میراث ناملموس
-
سقز؛ میراثی از تنه درختان زاگرس
برداشت سنتی سقز از درخت بنه، یکی از کهن‌ترین مهارت‌های بومی استان ایلام، نه‌تنها معیشت بسیاری از روستاییان را تأمین می‌کند، بلکه به عنوان میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت ملی رسیده است. معاون میراث فرهنگی استان ایلام از رازهای این فن، مناطق برداشت، باورهای محلی و کاربردهای دارویی و صنعتی این صمغ گران‌بها گفت.
-
رئیس جهاددانشگاهی واحد اصفهان مطرح کرد؛
بازآفرینی اقتصادی، تلاشی نوین برای حفظ میراث ملموس و ناملموس اصفهان
رئیس جهاددانشگاهی واحد اصفهان گفت: بازآفرینی اقتصادی بافت‌های تاریخی اصفهان با مدیریت سازمان نوسازی شهرداری و جهاددانشگاهی واحد اصفهان، تلاشی نوین برای حفظ میراث ملموس و ناملموس این شهر کهن است؛ پروژه‌ای که با تمرکز بر احیای هویت فرهنگی، جذب سرمایه‌گذاری و مشارکت جامعه محلی، افق تازه‌ای برای توسعه پایدار شهری می‌گشاید.
-
روایت «دختر شاه‌پریان» در زمان
شانزدهمین قصه از مجموعه «چهل قصه، چهل خانه» در موزه زمان برگزار شد. این رویداد با طراحی و قصه‌گویی فاطمه هاشمی، قصه‌گوی و بنیان‌گذار پروژه «چهل قصه»، به اجرا درآمد.
-
مدیرکل میراث‌فرهنگی آذربایجان‌شرقی:
بازار تبریز روح زنده‌ای از تاریخ منطقه است
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان‌شرقی با اشاره به جایگاه بی‌نظیر بازار تاریخی تبریز در غنای فرهنگی ایران، بر اهمیت میراث ناملموس در بازسازی اجتماعی پس از بحران‌ها تأکید کرد.
-
لنج‌هایی که زاده می‌شوند، نه ساخته!
در نشستی با حضور مسئولان ایکوم ایران، فعالان محلی و پژوهشگران حوزه میراث فرهنگی، پروژه‌های احیای صنعت لنج‌سازی سنتی در جزیره قشم به‌عنوان نمونه‌ای از توسعه بومی و مشارکتی معرفی شد. از روایت دریانوردی مسلمانان اسپانیا با راهنمایی ملوانان خلیج فارس، تا بازسازی قایق‌های سنتی با مشارکت جامعه محلی، سخن از «دانایی زیستی» و «اهلیت» مردمان جزیره بود؛ دانایی که اگر جدی گرفته شود، می‌تواند نه‌تنها میراث را حفظ کند، بلکه برند جهانی تازه‌ای برای قشم بیافریند.
-
عمارت مسعودیه راوی قصه‌ای از دل میراث ناملموس می‌شود
«افسانه آه»، قصه‌ای عامیانه از دل فرهنگ و میراث ناملموس ایرانی، جمعه ۲۹ فروردین ۱۴۰۴ در عمارت مسعودیه روایت می‌شود.
-
بازی بومی برای باران‌خواهی
در میان دشت‌ها و کوه‌های استان ایلام، رد پای سنت‌هایی به چشم می‌خورد که همچون ریشه‌های یک درخت کهن، در دل تاریخ و فرهنگ مردم این خطه تنیده شده‌اند. یکی از این نمودهای فرهنگی، بازی بومی و محلی «پلان» یا «په‌لان» است؛ بازی‌یی که نه تنها سرگرمی قدیمی، بلکه نمادی از آیین باران‌خواهی، قدرت بدنی و انسجام اجتماعی است.
