نگران نباشید، مشکل خاصی نیست، علائم کرونا را ندارید، استراحت کنید، از وایتکس استفاده کردید؟ چقدر استفاده کردید!؟ اینها بیشترین جملاتی است که در فضای سالن به گوش می خورد.

با درخواست من یکی از اپراتورها، تلفن را روی بلندگو می گذارد. صدایی از پشت تلفن با عجله و اضطراب، بدون سلام و احوالپرسی های معمول، می گوید: «پسرم چند روزه سرفه می کنه، خیلی استرس دارم.

- چند سالشه؟

 ۱۳ سال.

- سرفه های خشک داره؟

نه، مثلاً هر یکی دو ساعت چندتا سرفه می کنه.

- قبلا سابقه بیماری داشته؟

نه!

- تب داره؟

 نه تب داره و نه عطسه می کنه.

- بی حال نیست؟

نه!

- سردرد؟ نه هیچی.

نگران نباشید.

- سابقه حساسیت داره؟

شاید!

- وایتکس استفاده کردید؟

 بله!

- چقدر استفاده می کنید؟

وایتکس را تو یک شیشه پاک کن ریختم و دارم استفاده می کنم.

- خیلی زیاد استفاده می کنید، باید حتما با آب مخلوط کنید. تو یک بطری یک و نیم لیتری آب معدنی چهار تا در وایتکس بریزید و ده دقیقه صبر کنید، بعد پاک کنید.

کم نیست؟ من خیلی بیشتر استفاده می کنم!

- بیشترش خطرناکه. نگران نباشید! به پسرتون مایعات زیاد بدید، اگر سرفه هاش بیشتر شد ببریدش پیش یک پزشک نزدیک منزلتون.

کرونا نداره؟

 - علائمش به کرونا نمی خوره.

 البته ما که کلاً تو خونه قرنطینه ایم، اصلاً هم بیرون نرفتیم، ولی بخاطر همین سرفه هاش خیلی می ترسم.

- نگران نباشید، فقط از وایتکس درست استفاده کنید، اینطوری خطرناکه!»

خانم دکتر قبل از اینکه تلفن بعدی را پاسخ دهد، رو به من می گوید: معمولاً بیشتر مردم از وایتکس اشتباه استفاده می کنند.

در گوشه ای از سالن، نرگس راد پزشک جوانی است که دستور استفاده از وایتکس را به خانمی می دهد و تأکید می کند که نباید بیش از حد استفاده کنید، باید حتما با آب مخلوط کنید، روی مواد غذایی وایتکس نریزید و ...

بعد از تمام شدن این تماس از او می خواهم تلفن را روی بلندگو بگذارد. خانم دیگری تماس گرفته و می گوید: «پسرم دو روز تک سرفه داشت، دیشب یکهو پست سر هم سرفه کرد، ولی تا صبح دیگر سرفه نکرد، می خواهم ببینم خطرناکه؟

- چندسالشه؟

 یازده سال.

- سابقه بیماری خاصی هم داره؟

 نه فقط تپله!

- تب نداره؟

نه؟

- بدن درد و تنگی نفس چطور؟

نه.

- اشتهایش خوبه و خوب بازی می کنه؟

 الان که خوبه، ولی دیشب یکدفعه اینطوری شد.

- جای نگرانی نداره. کلاً ریه هایش حساسه یا آلرژی داره؟

 دیروز یه کم گرد و خاک توی گلوش رفت، خودم هم گفتم شاید برای همین بوده!

- اگر حالش خوبه، تب نداره، خوب بازی می کنه، غذا می خوره و سخت نفس نمی کشه، فعلاً مشکلی نداره، ولی حواستون بهش باشه و تب و حال عمومیش را چک کنید.

 اگه تب داشت چکار کنم؟

- اگر مشکلی پیش اومد می تونید برید پیش یک پزشک نزدیک منزلتون.»

بعد از قطع تماس می گوید: مشکل خاصی نداشت.

