ارتباط شگفت‌انگیزی بین میکروب‌های روده و ریتم شبانه‌روزی بدن کشف شده که نشان می‌دهند میکروبیوتای روده، ریتم‌های روزانه بدن را در هورمون‌های استرس تنظیم می‌کند. کاهش میکروبیوتای روده، این سیستم مرکزی شبانه‌روزی مغز را مختل می‌کند و با تغییر ریتم هورمون استرس مرتبط است. علاوه بر این، نقش میکروب‌های روده در تنظیم نواحی کلیدی مغز در پاسخ به استرس در طول روز نیز شناسایی شده است.

گروهی از محققان از راهبردی شامل پیوند میکروب برای ایجاد نوسانات میکروب‌های روده به‌عنوان عامل مهم در تنظیم ترشح هورمون استرس استفاده کردند که راه را برای درمان‌های مبتنی بر میکروبی جدید هموار می‌کند و می‌تواند به مدیریت شرایط سلامت روان مرتبط با استرس، مانند اضطراب و افسردگی که اغلب با تغییر در چرخه‌های شبانه‌روزی و خواب مرتبط است، کمک کند.

باکتری‌های خاص روده، ازجمله سویه لاکتوباسیلوس (Limosilactobacillus reuteri) به‌عنوان تاثیرگذاران کلیدی این مکانیسم استرس تنظیم‌شده شبانه‌روزی شناسایی شدند و L. reuteri سویه‌ای بود که ترشح گلوکوکورتیکوئید (هورمون‌های استرس) را تعدیل و نوسانات طبیعی روزانه میکروبیوتا را با واکنش‌پذیری استرس تغییریافته مرتبط می‌کند. این مورد فرصت‌های جدیدی را برای مداخلات روان‌شناختی باز  خواهد کرد که با هدف قرار دادن باکتری‌های روده که بر تنظیم استرس تاثیر می‌گذارند، بر بهبود نتایج سلامت روان تمرکز دارند.

نحوه واکنش مغز به استرس

در دنیای امروز که استرس زیاد، رژیم غذایی نامناسب و الگوهای خواب نامنظم به امر عادی تبدیل شده است، اهمیت میکروبیوتای روده در حفظ فرآیندهای تنظیم استرس بدن برجسته است. نتایج تحقیقات انجام شده، ارتباط مهمی را بین میکروبیوتای روده و نحوه واکنش مغز به استرس به روشی خاص نشان داد.

میکروبیوم روده فقط هضم و متابولیسم را تنظیم نمی‌کند و نقش مهمی در نحوه واکنش ما به استرس دارد که از ریتم شبانه‌روزی دقیق پیروی می‌کند. این یافته‌ها بر اهمیت حفظ  میکروبیوم سالم، به ویژه برای افراد در محیط پر استرس و پر سرعت امروزی، تاکید دارد. بررسی رابطه بین میکروبیوتای روده و ریتم‌های شبانه‌روزی کلیدی در توسعه درمان‌های مبتنی بر میکروبیوتا برای اختلالات مرتبط با استرس در آینده قابل توجه خواهد بود.

میکروارگانیسم‌هایی که در روده انسان زندگی می‌کنند را میکروبیوتای روده می‌نامند که از باکتری، آرکی و یوکاریوت تشکیل شده است. البته باکتری‌ها جمعیت غالب میکروبیوتای روده هستند که ارتباط مناسبی با انسان دارند. تعداد میکروارگانیسم‌های روده که ساکن هستند ۱۰۱۴ میکروارگانیسم است که عملکردهای فیزیولوژیکی بدن را تنظیم می‌کند. اثر میکروبیوتا علاوه بر دستگاه گوارش، می‌تواند بر مغز و سیستم عصبی هم باشد و البته سیستم عصبی روده با توجه به خودمختاری و شباهت با سیستم عصبی مرکزی به‌عنوان مغز دوم شناسایی می‌شود و میکروبیوتای روده بر تغییر رفتار و خلق و خوی تاثیر دارد و می‌تواند از پیشرفت بیماری‌های سیستم عصبی مانند اوتیسم، آلزایمر و پارکینسون جلوگیری کند. تغذیه نامناسب، استفاده نامناسب از آنتی‌بیوتیک‌ها، استرس، اضطراب و افسردگی می‌تواند تعادل میکروبیوتای روده را بر هم زند و عامل مهم در تشدید بیماری‌هاست.

منابع

برگرفته از مقاله «میکروبیوتای روده: عاملی مؤثر بر مغز و رفتار انسان»، سجاد باباخانی و فرزانه حسینی

اخبار علمی

انتهای پیام