حسین سیمایی‌صراف شامگاه سه‌شنبه چهارم آذر در نشست نخبگانی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اعضای هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد که در محل تالار رحیمی‌زاده برگزار شد، اظهار کرد: ایران بیش از هر زمانی نیازمند توسعه است. در دنیای پر سرعت فناوری و رقابت سنگین، بیش از هر وقت نیازمند پیشرفتیم.
وزیر علوم ادامه داد: توسعه کشور بدون توسعه علمی صورت نمی‌گیرد. در کشور ما پس از انقلاب همیشه دانایان و عالمان حاکم بودند، اما حکمرانی لزوما علمی نبوده است. علم راه‌حل است و امروز را به ما نشان می‌دهد. امروز با چالش کمبود آب مواجهیم اما این موضوع پیش‌بینی شده بود. هشدار داده شد اما گوش نکردند و امروز در وضعیت بسیار نگران‌کننده‌ای قرار داریم.
وی بیان کرد: دانشگاه نقطه عطف پیشرفت کشور و نظام است. حتماً نظام باید به دانشگاه رو کند؛ همچنان دانشگاه راه‌حل است. امروز فرصت مغتنم فراهم شده است زیرا رئیس جمهوری مدام حل مسئله می‌خواهد. دکتر پزشکیان درخواست می‌کند و هر هفته می‌گوید و از من می‌خواهد که فلان مسئله چه شد؟ این فرصتی است برای ایفای مسئولیت اجتماعی دانشگاه. البته قبول داریم ما در معمایی گرفتار شده‌ایم؛ از یک طرف دولت دست نیاز دراز می‌کند، از یک طرف دانشگاه می‌گوید من آماده‌ام اما باید بدانیم چگونه این مسئله را به هم ارتباط دهیم و چگونه می‌شود این حلقه مفقوده را کشف کرد.
سیمایی صراف مطرح کرد: همیشه صحبت از ارتباط مهم دانشگاه، صنعت و جامعه بود و همیشه این معما مطرح بود که چگونه این ارتباط ایجاد می‌شود؟ قانون جهش تولید دانش‌بنیان نوشته شد که کشور و دانشگاه را نجات می‌دهد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درخصوص فرسودگی آزمایشگاه‌ها و عدم وجود حوزه‌های مرجع مناسب در کشور گفت: قانون جدیدی که به تصویب رسیده، ظرفیت‌های جدیدی را ایجاد کرده است. این ظرفیت‌ها به بهبود وضعیت پژوهش و توسعه کمک می‌کند. با امضای تفاهم‌نامه‌ها میان دانشگاه‌ها و صنایع، می‌توان به انتقال فناوری و بهبود کیفی در آموزش و پژوهش دست یافت.
وی ادامه داد: برای بهبود وضعیت مالی دانشگاه‌ها، نیاز به همکاری وزارت اقتصاد و معاونت علمی وجود دارد. با توجه به ظرفیت ۶۰ همتی موجود، تنها ۲۰ همت آماده است و باید تلاش شود تا این میزان به حداکثر ممکن برسد. این امر نیازمند جذب اعتبار مالیاتی بیشتر و تغییر در عادات بودجه‌ای دانشگاه‌ها است که به جای اتکا به بودجه دولتی، باید به سمت جذب منابع مالی از طریق پروژه‌های مستقل حرکت کنند. اعتبارات دانشگاه بستگی به میزان اعتبار مالیاتی دارد، یعنی اگر اعتبار مالیاتی بیشتری جذب شود، باید بودجه دولتی بیشتر تخصیص یابد.
سیمایی صراف تصریح کرد: مهاجرت تنها محدود به اساتید و دانشجویان نیست، بلکه برخی از شرکت‌ها مهاجرت می‌کنند. عوامل این موضوع فراوان است. اما باید به پیامدهای توجه شود تا به خود نهیب بزنیم در حوزه دانشگاه بیشتر تامل کنیم. دشمن های ما روی تک تک آدمای ما حساب کردند. این موضوع به‌ویژه در حوزه امنیت ملی اهمیت دارد، عقب‌ماندگی در علم و فناوری می‌تواند تهدیدی برای امنیت کشور باشد.
وی با اشاره به ضعف‌های موجود در شاخص‌های اقتصادی و علمی کشور بیان کرد: این موضوع می‌تواند باعث کاهش رقابت‌پذیری کشور در سطح بین‌المللی شود. شاخص‌ها در اقتصاد دیجیتال کم است، حتی شاخص رشد علمی کشور کم است. کیفیت آموزش عالی در حال کاهش است و این مسئله وابستگی کشور به خارج از مرزها را افزایش می‌دهد. اعتماد به نفس از جمله عوامل کلیدی برای جلوگیری از این روند به شمار می‌رود.
وی گفت: از روزهای اول، معیشت را در دستور کار خود قرار دادم، برای مسکن کارگروه مستقل تشکیل دادیم که از دستگاه‌های مختلف عضو آن هستند و برای دو دانشگاه زمین تخصیص دادیم. دانشگاه به دانشگاه مدل و شکل آن تفاوت دارد. برای مسکن که حق مسلم و بخش بزرگی از سبد خانوار را شکل می‌دهد، بسیار پیگیری شده است. برای حقوق و دستمزد از ابتدا طرح‌های مختلف داده و می‌خواهیم ما را به سال ۱۳۸۳ برگردانند، دولت بی‌تفاوت نبوده و رفت و برگشت‌های زیادی انجام شده است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به اهمیت حقوق و معیشت اساتید و کارکنان عنوان کرد: در تلاش هستیم تا برای کارکنان بیشتر خدمت کنیم. از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲، جذب تعداد زیادی از افراد با کد اخلاقی مانده بود، بارها بنده و معاون ما رجوع کرده و کد آنان حل شده و تعدادی مانده که کد استخدامی باطل شده است و نیاز است سازمان مقداری عقب‌نشینی کنیم. چقدر بد است که جذب نابسامان و طولانی شده است. ما بنابر استدلال حقوقی گفتیم که انتظار مشروعی ایجاد شده و باید تامین شود و ما دنبال کار آنان هستیم.