می پرسم عجیب ترین سوالی که در این مدت شنیدید چه بود؟

با خنده می گوید: سوال های عجیب و غریب که زیاد می پرسند، البته حق هم دارند همه نگران هستند. مثلاً می پرسند آجیل خریده ایم چکار کنیم؟ شیرینی خامه ای را چطور؟ یا یک نفر دیگر می گفت ما یک هفته از خانه بیرون نرفته ایم، حالا نان مان تمام شده، کسی را نمی شناسید که برایمان نان بیاورد!؟

بعضی ها هم می گویند ما مریض کرونایی داریم، یک نفر را بفرستید تست کرونا بگیرد، درحالی که وقتی علائم را می گویند سرفه یا سردرد ساده است!

همکارش گوشی را نگه داشته و برای اطمینان بیشتر از او مشورت می گیرد: دو سه هفته است قفسه سینه اش درد می کنه، اما هیچ سابقه بیماری خاصی نداره؟

می گوید: دو سه هفته!؟ سابقه بیماری هم نداره؟ بخاطر استرسه!

این پزشک داوطلب ادامه می دهد: اگر علائم شدیدی نباشد و حتی اگر شک کنیم که فرد علائم کرونا را دارد، می گوییم استراحت کنند و تا چند روز بیرون نرود.

خط کناری هم مشغول راهنمای شهروندی است که حسابی نگران است. می پرسد؟ مادرتون چند سالشه؟ اصفهان نیست؟ فقط گلویش درد می کنه؟ چند سالش هست؟ سابقه بیماری خاص داره؟ نه تب و نه بدن درد؟ فقط عفونت؟ ربطی به کرونا نداره.

کمی آن طرف تر، سلیمه خادمی پرستار بیمارستان کاشانی است که به خاطر نقص ایمنی که داشته و تحت درمان کورتون است، امکان کار در بیمارستان را ندارد، اما می خواسته در این جبهه خدمت کند.

می پرسم بیشتر مردم چه سوالاتی می پرسند؟

می گوید: خیلی از مردم می خواهند بدانند کرونا دارند؟ و به خاطر استرسی که دارند می خواهند مستقیم تست کرونا بدهند. ما آنها را راهنمایی و کمی از استرسشان کم می کنیم. اگر واقعاً علائم کرونا را داشته باشند می گوییم به مراکز درمانی که در محدوده محل سکونتشان است مراجعه کنند.

یک مورد دیگر مصرف بی رویه مواد شوینده و ضدعفونی هاست که برخی خانم ها  افراطی مصرف می کنند. دیروز موردی داشتم که خانمی کره را با وایتکس تمیز کرده و داده به بچه بخورد! بچه دچار مشکل گوارشی شده بود! می گویم خانم شما که اینقدر حساسی یک جعبه می خریدی، تمیز می کردی و می گذاشتی داخل یخچال، بعد همه چیز را آنجا می گذاشتی و استفاده می کردی. بنده خدا خودش هم خیلی ناراحت بود و مجبور شد بچه را ببرد درمانگاه!

متأسفانه چند تماس از آقایان و پسران جوانی داشتم که الکل مصرف کرده و دچار مشکل شده بودند. یا اینکه برخی در خانه ماندن را شوخی می گیرند! مثل خانمی که زنگ زده بود می گفت می خواهم بچه ام را ببرم خرید، ماسک بزند کافی است!؟

 می پرسم یعنی زنگ زده بود بپرسد چطور برود خرید!؟

بله متأسفانه. الان نزدیک عید هستیم و مردم رعایت نمی کنند. رسانه ها باید به مردم تاکید کنند تا جایی که ناچار نشده اند و نیاز ضروری ندارند از منزل خارج نشوند.

دکتر شهرام جعفری هم با جدیت مشغول پاسخ دادن به تماس هاست.

 تب را مرتب چک کنید، اگه بالا رفت و یا قطع نشد... بله، حتما، بله، فقط در این صورت باید برید بیمارستان، الان لزومی نداره، نگران نباشید. هیچ کاری نکنید جز استراحت.