-
پری‌کُشی در رشت؛ سرنوشت تلخ دو رود
در دل شهر رشت، دو رودخانه «زرجوب» و «گوهررود»، سال‌هاست که دیگر نه صدای آب، بلکه صدای زنگ خطر فراموشی می‌دهند؛ رودهایی که زمانی در آیین‌ها، افسانه‌ها و زیست فرهنگی مردم گیلان جایگاهی روشن داشتند، امروز به حاشیه رانده شده‌اند. آنچه اکنون در بستر آنها جاری‌ست، نه فقط فاضلاب شهری، بلکه نشانه‌ای از گسست ما با میراث فرهنگی‌مان است. علیرضا حسن‌زاده، انسان‌شناس و پژوهشگر میراث فرهنگی، از جایگاه فراموش‌شدۀ این رودها در حافظه جمعی، معناهای اسطوره‌ای و آیینی آنها و ضرورت احیای فرهنگی‌شان می‌گوید؛ احیایی که شاید نخست باید از بازخوانی قصه‌ها و روایت‌های بومی آغاز شود.
-
برگزاری آیین کهن «بەرجە ژنانە» در نودشه
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان پاوه از برگزاری آئین کهن بەرجە ژنانە در شهر نودشه خبرداد.
-
-
توضیحات رییس مرکز میراث ناملموس تهران به دنبال اظهارات اردوغان
آیا نوروز را می‌توان به مصادره گرفت و ریشه آن را تغییر داد؟
رئیس مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس، به دنبال اظهارات اخیر رئیس جمهور ترکیه درباره نوروز، بر جایگاه راهبردی ایران در پرونده جهانی نوروز در یونسکو و استمرار نقش کلیدی آن در هماهنگی و راهبری نوروز تاکید کرد.
-
تکم‌چی‌ها؛ پیام‌آوران بهار
قصه مردی که با عروسکش بهار را نوید می‌دهد
با فرارسیدن واپسین روزهای زمستان، صدای تکم و تکم‌چی‌ها در کوچه‌پس‌کوچه‌های آذربایجان طنین‌انداز می‌شود. آیینی که ریشه در باورهای کهن دارد و قرن‌ها است نویددهنده بهار و رویش دوباره طبیعت است.
-
آیین‌های شب هفدهم و بیست و هفتم رمضان؛
مراسم حاجت‌خواهی ناشناسِ زنان کرمانی با آیین «کلیدزنی»
حاجت‌خواهی با شیوه‌های مختلف به‌ویژه در ماه‌های قمری از جمله ماه مبارک رمضان سبب شکلگیری آداب و رسوم خاصی شده است که پای ثابت اکثر آنها نیز زنان هستند؛ «کلیدزنی» یکی از همین آیین‌های حاجت‌خواهی است که در گذشته به مناسبت شب هفدهم یا بیست و هفتم ماه رمضان در میان زنان کرمانی رواج داشته است و یک پژوهشگر فرهنگ عامه درباره علت اجرای این آیین در شب هفدهم ماه رمضان و نحوه برگزاری این مراسم توضیحاتی ارائه کرد.
-
«مَلَسه»؛ شکلات سنتی برای نوروز
شکلات سنتی مَلَسه یکی از خوراکی‌های محلی و منحصربه‌فرد استان ایلام است که به دلیل ارزش غذایی بالا و طعم دلپذیر، از محبوبیت بسیاری در میان مردم این منطقه بهره‌مند است. این شیرینی سنتی که ریشه در فرهنگ و آیین‌های مردم ایلام دارد، در مناسبت‌های مختلفی همچون عید نوروز، شب یلدا و جشن‌های سنتی تهیه و مصرف می‌شود و در فهرست ملی میراث ناملموس فرهنگی ثبت شده است.
-
معاون میراث‌فرهنگی استان اعلام کرد
ثبت ۱۲ اثر میراث ناملموس فرهنگی از آذربایجان‌شرقی در فهرست میراث ناملموس فرهنگی کشور
معاون میراث‌فرهنگی آذربایجان‌شرقی، از ثبت ۱۲ اثر ناملموس‌فرهنگی در فهرست میراث ناملموس فرهنگی کشور خبر داد و بر اهمیت حفظ و پاسداشت این میراث گران‌بها تأکید کرد.
