محمدحسین احمدپور، در دهمین کاروان ترویج بهره‌وری کشاورزی استان قم با شعار «خاک‌های سالم، شهرهای سالم» که امروز چهارشنبه ۱۲ آذر که در سالن همایش‌های شهرداری قم برگزار شد، روز جهانی خاک را یک رویداد حیاتی و سالانه توصیف کرد و گفت: روز جهانی خاک، مناسبت مهمی است که هرساله از سوی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) گرامی داشته می‌شود؛ این یادواره از سال ۲۰۱۳ به‌طور پیوسته برگزار می‌شود تا توجه جوامع را به مسئله‌ای حیاتی جلب کند که زیربنای حیات روی کره زمین است.

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان قم با اشاره به سرعت نگران‌کننده فرسایش خاک در جهان و ایران ادامه داد: سرعت فرسایش خاک در مقیاس جهانی به‌طور جدی نگران‌کننده است، به‌طوری که سالانه حدود ۷۵ میلیارد تن خاک حاصلخیز از دست می‌رود. متأسفانه در کشور ما نیز این رقم به‌طور متوسط به ۱۶.۷ تن در هکتار می‌رسد که دو تا سه برابر میانگین جهانی است.

وی با بیان اینکه تشکیل خاک فرآیندی به شدت زمان‌بر است، تصریح کرد: این در حالی است که برای تشکیل تنها یک سانتی‌متر خاک، به حدود سیصد سال زمان نیاز است، خاک را باید یک موزه طبیعی بی‌همتا و بستر اصلی حیات دانست، چرا که بیش از ۲۵ درصد موجودات زنده کره زمین در آن زندگی می‌کنند.

احمدپور افزود: از این‌رو، مسائل گسترده‌ای همچون ریزگردها، محیط زیست، کشاورزی و در یک کلام، اساس زیست و تمدن بشری، به‌طور مستقیم و انکارناپذیری به سلامت خاک وابسته است.

احمدپور با هشدار درباره وضعیت بحرانی‌تر خاک در استان قم گفت: متأسفانه در استان قم، با کاهش نزولات آسمانی و قطع حقابه‌های قانونی، سرعت فرسایش خاک حتی از میانگین کشوری نیز فراتر رفته است. این وضعیت اضطراری، همکاری تمامی مردم، سازمان‌ها و نهادهای مرتبط را برای حفظ و حراست از این سرمایه بی‌می‌طلبد.

وی با اشاره به شعار امسال فائو با عنوان «خاک‌های سالم برای شهرهای سالم» یادآور شد: نکته تلخ و قابل تأمل اینجاست که عمدتاً خاک‌های درجه یک و دو در محدوده شهرها واقع شده‌اند، زیرا تمدن‌های بشری همواره در حاصلخیزترین نقاط شکل گرفته‌اند، برای نمونه، شهر قم روزگاری یک باغ‌شهر با ۱۱ هزار هکتار باغ در دل بافت خود بود، اما امروزه جای بسیاری از آن باغ‌ها و فضای سبز را ساختمان‌ها و آپارتمان‌ها گرفته‌اند و این مسئله مشکلات زیست‌محیطی عمیقی را به وجود آورده است.

احمدپور با بیان اینکه فائو خواستار اقدام فوری شده است، اظهار کرد: سازمان فائو به این نتیجه رسیده که باید هرچه سریع‌تر طرح‌های جدی برای این معضل اختصاص یابد؛ با توجه به روند کنونی، به نظر می‌رسد لازم است مطالعات و بازنگری مهمی در حوزه شهرسازی و مسکن انجام شود که در آن حفظ فضای سبز و خاک حاصلخیز به‌صورت جدی و غیرقابل اغماض لحاظ شود تا آسیب بیشتری به مردم و محیط وارد نشود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا زنگ خطر خاک به صدا درآمده است، هشدار داد: باید پرسید: آیا زنگ خطر خاک به صدا درآمده است؟ واقعیت تلخ این است که ما از مرحله زنگ خطر نیز عبور کرده‌ایم و به مرز خط قرمز رسیده‌ایم. بسیاری از اراضی که در کشور و حتی استان قم به طرح‌های مسکونی واگذار می‌شوند، از خاک‌های درجه یک و بسیار حاصلخیز بوده‌اند؛ متأسفانه این مهم از دید مسئولان دور مانده و بسیاری از عرصه‌هایی که می‌توانست محل کشاورزی یا فضای سبز باشد، تغییر کاربری یافته و به مسکن تبدیل شده‌اند.

احمدپور با تأکید بر مسئولیت جمعی نتیجه‌گیری کرد و افزود: لذا ضروری است که مردم، مسئولان، شهرداری‌ها و استانداری‌ها توجه جدی داشته باشند که شهر سالم در گرو خاک سالم است. اگر خاک را آلوده کنیم یا از بین ببریم، مطمئناً شهر سالمی نخواهیم داشت.

وی با اشاره به وضعیت نابسامان در مناطق روستایی گفت: وضعیت در مناطق روستایی نیز چندان مطلوب نیست، متأسفانه در الحاق زمین‌ها به روستاها و در طرح‌های توسعه، نهادهای مربوطه اهمیت لازم را به کیفیت خاک نمی‌دهند و نزدیک‌ترین نقطه به روستا را انتخاب می‌کنند.

احمدپور با مقایسه روند جهانی هشدار داد: روند جهانی به سمتی است که اگر منطقه‌ای خاک خوبی دارد، به‌دقت از آن محافظت می‌شود، چرا که تنها ۴ تا ۵ درصد از خاک جهان از کیفیت مناسب برخوردار است و این میزان در کشور ما به دو تا سه درصد محدود می‌شود؛ در صد سال گذشته، همین سهم اندک را نیز به حدود یک و نیم درصد تقلیل داده‌ایم، اگر این روند ادامه یابد، قطعاً خسارات جبران‌ناپذیری بر زیست‌بوم خود وارد خواهیم کرد.

انتهای پیام