و بلافاصله تماس بعدی را جواب می دهد. چند هفته است گلو درد دارید؟ دو هفته؟ غیر از گلودرد، سرفه، نفس تنگی و تب هم دارید؟ اگه تب ندارید فعلاً در منزل استراحت کنید، مایعات ولرم بخورید و آب نمک غرغره کنید.

می گوید: مردم اول و آخر تماسشان می پرسند کرونا دارم؟ علائم را می گویند و نگرانند که مبتلا شده اند یا نه! البته اکثراً اضطراب دارند، اما برخی علائم کرونا است، چون همانطور که می دانید کرونا علائم عمومی می دهد و علائم اختصاصی ندارد، مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا است، و باتوجه به اینکه اپیدمی شده، باید احتمال بدهیم کرونا باشد. وقتی با مردم صحبت می کنیم متوجه می شویم حال عمومی شان خوب است یا نه، ولی ترس کرونا هم زیاد است.

وی ماندن در خانه را بهترین توصیه می داند که می شود این روزها به مردم کرد و می گوید: هرچه برخورد و تماس کمتر باشد، احتمال اینکه مبتلا بشویم کمتر می شود و می توانیم کرونا را شکست بدهیم.

سامانه ۳۱۱۳، پیشتاز در کشور

دکتر آرش زاهد مسئول مرکز اطلاع رسانی و مشاوره تلفنی کرونا (سامانه ۳۱۱۳) دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. وی با اشاره به اینکه از ۸ اسفند با توجه به شیوع روزافزون ویروس کرونا و بنا به تصمیم ستاد مقابله با کرونا در دانشگاه علوم پزشکی تصمیم به تاسیس این مرکز در اصفهان گرفتیم، می گوید: این مرکز قبل از سامانه کشوری ۴۰۳۰ وزارت بهداشت کار خود را شروع کرد، بیمه سلامت هم سامانه ۱۶۶۶ را افتتاح کرده، ولی ما پیشگام بودیم و زودتر از وزارت بهداشت سامانه را راه اندازی کردیم. الان به طور همزمان ۳۰ تماس با همکاران ما در این مرکز برقرار می شود. طیف وسیعی از جوان ترین تا مسن ترین پزشکان و پرستاران در رده های مختلف، از پزشکان بخش خصوصی تا اعضای هیئت علمی و همکارانی که شرایط کار در بخش درمانی نداشتند با ما همکاری می کنند.

خط اول پاسخگویی به سوالات کرونایی مردم

دکتر زاهد، سامانه ۳۱۱۳ را خط اول پاسخگویی به مردم درباره کرونا در اصفهان اعلام و اضافه می کند: خدمات ما ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته است. تلاش کرده ایم متخصصان زنان و مامایی، بهداشت روان و کودکان در هر شیفت یا حضور داشته باشند و یا از طریق پشتیبانی تلفنی پاسخ دهند.

او درباره پاسخ هایی که به تماس های مردمی داده می شود، می گوید: به طور کلی درصد زیادی از تماس ها واقعاً به علت ابتلا به کرونا نیست و مردم نگرانی های خود را با ما در میان می گذارند. مثلاً استفاده زیاد از مواد شوینده، مجاری تنفسی را تحریک کرده و ممکن است گمان کنند کرونا دارند. بخش دیگر تماس ها، اخذ مشاوره و راهنمایی درباره روش های پیشگیری و سوالات و ابهامات با محور پیشگیری است.

او با تأکید براینکه افرادی که خود یا اطرافیان نشانه هایی از کرونا دارند بهتر است اول با این سامانه تماس بگیرند، می گوید: اگر شهروندان نشانه ای می بینند که جزو علائم کرونا اما خفیف است، با مراقبت و استراحت بهبود پیدا می کنند، فقط مساله انتقال ویروس است که باید محافظت بیشتری کنند و به خاطر همین تأکید داریم در منزل بمانند.