سیمایی‌صراف با اشاره به موضوع کاهش سنوات، ادامه داد: شعاری در قرن ۲۱ مطرح شده که می‌گوید آموزش کمتر، کیفیت بهتر. در سنت آموزشی ما این تجربه شده است که آموزش کمتر اما خروجی بهتر و عمیق‌تر است. دانش‌آموزان ما از سال اول راهنمایی آموزش عربی شروع کرده و ادامه می‌دهد اما در حوزه ۳ ماه که عربی می‌خوانند، می‌توانند متن عربی را اعراب گذارند. این آموزش کمتر ولی کیفیت بهتر شعار قرن ۲۱ام است. هدف ما افزایش کیفیت است که نتیجه آن شکوفایی خلاقیت و فرصت برای تفکر انتقادی و بجای یادگیری حفظی، توان یادگیری تعاملی را افزایش دادن است.
وی افزود: با فناوری‌های جدید اکنون چقدر افراد حوصله نشستن سرکلاس دارند و چقدر توان پژوهش افزایش پیدا کرده؟ هدف ما ارتقا کیفیت و تناسب با بازار و صنعت است اما اصول ما استانداردسازی است. تحقیقات شده در هر رشته چه حجمی اطلاعات باید به دانشجو انتقال پیدا کند، اصل دوم ما سفارش پذیری است، دانشگاه اگر به نیاز پاسخگو نباید مشروعیت آن زیر سوال می‌رود و اصل سوم ما انعطاف‌پذیری است. نسخه واحد نمی‌دهیم که سه ساله یعنی یک رشته شاید سه سال نیاز داشته باشد، یک ترم فقط کارورزی و حضور در صنعت داشته باشد و شاید هیچ واحد کم نشده و اصلاح در ساختار باشد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: ما حساب کردیم در خیلی از رشته‌ها دانشجویان کارشناسی بیش از ۴۰ ساعت در هفته وقت آزاد دارند که در ۴ ماه حساب کنیم، عدد بالایی بدست می‌آید. عمر جوانان و هزینه خانوار اینگونه اتلاف می‌شود و برای این کار دو پژوهشکده در حال فعالیت هستند و تا کنون چندین پنل برگزار شده است.
سیمایی‌صراف با بیان اینکه ما سال‌هاست امتحان جامع را تجربه کردیم، تصریح کرد: حدود ۷۰ سال پیش امتحان جامع از فرانسه و آمریکا گرفتیم اما احتمال ندادیم اکنون دوره آن تمام شده و فعالیت دیگری باید انجام داد. مقداری مقاومت سنتی، عادت و تجریبات خود که گذرانده را کنار گذاریم و ببینیم راه دیگری وجود ندارد؟ امتحان جامع وجود دارد اما جایگزین‌هایی وجود دارد. مثلا دانشجو معدل ۱۸ به بالا امتحان جامع ندهد. دوم اینکه دانشجو بجای امتحان جامع طرح داده و اختراع ثبت کند و بدین وسیله سبب رشد علمی و فناوری کشور شود. دانشجویان ما قادر هستند کار پژوهشی معتبر کنند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه حکمرانی علمی باید در سه ساله شدن کارشناسی باشد، توضیح داد: ما موضوعاتی داریم که گاهی منسوخ شده‌اند. برخی دروسی که می‌گوییم، مانند تاریخ حقوق، نیاز به تدریس دروس جدید دارند. دنیا تغییر کرده است و ما برخی مواردی را داریم که هفتاد سال است تدریس می‌شوند.
وی ادامه داد: حقوق استاد و دانشجو در این بازنگری حتماً باید به عنوان یک پازل مطالعاتی در نظر گرفته شود. مقاطع ارشد و دکتری تقریباً به پایان رسیده‌اند و شورای برنامه‌ریزی با کلیاتی موفق شده است، اما کارشناسی و بومی‌سازی برای کشور هنوز در دست مطالعه است.
سیمایی‌صراف گفت: همچنان کشور به دانشگاه امیدوار است و گاهی دکتر پزشکیان درخواست می‌کند که دانشگاه‌ها به میدان بیایند و انتقاد می‌کنند که دانشگاه نسل سوم هنوز پزشکان هستند. اما این را قبول ندارم، شما فکر می‌کنید پارک‌های علم و فناوری کجا تشکیل شده‌اند؟ همین نسل سوم است.
وی گفت: خوشحالم که دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان بهترین دانشگاه کشور در پارک علم و فناوری استان پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. دانشجویان باید وارد پارک‌های علم و فناوری شوند تا خلاقیت آن‌ها فعال شود. این خلاقیت در کلاس‌ها شکل نمی‌گیرد. متأسفانه نتوانسته‌ایم وضعیت خوابگاه و تغذیه خوبی ارائه دهیم وقتی با این وضعیت رفاهی در کلاس برایشان پشتیبانی وجود ندارد، اما اگر پارک و مرکز رشد در دانشگاه دیده شود، امیدوار می‌شوند.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اضافه کرد: نسل چهارم دانشگاهی است که مسئولیت‌پذیر است و فقط منتقد نیست، بلکه فعال است. باید انتقاد کرد تا کشور ساخته شود و روحیه داده شود تا راه بیفتیم. با ظرفیت‌های کشور و نیروی انسانی، آینده‌ای بهتر از حال و گذشته خواهیم داشت.
انتهای پیام
نظرات