دکتر حسین سلیمی در گفت و گو با ایسنا ضمن بیان این مطلب به اهمیت نشست اجلاس پیش روی رؤسای دانشگاه‌ها با موضوع راهکارهای مقابله با تحریم اشاره و اظهار کرد: به نظر می‌آید در شرایطی که کشور در یک مقطع حساس و یک دگرگونی تاریخی قرار گرفته است رویکرد دستگاه‌های اجرایی به دانشگاه و نهاد دانشگاه بسیار قابل توجه است. در چنین شرایطی حساس، ممکن است تصمیم گیران از دانشگاه‌ها رویگردان شوند و به سمت گروه‌های اجرایی ارائه دهنده راه حل‌های کوتاه و مقطعی روی بیاورند.
وی ادامه داد: عرصه مدیریتی کشور نسبت به دانشگاه‌ها یک رویکرد جدید دارد و این رویکرد درست در شرایطی است که عده‌ای در فضای مجازی و از حوزه‌های مختلف پر هیاهو به دنبال بی اعتبار کردن بخش مهمی از فضای دانشگاه هستند؛ در حالی که دانشگاه‌ها در این فضای پرهیاهو شأنیت خود را حفظ کرده و سعی می‌کنند در حل چالش‌های عمده کشور حضور فعال داشته باشند.
دکتر سلیمی در ادامه با بیان اینکه شاهد شکل گیری بلوغ عقلایی در روابط دانشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی هستیم، تصریح کرد: به نظر من نشست رؤسای دانشگاه‌ها نماد پیوند و بلوغ روابط بین دانشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی است. زیرا در این نشست هم مسئولین اجرایی کشور تلاش دارند مسائل خود را برای نهاد دانشگاه مطرح کنند و از آنها راه حل بگیرند و هم رؤسای دانشگاه می‌توانند مسائل خود را به مسئولین مختلف اجرایی منعکس کنند. از این جهت، برگزاری این اجلاس و این تعامل در شرایط خاص تاریخی رویکردی است که در صورت تداوم می‌تواند برای جامعه مبارک باشد.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به ارتباط مسائل و مشکلات دانشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی با یکدیگر، خاطرنشان کرد: دانشگاه‌های دولتی نیز به تبع مشکلاتی که در دستگاه‌های دولت به وجود می‌آید دچار مشکل می‌شوند زیرا این مراکز به صورت مستقل در تأمین نیازهای اصلی خود دچار مشکلات فراوان هستند.
وی ادامه داد: ما در شرایطی قرار داریم که هزینه‌های رفاهی دانشجویان حدود دو تا سه برابر افزایش یافته در حالیکه بودجه رفاهی آنها عملاً کاهش یافته است. همچنین در این شرایط ساختمان‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی دانشگاه‌ها فرسوده شده و بودجه تعمیرات این مراکز کاهش یافته است. ضمن اینکه ما در مناسبات بین‌المللی خود نیاز به ارز داریم که عدم تأمین آن ما را دچار مشکلاتی کرده و این مشکلات سطح مناسبات بین‌المللی دانشگاه‌ها را کاهش داده است. البته این مشکلات عام دستگاه‌های اجرایی است که با همکاری بدنه دانشگاهی و همچنین دستگاه‌های اجرایی قابل حل است.
دکتر سلیمی یادآور شد: یکی از مشکلات خاص دانشگاه‌ها در شرایط تحریم این است که فشار اجتماعی ممکن است باعث رشد عصبیت‌ها و یا تلاش برای بحران سازی‌ها در فضای عمومی جامعه شود، البته این تلاش برای بحران سازی مطمئناً به حوزه دانشگاه‌ها نیز نفوذ خواهد یافت. یعنی دانشگاه‌هایی که آرام آرام مسیر رشد علمی خود را طی می‌کنند به صورت دائمی با بحران‌هایی که منشأ آن خارج از دانشگاه است در فضای اجتماعی، سیاسی و … مواجه می‌شوند و این بحران‌ها بدنه و ساختار دانشگاه را با مشکلات متعدد مواجه می‌کند. به گونه‌ای که ما شاهد هستیم گاه این مسائل کوچک تبدیل به یک بحران می‌شود و دانشگاه را در ادامه مسیر با چالش مواجه می‌شود.