-
نوروز ۱۴۰۴ در موزه‌های ایران چه خبر است؟
مدیر پایگاه‌های میراث ملی و جهانی از برنامه‌های ویژه نوروزی در موزه‌های کشور خبر داد. بر این اساس، در هر استان، یک موزه میزبان برنامه‌ای متناسب با آیین‌های نوروزی و همزمانی آن با ماه مبارک رمضان خواهد بود.
-
اولین جشنواره «جوبا» در شهرستان شهربابک برگزار می‌شود
سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهر بابک از برگزاری اولین جشنواره «جوبا» در روستای محمدآباد اشکور این شهرستان خبر داد.
-
«قارا گل برنجاس»؛ درمانی کهن از دل کوه‌های بختیاری
در کوهستان‌های چهارمحال و بختیاری، گیاهان دارویی از دیرباز جایگاه ویژه‌ای در درمان بیماری‌ها داشته‌اند. یکی از این گیاهان، «گل برنجاس» است که دم‌کرده و قارا (قندسوز) آن برای درمان بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. کارشناس و مسئول ثبت آثار ناملموس این استان، از اهمیت این گیاه، روش‌های سنتی تهیه قارا و ثبت رسمی این فنون سخن گفت.
-
مُشکوفی؛ دسری با خواص درمانی و انرژی‌بخش
«مُشکوفی، به عنوان یک دسر سنتی از دیرباز در استان اردبیل و به‌ویژه در شهرستان نمین، جایگاه ویژه‌ای در سفره‌های افطاری ماه رمضان و نذری‌ها دارد. این میان‌وعده نه تنها سطح انرژی روزه‌داران را بالا می‌برد، بلکه خواص درمانی نیز دارد و در مقابله با سرفه، درد سینه و سرماخوردگی مؤثر است.»
-
۲۶ ثبت جهانی ایران بدون پشتوانه قانونی برای صیانت!
کارشناس حقوقی میراث فرهنگی می‌گوید: با وجود ثبت ۲۶ میراث ناملموس در فهرست جهانی یونسکو، هنوز هیچ پایگاه اطلاع‌رسانی عمومی در مورد نام و مشخصات مصادیق ثبت شده ایران در فهرست‌های داخلی و بین‌المللی ایجاد نشده است و صیانت از میراث فرهنگی ناملموس در ایران در غیاب یک قانون کامل و کارآمد در ابهام است.
-
دوزله؛ نوای کهن ایلام
دوزله‌نوازی، هنری که قرن‌ها صدای شادی و مراسم‌های مردم ایلام را پر کرده است، همچنان با نوای دلنشین خود در روستاها زنده مانده و به‌عنوان میراث ناملموس در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
-
مراسم «عروسی پیرشالیار» در اورامان آغاز شد
مراسم آیینی «عروسی پیرشالیار»، یکی از کهن‌ترین آیین‌های منطقه اورامان/ هورامان تخت، به گفته معاون میراث فرهنگی کردستان «از امروز (چهارشنبه ١٠بهمن ماه) آغاز شد و به مدت سه روز تا جمعه ١٢ بهمن ماه ادامه خواهد داشت.» این مراسم که هر سال در بهمن‌ماه برگزار می‌شود، به دلیل استقبال گسترده مردم و گردشگران داخلی و خارجی به یکی از رویدادهای فرهنگی مهم استان کردستان تبدیل شده است.
