شامگاه (شنبه ۲۶ مهر)، نشست بررسی چگونگی بهرهگیری از ظرفیت مساجد کشور در حل و فصل مسائل و مشکلات جامعه، با حضور مسعود پزشکیان رئیس جمهوری، محمدجواد حاجعلیاکبری رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، و وزیران دولت چهاردهم بهصورت ویدئوکنفرانس، همچنین با حضور آیتالله محمد عبادیزاده نماینده ولیفقیه در هرمزگان، احمد نفیسی معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری هرمزگان، و اعضای قرارگاه ملی مساجد کشور در سالن جلسات استانداری هرمزگان برگزار شد.
آیتالله محمد عبادیزاده با اشاره به جایگاه تاریخی مسجد در شکلگیری انقلاب اسلامی گفت: ۴۵ سال از عمر انقلاب میگذرد و این انقلاب، زاده مسجد است. وی افزود: نقش مساجد در پیدایش، اداره و تداوم انقلاب اسلامی بر کسی پوشیده نیست. رهبر معظم انقلاب نیز دو سال پیش بر ضرورت ریلگذاری جدید در عرصه مدیریت و فعالیت مساجد تأکید کردند.
وی گفت: در گذشته هر یک از دستگاهها و نهادهای انقلابی و دولتی متناسب با وظایف خود در امور مساجد ورود میکردند که گاهی موجب تداخل و اختلاف در مدیریت میشد. وی افزود: در ساختار جدید، مسجد به عنوان یکی از شئون ولیامر تعریف شده و تمامی نهادها موظفند نقش پشتیبان، تسهیلگر و راهبر را در این حوزه ایفا کنند.
آیتالله عبادیزاده تمرکز فعالیتها را بر میدان عمل مساجد دانست و گفت: مسجد باید محل ارائه خدمات اجتماعی و فرهنگی باشد. اگر مردم ببینند در مسجد مشاوره حقوقی، خانوادگی، صندوق قرضالحسنه، مراکز نیکوکاری و خدمات سلامت ارائه میشود، اعتماد و ارتباطشان با مسجد احیا میشود و به مرور آشتی اجتماعی میان مردم و مسجد شکل میگیرد.
وی با تأکید بر ضرورت تحول در نقش ائمه جماعات افزود: امام جماعت باید امام محله باشد، نه صرفاً پیشنماز. باید ساعات مشخصی در مسجد حضور داشته باشد، امور محله را پیگیری کند و مورد حمایت معیشتی و اداری قرار گیرد.
آیتالله عبادیزاده با اشاره به طرح ملی پایگاههای اجتماعی مساجد گفت: در کشور حدود ۶۰ هزار مسجد وجود دارد که در گام نخست، ۱۰ هزار مسجد بهعنوان پایگاههای الگویی انتخاب شدهاند؛ از جمله ۲۰ مسجد در شهر بندرعباس و حدود ۱۸۰ مسجد در سطح استان هرمزگان که با فعالسازی تدریجی، بهعنوان الگوی اجرای برنامههای فرهنگی، اجتماعی و خدماتمحور در کشور عمل خواهند کرد.
وی تصریح کرد: مشکل امروز ما کمبود مسجد نیست، بلکه ضعف مدیریت در مساجد فعال است. باید جامعه خیرین بهعنوان حامیان مساجد وارد عمل شوند تا فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی و خدماتی مساجد تقویت شود.
نماینده ولیفقیه در هرمزگان همچنین به دستاوردهای کنگره ملی اعتکاف اشاره کرد و گفت: تعداد معتکفان کشور از حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر به بیش از یک و نیم میلیون نفر رسیده و پیشبینی میشود امسال به دو میلیون نفر برسد. حضور معتکفان از کشورهای عراق، لبنان و دیگر کشورهای اسلامی، فرصت ارزشمندی برای تقویت همگرایی دینی است.
وی توسعه اعتکاف رمضانی اهل سنت در کنار اعتکاف رجبیه و گسترش حضور جوانان، دانشآموزان و دانشجویان در این برنامه معنوی را محور رویکرد جدید قرارگاه ملی مساجد دانست و اظهار کرد: اعتکاف علاوه بر اثرات معنوی، باعث شکلگیری هویت اجتماعی و احساس مسئولیت در نسل جوان میشود و باید در سطح گستردهتری در همه مساجد اجرا شود.
مسجد باید فراتر از عبادت، محور همبستگی جامعه باشد
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار هرمزگان با تأکید بر ضرورت بازتعریف نقش اجتماعی مسجد گفت: مسجد باید فراتر از جایگاه عبادی، محور همبستگی، تصمیمسازی و خدمت عمومی در جامعه اسلامی باشد.
احمد نفیسی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار هرمزگان، در نشست بررسی جایگاه مسجد در نظام اجتماعی گفت: مسجد در صدر اسلام، نهادی فراگیر و چندبعدی بود که در کنار جایگاه عبادی، مرکز تصمیمگیری، داوری، دعوت و همبستگی مردم به شمار میرفت.
وی افزود: در آن دوران، همه شئون زندگی اجتماعی مردم در مسجد جریان داشت؛ مسجد «بیتالناس» بود در کنار «بیتالله» و همین وحدت کارکردها، آن را به محور اداره جامعه اسلامی تبدیل میکرد؛ الگویی که امروز نیز باید برای بازسازی نقش اجتماعی و تمدنی مسجد، احیا و بهصورت نظاممند بازتعریف شود.
نفیسی اظهار کرد: امروز پس از تبدیل نهضت اسلامی به نظام اسلامی، بخشی از وظایف طبیعی مسجد به نهادهای نو سپرده شده و بازگرداندن همه امور به مسجد بهسادگی ممکن نیست؛ اما میتوان با تعریف مأموریتهای شفاف و جدید، جایگاه اجتماعی مسجد را بازآفرینی کرد.
وی با اشاره به تجربه کشورهای اسلامی گفت: در مصر، مساجد به سبک صدر اسلام فعال هستند و همین ویژگی موجب شد در جریان تحولات سیاسی، گروههای مردمی حول محور مساجد توان اثرگذاری پیدا کنند. مسجد اگر «حَیّ» و زنده باشد، میتواند مرکز همگرایی محله و جامعه باشد.
معاون سیاسی استاندار هرمزگان تصریح کرد: یکی از آسیبهای امروز، رقابتهای جناحی در مدیریت بعضی مساجد است. تقسیم مساجد بر اساس گرایشهای سیاسی یا قومی، موجب تضعیف کارکرد دینی و اجتماعی آنها شده و از مأموریت اصلی مسجد که تقویت همبستگی، اعتماد و مشارکت مردمی است، فاصله گرفته است؛ در حالی که مسجد باید محور وحدت، همدلی و خدمت عمومی باشد، نه وابسته به جریان خاص سیاسی، تا بتواند نقش تاریخی و تمدنی خود را در سامان اجتماعی امت اسلامی ایفا کند.
وی در پایان تأکید کرد: برای احیای نقش مسجد باید نگاهها از قالبهای سنتی و تشریفاتی خارج شود. مسجد میتواند واحد اصلی شبکه مدیریت اجتماعی و فرهنگی کشور باشد؛ جایی که مردم، مسائل خود را حل میکنند، ارتباط میگیرند و تصمیمهای جمعی شکل میگیرد.
انتهای پیام
نظرات