به گفته وی، وقتی که جامعه دچار بحران‌ها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی متفاوت است طبیعتاً این موضوع به فضای دانشگاه نیز منتقل خواهد شد. با این حال دانشگاه‌ها در شرایط فعلی نشان داده‌اند که به آن بلوغ و پختگی لازم رسیده‌اند که بتوانند هم بحران‌های ادواری را کنترل کنند و این مراکز هر یک یا دو ماه ممکن است با یک فضاسازی و یا بحران تصنعی مواجه شوند اما بدنه دانشگاه‌ها از جمله استادان، دانشجویان و دستگاه‌های اداری به بلوغ رسیده‌اند و می‌توانند خود را با این شرایط منطبق کنند و اجازه ندهند خدشه‌ای به عملکرد آنها وارد شود.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی افزود: امیدواریم که در اجلاس‌هایی نظیر اجلاس روز دوشنبه یک ارتباط ساختاری بین نهادهای بیرون از دانشگاه و دانشگاه به وجود بیاید که هم بتواند در مدیریت بحران‌های ادواری ساختگی برای دانشگاه‌ها کمک کند و هم به کاهش احتمال پیدایش بحران‌های جدید و یا دستیابی به یک مدل جدید برای مدیریت بحران و مشکلات مختلف در دانشگاه‌ها کمک کند.
دکتر سلیمی به انتظارات دستگاه اجرایی از دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: دستگاه‌های اجرایی از حدود یک سال پیش یک رویکرد جدیدی به دانشگاه‌ها دارند و به نظر می‌رسد در این زمینه با نقطه عطف تاریخی مواجه هستیم زیرا دستگاه‌های اجرایی مختلف در درون دولت به این آگاهی رسیده‌اند که عقلانیت متمرکز در درون دانشگاه‌ها می‌تواند در شناخت مسائل و یافتن راه حل برون رفت از مشکلات کمک کند و نفس دستیابی به این آگاهی اتفاق خوبی است که می‌تواند جریان سیاست گذاری در دانشگاه‌های کشور را دگرگون کند. یعنی دانشگاه‌ها به جای اینکه فقط محل آموزش و یا تولید مقالات غیر کاربردی باشند تبدیل به دستگاه‌هایی شوند که آموزش، پژوهش و پایان‌نامه‌های خود را بر مبنای حل مشکلات مردم قرار دهند.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی تاکید کرد: ما فکر می‌کنیم که در شرایط فعلی مشکلاتی به وجود آمده است که دانشگاه‌ها می‌توانند این مشکلات را به درستی تشخیص دهند و راه حل‌های آن را پیدا کنند. مثلاً اینکه حرکت دنیا در عرصه روابط بین‌الملل و نظام جهانی تغییر کرده و ممکن است با الگوهای ۳۰ یا ۴۰ سال پیش نتوان به مدیریت بحران‌های بین‌المللی پرداخت. لذا ما نیاز به شناخت جدید از نظام جهانی داریم و نیازمند ارائه الگوهای جدید برای مدیریت بحران‌های بین‌المللی هستیم، زیرا ممکن است کسانی که در متن بدنه اجرایی دائماً به فکر حل مشکلات جامعه هستند نتوانند به این مهم دست یابند در چنین شرایطی دانشگاه‌ها می‌توانند این معضلات را در عرصه‌های مختلف اعم از مسائل پولی و بانکی، آب، محیط زیست، سرمایه اجتماعی، ارائه الگوهای مدیریت و غیره رفع کنند.
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی همچنین تاکید کرد: دانشگاه‌ها می‌توانند با کمک تکنولوژی یک راه حل بنیادین برای کمک به صنعت خودرو پیدا کنند تا ما از دور باطل این صنعت که خروجی آن بیشتر از یک جنگ قربانی می‌گیرد، خارج شویم.
وی همچنین تاکید کرد: اگر نقش دانشگاه‌ها برای رفع مشکلات حوزه‌های مختلف، جدی گرفته شود و مراکز علمی به عنوان مرکز ثقل حل مشکلات مورد استفاده قرار گیرند ما می‌توانیم یک شرایط جدیدی را در رفع مشکلات ایجاد کنیم و مشکلاتی که به دلیل تحریم‌ها در کشور ایجاد شده با کمک دانشگاه‌ها به یک سکوی پرش و نقطه جهش برای حل مسائل بدل شود. به عبارت دیگر می‌توانیم تهدیدات ناشی از تحریم را به فرصت تبدیل کنیم تا یک تغییر و دگرگونی و حرکت رو به جلو داشته باشیم و بتوانیم مسائل خود را به صورت بنیادی حل کنیم.
دکتر سلیمی خاطرنشان کرد: دانشگاه‌ها نشان دادند علی رغم اینکه منابع آنها به حداقل ممکن رسیده و در شرایط بحران منابع به حیات خود ادامه می‌دهند؛ در شرایطی که فضای بیرون از دانشگاه هر چند وقت یک بار با بحران جدیدی مواجه می‌شود تا این مراکز را بی اعتبار کند این توان را در خود حفظ کردند تا به مشکلات کشور ورود کرده و برای آن راه حل پیدا کنند. امیدوارم همانطور که همواره عقلانیت دانشگاهی جامعه را در عبور از مشکلات کمک کرده این بار نیز کمک کننده باشد.
انتهای پیام
نظرات