حسن قربانی، در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: گردشگری در بسیاری از کشورها به عنوان جایگزینی برای منابع سنتی و موتور محرک رشد و توسعه پایدار عمل می‌کند.

وی با اشاره به اهمیت گردشگری در ایجاد اشتغال، تقویت هویت ملی و ارتقای تصویر بین‌المللی کشورها، بر لزوم توجه به این صنعت در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی تأکید کرد و افزود: با بهره‌گیری از ظرفیت‌های گردشگری، کشورها می‌توانند به توسعه پایدار و افزایش رفاه اجتماعی دست یابند.

این پژوهشگر حوزه گردشگری با بیان اینکه گردشگری امروز در رتبه سوم اقتصاد جهانی از نظر سهم در تولید ناخالص، پس از صنایع نفت و خودروسازی قرار دارد، گفت: میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان از طریق این صنعت به اشتغال و درآمد پایدار دست یافته‌اند.

وی به کشورهای موفق در این حوزه اشاره کرد و افزود: کشورهایی مانند امارات، سنگاپور و برخی از کشورهای شرق آسیا، حتی ترکیه در همسایگی ما، با وجود کمبود منابع طبیعی، توانسته‌اند با ایجاد و مدیریت مناسب جاذبه‌ها، اقتصاد خود را بر پایه تجربه، فرهنگ و طبیعت بنا کنند.

 قربانی همچنین به سرمایه‌گذاری‌های کلان عربستان در صنعت گردشگری اشاره و اظهار کرد: این کشور با وجود ذخایر عظیم نفتی و مکان‌های مذهبی مهم، به اهمیت گردشگری پی برده و صدها میلیارد دلار در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده است.

وی در ادامه به ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل گردشگری در ایران اشاره کرد و گفت: ایران از نظر ظرفیت‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی، در بین ۱۰ کشور نخست جهان قرار دارد. از کویر و جنگل تا کوه و دریا و از آثار باستانی چند هزار ساله تا آیین‌ها و سبک‌های زندگی متنوع اقوام، همه نشان‌ دهنده تنوع بی‌نظیر این سرزمین هستند.

چالش‌هایی پیش روی توسعه گردشگری 

این پژوهشگر حوزه گردشگری در ادامه با اشاره به چالش‌هایی که پیش روی توسعه گردشگری در ایران وجود دارد، افزود: با وجود این ظرفیت‌ها، بخش عمده‌ای از آن‌ها در مرحله «قوه» باقی مانده و فاصله زیادی تا فعلیت دارند.

وی ضعف زیرساخت‌های گردشگری، کمبود تبلیغات بین‌المللی و محدودیت‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اداری را از جمله دلایل عدم بهره‌برداری کافی از این گنجینه پنهان دانست.

قربانی با تأکید بر اینکه برای بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های گردشگری ایران، نیازمند توجه ویژه به زیرساخت‌ها و ایجاد بستری مناسب برای جذب گردشگران داخلی و خارجی هستیم، خاطرنشان کرد: اگر به این چالش‌ها توجه نشود، ایران همچنان از مزایای این صنعت ارزشمند محروم خواهد ماند.

وی بیان کرد: در حالی هنوز افرادی هستند که ملیت و مذهب را در تضاد با یکدیگر می‌بینند و بر اساس باورهای غلط خود، ملیت را قربانی می‌کنند که میلیاردها تومان از سرمایه‌های ملی صرف این باورها می‌شود و این در حالی است که آثار تاریخی و باستانی کشور در حال تخریب و نابودی هستند.

این پژوهشگر حوزه گردشگری، در ادامه به تقسیم این صنعت به دو شاخۀ گردشگر-زائر و گردشگر (تماشاگر) اشاره و اظهار کرد: می‌توان این هنر صنعت را در قالب مثلثی ترسیم کرد و ضلع سومی به آن افزود که متولیان این حوزه باید در طراحی، احداث و بهره‌برداری به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند.

قربانی تأکید کرد: اگر این عنصر سوم که شامل ساکنین بومی و شهروندان هر منطقه است، از دو عنصر اول و دوم (زائر و گردشگر) اهمیت بیشتری نداشته باشد، کمتر نخواهد داشت.

