علی محمدزاده یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف کاشمر گفت: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های صنعت فرش در کاشمر، مشکلات مربوط به صادرات است. در سال‌های اخیر، با وجود بازارهای بین‌المللی برای فرش‌های ایرانی، موانع متعددی بر سر راه صادرات این محصول قرار گرفته است.

وی عدم صدور کارت بازرگانی برای تولیدکنندگان، مشکلات مربوط به تعرفه‌های گمرکی و عدم حمایت‌های دولتی را از جمله این موانع دانست و گفت: گرچه یکی از موفق‌ترین واحدهای تولیدی فرش در این منطقه هستیم اما به دلیل عدم صدور کارت بازرگانی برای مدیرعامل خود، با مشکلات جدی در زمینه صادرات روبه‌رو شده است. این موضوع منجر به کاهش تعداد کارگران این واحد تولیدی از ۱۰۰۰ نفر به ۵۰۰ نفر شده است.

این تولید کننده فرش گفت: صنعت فرش دستباف در کاشمر نه تنها به عنوان یک منبع درآمد برای بافندگان عمل می‌کند، بلکه به حفظ فرهنگ و هنر ایرانی نیز کمک می‌کند. فرش‌های دستباف با طراحی‌های منحصر به فرد و کیفیت بالا، نماد هویت فرهنگی مردم ایران است. این صنعت به ویژه برای زنان در مناطق روستایی که به دنبال تأمین معیشت خود هستند، فرصتی مناسب برای اشتغال فراهم می‌کند.

وی اظهار کرد: با توجه به مشکلات موجود، نیاز به حمایت‌های دولتی برای احیای صنعت فرش دستباف در کاشمر بیش از پیش احساس می‌شود. با توجه به منویات مقام معظم رهبری مبنی بر «جهش تولید با مشارکت مردم»، در صورتی‌که دولت، بیمه قالی‌بافی (تک‌ بافی) را تصویب و اجرایی کند، آمادگی داریم در هر نقطه از خراسان جذب بافنده داشته و بافندگان تحت پوشش خود به‌ویژه کسانی که تحت حمایت نهادهای کمیته امداد، بهزیستی، بنیاد شهید و دیگر نهادهای خدماتی هستند را بیمه کنیم و اشتغال را به ۲۰۰۰ نفر افزایش دهیم.

محمدزاده ادامه داد: یکی دیگر از چالش‌های موجود در صنعت فرش، مشکلات مدیریتی و عدم هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی و تولیدکنندگان است. مدیران باید با پیگیری مشکلات کارآفرینان و ارائه راهکارهای عملی، زمینه را برای رشد و شکوفایی این صنعت فراهم کنند.

وی ادامه داد: خوشبختانه در بازاریابی محصولمان هیچ مشکلی نداریم و علی‏رغم رقبا از هندوستان، پاکستان، افغانستان، نپال، ترکیه، مصر و تاجیکستان، ولی توانسته‌ایم ۷۰ درصد فرش تولیدی ایران که از بین رفته بود را احیاء کرده و امروز حرفی برای گفتن داشته باشد. این موفقیت نشان‌دهنده توانمندی‌های بالای تولیدکنندگان ایرانی در رقابت با سایر کشورها است.

رونق صنعت فرش، نیازمند همکاری و همفکری

صنعت فرش دستباف در کاشمر با چالش‌های متعددی مواجه است، اما با حمایت‌های لازم و ایجاد فرصت‌های شغلی، می‌توان به احیای این صنعت و بهبود وضعیت معیشتی بافندگان کمک کرد.

فعالان این صنعت معتقدند برای حفظ و رونق این صنعت، نیاز به همکاری و همفکری بین تولیدکنندگان، دولت و نهادهای حمایتی احساس می‌شود. با حمایت‌های لازم، می‌توان به آینده‌ای روشن برای صنعت فرش دستباف در کاشمر و دیگر مناطق کشور امیدوار بود.

سید مهدی هاشمی یکی از اعضاء اتحادیه بافندگان فرش دست‌باف کاشمر گفت: فرش دستباف کاشمر به‌عنوان یکی از باکیفیت‌ترین و زیباترین فرش‌های جهان شناخته می‌شود. این فرش‌ها با طراحی‌های منحصر به فرد و استفاده از مواد اولیه باکیفیت، نه تنها در بازار داخلی بلکه در بازارهای جهانی نیز دارای جایگاه ویژه‌ای است.