او ادامه می دهد: دسته دیگری از تماس گیرندگان هم علائم شدید دارند و باید توسط یک پزشک معالجه شوند که به درمانگاه های نزدیک محل سکونت شان معرفی می شوند. با این حال اگر علائم در مشاوره تلفنی شدیدتر باشد، به بیمارستان های مرجع کرونا راهنمایی می شوند که فعلاً عیسی بن مریم، مجتمع بیمارستانی خورشید، غرضی، امین برای کودکان و صدوقی برای نیروهای مسلح و خانواده های آنهاست.

او در مجموع اطمینان خاطر، توصیه به استراحت و مراقبت و تاکید بر نکات بهداشتی، گزارش وضعیت دوباره در صورت وخیم شدن علائم، معرفی به مراکز درمانی سطح شهر و بیمارستان های مرجع را از نتایج تماس با سامانه ۳۱۱۳ عنوان می کند و می افزاید: سوالات شایع مردم را استخراج و تجزیه و تحلیل می کنیم و خروجی مطالب را در قالب اسلاید، فایل های صوتی و کلیپ های آموزشی از طریق مختلف در اختیار مردم قرار می دهیم.

افزایش تماس ها با انتشار اطلاعات نادرست و شایعات در فضای مجازی

زاهد به افزایش حجم تماس ها در برخی مواقع که نشان دهنده افزایش نگرانی های مردم است اشاره می کند و می گوید: براساس حجم اطلاعات درست و غلطی که در فضای مجازی منتشر می شود، حجم تماس ها تغییر می کند. خیلی مواقع شایعات و مطالبی منتشر می شود که مردم برای راستی آزمایی آن تماس می گیرند و ما هم سعی می کنیم اطلاعات صحیح را در اختیار آنها قرار دهیم. دانشگاه علوم پزشکی اصفهان سایتی آماده کرده به آدرس crona.mui.ac.ir که اطلاعات مختلف درباره کرونا را بر روی آن قرار دارد و قرار است مجموعه تماس های مردمی که حاوی پرسش های بنیادین بوده را استخراج کرده و روی سامانه دانشگاه علوم پزشکی قرار دهیم تا کسانی که نمی توانند با ما تماس بگیرند هم بتوانند این سوالات و پاسخ های آن را بشنوند.

وی هدف اصلی فعالیت این مرکز را کاستن از بار مراجعات مردم به مراکز بهداشتی و درمانی می داند و خاطرنشان می کند: از طریق این سامانه می توان از مراجعات غیرضروری افراد به مراکز درمانی و ازدحام و احتمال آلودگی کم کرد، در عین حال که از رفت و آمدهای غیرضروری در سطح شهر هم جلوگیری می شود.  

۵۲ هزار و ۵۱۷ تماس با ۳۱۱۳ در ۱۷ روز

دکتر فرشته داوری معاون مرکز اطلاع رسانی و مشاوره تلفنی ستاد مبارزه با کرونا در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز درباره فعالیت این مرکز، می گوید: از ۸ اسفند که سامانه ۳۱۱۳ راه اندازی شد تا صبح روز ۲۴ اسفند، ۶۲ هزار و ۷۴۹ تماس داشته ایم که از این تعداد به ۵۲ هزار و ۵۱۷ تماس پاسخ داده ایم. عمده سوالات مردم هم درباره علائم کرونا، روش های پیشگیری از ابتلا به این ویروس، نحوه مراقبت از بیماران در منزل، آزمایشات لازم، استفاده از مواد ضدعفونی کننده و روش های تغذیه مناسب است.

او درباره اپراتورهایی که در این مرکز پاسخگوی مردم هستند نیز می گوید: همکاران ما در این مرکز بیشتر پزشک، پرستار و دانشجوی پزشکی هستند که کاملاً داوطلبانه با ما همکاری کرده اند. ابتدا فراخوانی دادیم و بعد افرادی که علاقمند به همکاری بودند دوره آموزش مجازی دیدند و حالا در شیفت های مختلف مشغول کار هستند. چون ۲۴ ساعته فعال هستیم، از ۸ تا ۱۲ نیمه شب شیفت های ۴ ساعته و از ۱۲ نیمه شب تا ۸ صبح، شیفت ۸ ساعته داریم.