وی افزود: ضروری است که اماکن دیدنی (تاریخی، باستانی، طبیعی، زیارتی، ورزشی، کوهنوردی، سرگرمی، باغسراها و قهوه‌خانه‌ها و بوم‌گردی‌ها) به گونه‌ای طراحی و معرفی شوند که بومیان با آن‌ها کاملاً آشنا شوند و امکان بهره‌برداری از آن‌ها را داشته باشند. این امر به بومیان (شهروندان) این امکان را می‌دهد که به عنوان راهنمایی مفید برای مهمانان خارج از محدوده شهرستان عمل کنند و پتانسیل‌های موجود در منطقه را معرفی کنند.

باید «نگاه ملی» به حوزه گردشگری تغییر کند

این پژوهشگر حوزه گردشگری در ادامه تأکید کرد: برای به فعل رساندن ظرفیت‌های گردشگری، نخست باید «نگاه ملی» به این حوزه تغییر کند. گردشگری تنها امری اقتصادی نیست، بلکه فرصتی برای تبادل فرهنگی، ارتقای هویت ملی و بازنمایی چهره واقعی ایران در جهان است.

قربانی، در ادامه به بی‌توجهی مسئولین محلی به تبعیت از سپهر حاکم بر این پدیده اشاره و اظهار کرد: این بی‌توجهی ناشی از نگاه کلی برخی مسئولین است که اولویت هویت دینی را بر هویت ملی قرار می‌دهند؛ حال آنکه این دو باید مکمل یکدیگر باشند.

وی ادامه داد: حذف و محدود کردن باورها و آثار ملی از نظام آموزشی و سایر رسانه‌های گروهی، وجود نهادهای موازی و حتی معارض متولی فرهنگ و هنر و گردشگری و عدم اجماع و هماهنگی بین مسئولین برای معرفی و شناساندن ظرفیت‌ها و یکپارچه از طریق رسانه‌های استانی، کشوری، بروشور واحد و کتاب، از دیگر چالش‌ها هستند.

این فعال حوزه گردشگری همچنین بر توسعه زیرساخت‌ها، دیجیتالی‌سازی خدمات و آموزش و تربیت نیروی متخصص تأکید کرد و گفت: ایجاد راه‌های ایمن به عنوان اولین حلقه ارتباطی بشر، اقامتگاه‌های استاندارد و ایمن و حمل و نقل آسان و ارزان، تربیت راهنمایان، مدیران گردشگری و نیروهای بومی آموزش‌دیده و مسلط به زبان انگلیسی، معرفی جاذبه‌ها از طریق پلتفرم‌های هوشمند و شبکه‌های جهانی بسیار حائز اهمیت است.

قربانی تأکید کرد: استفاده از این موهبت و معجزه قرن توسط اشخاص و اماکن با مالکیت حقیقی تا حد نسبتاً قابل قبولی انجام می‌شود، اما با داشتن جایگاهی در حد ۱۰ تمدن برتر جهانی و معرفی آن‌ها به زبان‌های مختلف و رسانه‌های متنوع و نهادهای فعال بین‌المللی، فاصله‌ای بسیار داریم.

این پژوهشگر گردشگری با انتقاد از عملکرد ضعیف متولیان دولتی در سطح جهان، ایران، استان و شهرستان‌ها، گفت: جدا از ناباوری و حتی ضدیت برخی با آثار ملی و تاریخی، از اساس بودجه‌ای هم در اختیار ندارند تا بتوانند کاری انجام دهند.

وی همچنین به ضرورت تسهیل و اصلاح قوانین در صدور ویزا برای جذب گردشگران خارجی اشاره کرد و افزود: جلب اعتماد و امنیت در عرصه بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

قربانی با تأکید بر گردشگری بومی و پایدار خاطرنشان کرد: استفاده از ظرفیت‌های روستاها، صنایع دستی و آیین‌های محلی، بدون تخریب محیط‌زیست و به دور از تعصبات خشک و بی‌مورد، می‌تواند موجب ارتقای گردشگری در سراسر ایران، به ویژه روستاها، شود.

این پژوهشگر حوزه گردشگری، ادامه داد: گردشگری می‌تواند به‌ عنوان ابزاری مؤثر برای تنوع‌بخشی به اقتصاد ملی، کاهش وابستگی به نفت و دیگر مواد معدنی، ایجاد اشتغال پایدار در مناطق محروم، پیشگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها، تقویت امنیت و وحدت ملی و ارتقای تصویر بین‌المللی ایران عمل کند.

وی همچنین افزود: توسعه گردشگری داخلی موجب می‌شود که شهروندان با تاریخ، فرهنگ، هنر، سنت‌ها، آداب و رسوم و جغرافیای کشور خود آشناتر شوند و حس تعلق و مسئولیت اجتماعی در آن‌ها افزایش یابد.

انتهای پیام