در استان‌ها است. کشور ما ساختاری دارد و آن هم تمرکز عمده فعالیت‌ها در تهران است. متاسفانه فاصله گرفتن از مرکز باعث شده که شهرستان‌ها از توسعه عقب بمانند. یکی از ارکان پخش کردن جشنواره در استان‌ها این است که گستره ارتباط و فناوری به شهرستان‌ها نیز منتقل شود و فرایند ارتباطی شکل بگیرد.
زمانی اثرگذاریم که اثر فناوری را در زندگی مردم ببینیم
وی افزود: بحث بعدی آن، ورود فعالان دانش‌بنیان حوزه‌های مختلف در بازار مالی کشور است. جشنواره شیخ بهایی یک برند است و از برگزیدگان این جشنواره در سطح ملی تقدیر می‌شود. برای مثال عنوان فارغ‌التحصیل دانشگاه شریف یک اعتبار و کلید برای فرد ایجاد می‌کند، برگزیدگی در جشنواره شیخ بهایی نیز می‌تواند درهای بسیاری را در مسیر حرفه‌ای افراد باز کند.
میرزائی نقش فناوری در زندگی مردم اشاره کرد و گفت: فضای ترویجی باید شکل بگیرد تا ذهنیت جامعه نسبت به آن ساختار آشنا شود. موفقیت پارک‌های علم و فناوری زمانی معنا دارد که اثر آن را در خانواده‌ها ببینیم. برای مثال در دوران کرونا، پارک‌ها توانستند فضای کسب و کاری خود را به سمت نیازهای مردم با تولید ماسک، موادضدعفونی‌کننده و دستگاه‌های تنفس مصنوعی، ببرند و پارک اثر خود را در زندگی مردم نشان داد و خانواده‌ها در آنجا لزوم فن‌آوری را لمس کردند.
رئیس پارک علم و فناوری خوزستان ادامه داد: زمانی می‌توانیم بگوییم اثرگذار هستیم که اثر فناوری را در زندگی مردم ببینیم. حامیان و بازیگران ما شرکت‌های فناور و کسانی که می‌خواهند بر فناوری سرمایه‌گذاری کنند، هستند.
۴۶۰ شرکت فن‌آور در خوزستان فعالیت می‌کنند
رئیس پارک علم و فناوری خوزستان با اشاره به حوزه دانش‌بنیان، بیان کرد: لفظ دانش‌بنیان برای محصول شرکت‌ها گفته می‌شود و متولی ارزیابی دانش‌بنیان‌ها معاونت علمی ریاست جمهوری است. در حوزه شرکت‌های فن‌آور استان، ۴۶۰ شرکت فن‌آور در استان خوزستان فعالیت می‌کنند. منظور از شرکت‌های فن‌آوری هسته فن‌آوری، واحد فن‌آوری (شرکت‌های رشدی) و شرکت‌های توسعه است و هرکدام از این قسمت‌ها نیازهای خاص خود را دارد.
وی افزود: در شرکت‌های فن‌آور وضعیت ما خوب است اما ایده‌آل نیست زیرا خوزستان با هیچ استانی قابل قیاس نیست و عدد ۴۶۰، عدد مطلوبی برای یک خوزستان نیست اما در قیاس با اکوسیستم پارک‌های کشور عدد قابل دفاعی است. به دلیل مشکلات زیرساختی جلوتر از این حرکت نمی‌کنیم و فضای مورد نیاز برای توسعه وجود ندارد. ما به شدت مشکل فضای کار داریم و با اجاره فضا و تفاهم‌نامه‌های مشترک مشکل خود را حل کردیم.
رتبه نهم خوزستان در تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان
میرزائی ادامه داد: تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان ما ۱۶۰ واحدند که این عدد خوبی نیست و در این زمینه رتبه نهم کشور قرار داریم. کم بودن ساختار دانش‌بنیان در استان به دلیل ساختار اقتصاد دولتی استان است. محصولاتی که توسط استان خوزستان تولید می‌شود مبتنی بر یک نیاز ثابت است اما دانش‌بنیان مبتنی بر یک کار تکراری نیست و محصولی را می‌خواهد که نوآوری در آن رشد کند. اگر کوچک‌ترین تغییر در محصول دانش‌بنیان رخ دهد، ممکن است آن دانش‌بنیان سال بعد از چرخه حذف شود و ما سعی می‌کنیم تا این ۱۶۰ شرکت دانش‌بنیان را با چنگ و دندان حفظ کنیم.
وی به اختصاص ۴۰ هکتار زمین به پارک علم و فناوری اشاره کرد و ادامه داد: ما هزار و ۸۰۰ شرکت خرد و متوسط در شهرک‌های خود داریم. برآوردهای ما بر اساس شاخص‌های دانش‌بنیانی این است که حدود ۴۵۰ شرکت می‌توانند به دانش‌بنیان تبدیل شوند. برای تبدیل شدن این شرکت‌ها به دانش‌بنیان نیاز به تکراری نشدن نوآوری و در نظر گرفتن تمهیداتی برای انگیزه آنها وجود دارد.
میرزائی به مشکلات انباشته در استان اشاره کرد و گفت: هر مدیر اجرایی که وارد استان می‌شود با انبوهی از مشکلات مانند دود هورالعظیم، گرفتگی معابر توسط باران یا دمای بالای هوا روبه‌رو می‌شود. خیلی از این مسائل متناوب استان در استان‌های دیگر وجود ندارد و آن مدیر اجرایی مجبور می‌شود تا وقت خود را صرف این مشکلات کند. به همین دلیل ممکن است وقتی برای حل مشکلات پارک علم و فناوری نداشته باشد.
انتهای پیام
نظرات