انتشار مطالب غیر علمی، نگرانی مردم را بیشتر می کند

در این مدت به جز شهر اصفهان از سایر استان ها نیز تماس هایی داشته ایم، از جمله استان تهران، البرز، هرمزگان، گیلان، فارس، کرمان، مازندران، خوزستان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، چهار محال و بختیاری، یزد ... بیشتر مردم الان اضطراب دارند و نگران اند. البته مطالبی هم که منتشر می شود گاهی علمی و درست نیست و باعث نگرانی بیشتر مردم می شود، به خاطر همین اولین هدف ما در این مرکز این است که از بار استرس جامعه کم کنیم. هدف دیگر کم کردن مراجعه حضوری به مراکز درمانی است تا کادر درمانی بتواند به افرادی که واقعاً نیاز دارند خدمات رسانی کنند، مثلاً کسانی که بیماری خاص و زمینه ای داشته باشند مثل بیماری قلبی، دیابت، سرطان و کسانی که نقص ایمنی دارند، مستعد بیماری کرونا هستند. از طرف دیگر خیلی از بیمارستان های ما به خصوص بیمارستان های ریفرال ممکن است آلوده باشد و فرد سالم هم با مراجعه به این بیمارستان ها آلوده شود، بنابراین با پاسخگویی و راهنمایی مردم، جلوی مراجعات غیرضروری را می گیریم.

موضوع بعدی ضدعفونی است که خیلی از مردم نمی دانند چطور از مواد ضدعفونی استفاده کنند، به خاطر همین دچار عوارض تنفسی شده که در آینده هم قطعاً به سلامت افراد آسیب می رساند.

استرس، مشکل شایع بیشتر مردم

می پرسم سوالات عجیب و غریبی هم دارید؟ با خنده می گوید: بله، مثلاً یک نفر تماس گرفته بود می گفت ما منزلمان نزدیک اتوبان است، وقتی پنجره را باز می کنیم ممکن است ویروس از طریق هوا وارد منزلمان شود؟ درحالی که ویروس کرونا با احتمال کمی در هوا منتشر می شود، و بیشتر از طریق قطرات تنفسی سرفه و عطسه منتقل می شود.

او درباره تعداد تماس ها از ابتدای شروع به کار این سامانه تاکنون، می گوید: تعداد تماس ها کم نشده است، فقط در ساعاتی بیشتر و در ساعاتی کمتر است. مثلاً بعد از اطلاع رسانی از رسانه ها، تعداد تماس ها  بیشتر می شود، ولی ساعاتی مثل نیمه شب کمتر می شود.

تماس تا ۳ نیمه شب!

 تا ۳ نیمه شب تماس داریم. وقتی کسی شب تماس می گیرد ممکن است واقعا علائم کرونا را داشته باشد یا اینکه فقط دچار اضطراب شدید شده باشد، و یا اصلاً بیماری دیگری داشته باشد. اما نمی شود به مردم گفت برای چه موردی تماس بگیرید! ما به هرحال همه را راهنمایی می کنیم. این سامانه فعلاً در سطح عمومی فعال است و قرار است پزشکان متخصص، ماما و روان شناس و مشاور هم در کنارمان داشته باشیم. در حال حاضر هم یکسری از تلفن ها قابل دایورت روی شماره روان شناس و روان پزشک برای کسانی است که واقعاً به این خدمات نیاز دارند.

خطوط تلفن بدون وقفه و پشت سر هم زنگ می خورد، اما صدای زنگ تلفن در میان صدای راهنمایی و مشاوره پزشکان و پرستاران این مرکز گم می شود. شنیدن دغدغه ها و اضطراب های مردم و دعوت آنها به حفظ خونسردی و نداشتن نگرانی، موجی از آرامش و انرژی را در فضای سالن به راه انداخته است. سفیدپوشان خط مقدم مقابله با کرونا در این جبهه نیز با صبر و حوصله مشغول خدمت به مردم هستند.    

انتهای پیام