این روزها که والدین در مقام قیاس روش‌های تربیتی که پدران و مادران‌شان برای تربیت آنها اجرا می‌کردند با روش‌هایی که آنها خود به‌عنوان والدین برای فرزندان‌شان پیاده می‌کنند برمی‌آیند، تفاوت اساسی بین رفتار، گفتار و کردار فرزندانشان با خود احساس می‌کنند و شکافی عمیق در روابط‌شان می‌بینند غافل از آنکه برای ایجاد ارتباط همدلانه با نوجوان نیاز است والدین به‌جای مقایسه شرایط تربیتی خود با فرزندان‌شان، سبک‌های جدید فرزندپروری را بیاموزند و با فرزندان‌شان به علم روز و مناسب با زمان رفتار کنند.

جعفر گلشن‌آبادی در گفت وگو با ایسنا با بیان اینکه هرکدام از ما زندگی‌ و تجربیات متفاوتی داریم، لذا اینکه چگونه خودمان تربیت‌شده‌ایم، در نحوه تربیت کردن فرزندان‌مان مؤثر است، گفت: نحوه تربیت ما به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بر چگونگی تربیت فرزندانمان تأثیرگذار است.

وی اظهار کرد: پیش از هر چیزی، والدین باید بپذیرند که فرزندانشان تک‌بعدی نیستند لذا قرار نیست همه دانش آموزان، افراد موفقی در تحصیل باشند، گاه ممکن است فرزند ما در تحصیل و درس، توفیق نداشته باشد، اما با اجبار خانواده، تن به درس می‌دهد و گواه آن تعداد افراد پشت‌کنکوری با تیک‌های عصبی و استرس‌های فراوان هستند که مشکلات بسیاری دامن‌گیر آنها و خانواده‌هایشان است و خانواده‌ها برای لطمه دیدن سلامت روان فرزندشان، دچار دغدغه می‌شوند.

تلاش برای تربیت نوجوانی دارای سلامت روان

این مشاور رسمی آموزش‌وپرورش در خراسان رضوی با بیان اینکه در کنار توجه به تحصیل، نباید نسبت به پرورش و رشد جنبه‌های متفاوت تربیتی فرزندمان کوتاهی کنیم تا بتوانیم جوانانی توانمند و خلاق پرورش دهیم و با تشویق آنها به فعالیت‌های غیردرسی، زمینه رشد شخصیتی آنها را در زمینه‌های متعدد و مختلف فراهم آوریم، تأکید کرد: همه ما باید تلاش کنیم فرزندان سالمی به لحاظ روحی و روانی تربیت کنیم که جامعه از وجود و حضور آنها سود ببرد،  بعید است برای والدین فقط تربیت فرزند خودشان مهم باشد و با جزیره‌ای فکر کردن تنها ملاکشان در تربیت فرزندشان، این باشد که او خوب باشد؛ بلکه جامعه به همه افراد با ظرفیت‌های مختلف نیاز دارد.

اهمیت انتخاب آگاهانه در هدایت تحصیلی و انتخاب رشته دانش‌آموزان

وی افزود: به همان اندازه که جامعه به یک پزشک خوب و اخلاق مدار نیاز دارد، به یک تکنسین، خیاط، تعمیرکار و نانوا هم نیازمند است و با توجه به اینکه قسمتی از سرنوشت دانش آموزان نوجوان در سال نهم تحصیلی با مسئله انتخاب رشته و هدایت تحصیلی گره‌خورده است و باید این انتخاب آگاهانه صورت گیرد زیرا انتخاب رشته، انتخاب راه زندگی است، خانواده‌ها با شناسایی علایق و توانایی‌های فرزندانشان، می‌توانند زمینه انتخاب درست را برای آنان فراهم آورند.

گلشن‌آبادی با تأکید بر اینکه در یک انتخاب درست به مسائلی ازجمله علاقه و توانایی، رضایت شغلی، کسب درآمد، لذت از زندگی و موقعیت اجتماعی باید توجه شود، افزود: تحقیقات نشان داده در شرایط فعلی ۸۰ درصد افراد شاغل در جامعه رضایت شغلی ندارند که در بروز این نارضایتی مسائل اقتصادی در اولویت‌های بعدی قرار دارند.

وی ادامه داد: یک انتخاب رشته نادرست به دنبال خود افت تحصیلی، سرخوردگی، شکوفا نشدن استعدادها، عدم رضایت شغلی، لذت نبردن از زندگی، هدر دادن عمر و درجا زدن را به همراه دارد و چه‌بسا این انتخاب اشتباه شرایط افراد را بدتر می‌کند، لذا ضرورت دارد علاوه بر درس، به انجام فعالیت‌هایی که ابعاد دیگر شخصیت افراد را هم رشد می‌دهد توجه شود.

گلشن‌آبادی با بیان اینکه بر اساس تیپ‌های شخصیتی که در دسته‌های قراردادی، متهور، جستجوگر، واقع‌گرا و مهارتی تقسیم‌بندی می‌شوند، می‌توان در هدایت تحصیلی نوجوانان، آنها را به تحصیل در رشته‌های نظری، فنی حرفه‌ای و کاردانش سوق داد، اعلام کرد: به چه قیمتی می‌خواهیم فرزندمان در درس عالی باشد و نمره ۲۰ بگیرد و هدایت تحصیلی‌اش به رشته‌های نظری برسد، درحالی‌که در او اضطراب ایجاد کرده‌ایم و با شکل دادن به فاصله بین خود و فرزندمان شرایطی فراهم کرده‌ایم که رابطه‌اش با دوستانش بهتر از پدر و مادر شود و الگوهای آسیب‌زننده را ملاک قرار دهد، بدین ترتیب جامعه از حضور چنین افرادی دچار آسیب می‌شود.