-
ناگفته‌هایی از «جشن سده» و شرحی از وضعیت برگزاری آن
جشن سده، یکی از کهن‌ترین آیین‌های ایرانی، اگرچه دو سال است که در فهرست میراث جهانی ثبت شده، اما همچنان برگزاری آن در ایران با چالش‌هایی همراه است. در نشستی که به‌منظور بررسی وضعیت این جشن باستانی در آستانه برگزاری آن تشکیل شد، کارشناسان و صاحب‌نظران فرهنگی نسبت به ناآگاهی بخش گسترده‌ای از مردم درباره اهمیت و پیشینه این آیین ملی ابراز نگرانی کردند. آنها تأکید کردند با وجود ثبت این جشن از سوی ایران در یونسکو، تاکنون اقدامات کافی برای ترویج و برگزاری گسترده آن در سطح ملی انجام نشده است.
-
«عزاداری کمر به کمر»؛ آیین ۴۰۰ ساله
آیین «سینه‌زنی کمر به کمر» در روستای قلعه‌نو خرقان از دیرباز در دهه اول ماه محرم برگزار می‌شود. این آیین که قدمتی ۴۰۰ ساله دارد، با اتحاد و همدلی عزاداران، نمادی از همبستگی و ارادت به امام حسین (ع) است و هر سال شور و هیجان خاصی را در بین اهالی این روستا به نمایش می‌گذارد.
-
عروسک‌های آیینی و افسانه‌ای مهمان جشنواره اسباب‌بازی
همزمان با برگزاری نهمین جشنواره ملی اسباب‌بازی، نمایشگاهی از مجموعه «عروسک‌های اقوام ایرانی» در نگارخانه آفتاب مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برپا می‌شود.
-
گفت‌وگو ایسنا با تهیه‌کننده پرونده ثبت جهانی رباب
ناگفته‌هایی از ثبت پرماجرای یک ساز
تهیه کننده پرونده ثبت جهانی رباب ضمن تشریح تاریخچه و خاستگاه سرزمینی ساز رباب در ایران، از سرنوشت پرونده جهانی این ساز که چندین سال در نوبت جهانی شدن بوده، گفت.
-
چای‌شیرینی؛ سوغات ۱۵۰ ساله
چای شیرینی، یکی از سوغات‌های اصیل شهر مراغه با قدمتی بیش از ۱۵۰ سال است که همچنان به‌عنوان یکی از نمادهای فرهنگی این منطقه شناخته می‌شود. این شیرینی کوچک و خوش‌طعم که به جای قند، با چای مصرف می‌شود، از هنر استادکاران مراغه‌ای به یادگار مانده است و امروزه در کارگاه‌های این شهر با طعم‌های متنوع تولید می‌شود.
-
«برفی کردن» در ایران و تاجیکستان
«برفی کردن» یکی از سنت‌های کهن زمستانی در مناطق سردسیر ایران و کشورهای همسایه مانند افغانستان و تاجیکستان است. این رسم معمولاً با نخستین برف سال آغاز می‌شود، که در جریان آن، مردم با بردن برف به خانه یکدیگر یا با انجام بازی‌های خاص، مهمانی‌هایی ترتیب می‌دهند.
-
مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیاء میراث فرهنگی مطرح کرد:
سختی‌های ثبت جهانی «رباب» و «لنج‌سازی»
مدیرکل ثبت و حریم آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی از سختی‌های ثبت جهانی «هنر ساختن و نواختن رباب» و چالش‌های «لنج‌سازی» پس از ثبت جهانی آن سخن گفت و اظهار کرد: دلیل عقب ماندگی ما در ثبت‌های جهانی این است که یک نگاهی مخالف ثبت بوده است، نزدیک ۲۰ پرونده سال‌هاست خاک می‌خورد.
-
رییس مرکز میراث ناملموس تهران:
یلدا فراتر از جشن است
رییس مرکز میراث ناملموس تهران گفت: یلدا فراتر از یک جشن بوده و تنها محتوای غنی و انسان‌مدار و صلح‌پرورانه آن مطرح نیست، اهمیت فرهنگ یلدایی در حیات اجتماعی و پویایی این فرهنگ متعالی است تا جامعه را به داشته‌های خود دغدغه‌مند سازد و فرآیند زیست‌پذیری آن را به درستی محقق سازد.