این مشاور با اشاره به اینکه خانواده، جامعه و مدرسه اضلاع یک مثلث هستند که هرگاه این اضلاع، کارکرد خود را به‌خوبی انجام ندهند، مشکلاتی ایجاد می‌شود، اظهار کرد: یک نوجوان ۱۵ ساله دنیای متفاوتی با والدینش دارد؛ والدین به دلیل پشت سر گذاشتن این دوران می‌توانند شرایط نوجوان خود را درک کنند، اما انتظار اینکه نوجوان درک منطقی از شرایط و سختی‌ها و فشارهایی که بر والدین وارد می‌شود داشته باشد، نادرست است مگر آنکه ارتباط همدلانه با آنها برقرار شود.

تحصیل در رشته مورد نظر والدین، تحمیل بار روانی به نوجوان

وی با اظهار تأسف از اینکه امروزه خانواده‌ها به فرزندان نوجوان خود بار روانی شدیدی تحمیل می‌کنند تا در رشته مدنظر آنها تحصیل کنند، گفت: با توجه به مشکلات معیشتی و تنگناهای اقتصادی، بیش از هر چیز در انتخاب رشته، درآمد و مسائل اقتصادی اهمیت یافته و خانواده‌ها علاقه‌مندند فرزندانشان در رشته‌های پول‌ساز تحصیل کنند و به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که دوست داشتن فرزندشان، به انتخاب رشته او و موفقیت‌اش گره‌خورده و همین مسئله موجب هدر دادن انرژی و توان نوجوان و زحمت خانواده می‌شود که می‌بینیم پس از کنکور و عدم توفیق نوجوان، او که باید مملو از نشاط و شادابی باشد با یاس و ناامیدی، گرفتار افسردگی و استرس می‌شود، حال آنکه سلامت روان فرزند ما برای جامعه مهم‌تر از شغل اوست.

گلشن‌آبادی افزود: والدین به دنبال جایگاه والا برای فرزندان خود هستند و در این میان نوجوان خود را تحت‌فشار درس قرار داده و فقط به دنبال درآمد و رشته‌های پول‌ساز هست حال آنکه به ‌عنوان پدر و مادر نباید از نوجوان یک قالب ساخت و به توانایی و ظرفیت‌های او بی‌توجه بود.

اجازه اشتباه به نوجوان بدهیم

این مشاور رسمی آموزش‌وپرورش در خراسان رضوی با اشاره به ذهنیت برخی خانواده‌ها در خصوص فضای کاردانش و رشته‌های فنی و حرفه‌ای گفت: والدین باید اطمینان داشته باشند که اگر فرزند خود را خوب تربیت‌کرده باشند، تغییر محیط‌ها و چالش‌ها باعث رشد فرزندشان خواهد شد و چه‌ بسا پاستوریزه و ایزوله کردن فرزندان تبعات بدتری دارد. درواقع باید گاهی اجازه دهیم فرزندمان عواقب برخی تصمیم‌گیری‌هایش را ببیند و انتخاب کند تا به استقلال رأی برسد و اعتمادبه‌نفس بیابد.

وی گفت: واکنش‌های افراطی والدین که به فرزند نوجوان خود می‌چسبند و یا او را به‌طورکلی رها می‌کنند آسیب‌زاست، به‌ویژه در شرایطی که نوجوان میل به گروه همسالان خود دارد و در پی یافتن استقلال است، باید به استقلال‌طلبی او احترام گذاشت و در تصمیم‌گیری‌های خانوادگی که عواقب جدی ندارد، از او نظرخواهی کرد و مصلحت‌های او را هم در نظر گرفت در غیر این صورت قدرت تصمیم‌گیری از او گرفته‌شده و به اعتمادبه‌نفسش لطمه می‌زنیم و چه‌بسا دغدغه‌های ما به سمت بروز آسیب‌های اجتماعی پیچیده می‌رود همان‌طور که روابط اجتماعی پیچیده شده است.

این مشاور اعلام کرد: قبول کنیم همان‌طور که نسل امروز با نسل قبل تفاوت دارد، سبک‌های فرزندپروری هم متفاوت شده، لذا بر اساس تفکر ۳۰ سال پیش نمی‌توان برای نوجوان امروز نسخه فرزندپروری پیچید؛ در چهار، پنج دهه قبل روابط بین خانواده‌ها، روابط بین دانش‌آموزان و شکل و ساخت ازدواج و ... با امروز تفاوت داشت، لذا تفکر والدین قدیم به درد نوجوان امروزی نمی‌خورد و باید با مشاوران و اهل ‌فن مشورت کرد و برای تربیت فرزندان وقت صرف کرد، در این میان نیاز به هماهنگی بین پدر و مادر وجود دارد و باید توازن بین والدین را در تربیت فرزندان ایجاد کنیم.

گلشن‌آبادی با تأکید بر اینکه معضلات ما از انتخاب‌های نادرستمان شروع می‌شود، گفت: وقتی آسیب‌های روحی و روانی فرزندانمان را می‌بینیم، سریع برچسب می‌زنیم و فکر نمی‌کنیم شاید مقصر ما به‌ عنوان والدین باشیم که هویت غیر تحصیل برای فرزندمان نمی‌بینیم؛ باید سلامت روان فرزندمان را بر موفقیت تحصیلی او مقدم بدانیم و یادمان باشد وقتی سلامت روان نوجوان به خطر بیفتد، آسیب‌های اجتماعی گریبان‌گیر او می‌شود و افکار او و سپس رفتارش را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

انتهای پیام