وی با بیان اینکه فرش‌های کاشمر به‌ویژه از نظر هنر طراحی، بافت و رنگ‌آمیزی، به‌عنوان نماد هویت فرهنگی ایران شناخته می‌شود، افزود: با وجود اهمیت و جایگاه بالای فرش دستباف، این صنعت با تهدیدهای متعددی روبه‌رو است که می‌تواند به کاهش تولید و کیفیت فرش‌ها منجر شود.

هاشمی بیان کرد: یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای فرش دستباف، رقابت با فرش‌های ماشینی است. فرش‌های ماشینی به دلیل قیمت پایین‌تر و تولید انبوه، در بازارهای داخلی و خارجی محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش تقاضا برای فرش‌های دستباف شود و در نتیجه، بسیاری از بافندگان به دلیل عدم فروش محصولات خود، از این حرفه کناره‌گیری کنند.

وی اظهار کرد: همچنین فرش دستباف ایران با وجود کیفیت بالا، با مشکلاتی در زمینه صادرات روبه‌رو است. موانع گمرکی، عدم صدور کارت بازرگانی برای تولیدکنندگان و عدم حمایت‌های دولتی از جمله این مشکلات هستند. این موانع می‌تواند به کاهش صادرات و در نتیجه کاهش درآمد تولیدکنندگان منجر شود.

عضو اتحادیه بافندگان فرش دستباف کاشمر ادامه داد: به دلیل مشکلات اقتصادی و عدم حمایت‌های لازم، تعداد بافندگان فرش دستباف در حال کاهش است. بسیاری از جوانان به دنبال شغل‌های دیگر هستند و این موضوع می‌تواند به از بین رفتن این هنر و صنعت منجر شود. همچنین با افزایش سن بافندگان، نیاز به جذب نسل جدیدی از بافندگان احساس می‌شود که این امر نیز با چالش‌های خاص خود روبه‌رو است.

وی یکی دیگر از تهدیدهای جدی برای صنعت فرش دستباف را عدم دسترسی به مواد اولیه باکیفیت دانست و گفت: افزایش قیمت مواد اولیه، نظیر پشم و رنگ‌های طبیعی، می‌تواند به افزایش هزینه تولید و در نتیجه کاهش سود تولیدکنندگان منجر شود. این موضوع می‌تواند به کاهش کیفیت فرش‌ها و در نتیجه کاهش تقاضا برای آن‌ها منجر شود.

هاشمی افزود: تغییرات فرهنگی و اجتماعی نیز می‌تواند به عنوان یک تهدید برای صنعت فرش دستباف مطرح شود. با تغییر سبک زندگی و کاهش تمایل به استفاده از فرش‌های دستباف در دکوراسیون منزل، تقاضا برای این محصولات کاهش یافته است. این موضوع می‌تواند به کاهش تولید و در نتیجه از بین رفتن این هنر منجر شود.

وی کمبود حمایت‌های دولتی را از دیگر مشکلات دانست و افزود: بسیاری از تولیدکنندگان فرش دستباف به‌ویژه در مناطق روستایی، از حمایت‌های دولتی بی‌بهره‌اند. عدم وجود برنامه‌های حمایتی برای بیمه بافندگان، تأمین مالی و تسهیلات بانکی می‌تواند به کاهش تولید و افزایش مشکلات معیشتی بافندگان منجر شود.

عضو اتحادیه بافندگان فرش دستباف کاشمر به راهکارهای حفظ و توسعه صنعت فرش دستباف اشاره کرد و گفت: برای حفظ و توسعه صنعت فرش دستباف، نیاز به اتخاذ راهکارهای مؤثر و جامع است.

وی تأکید کرد: دولت باید برنامه‌های حمایتی برای تولیدکنندگان فرش دستباف ارائه دهد. این برنامه‌ها می‌تواند شامل تسهیلات بانکی، بیمه بافندگان و حمایت‌های مالی برای تأمین مواد اولیه باشد.

همچنین برای جلوگیری از کاهش تعداد بافندگان، نیاز به برنامه‌های آموزشی و جذب جوانان به این حرفه احساس می‌شود. برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های عملی می‌تواند به ارتقاء مهارت‌های بافندگان و جذب نسل جدید کمک کند.

هاشمی افزود: دولت باید به تولیدکنندگان فرش دستباف کمک کند تا بازارهای صادراتی جدیدی پیدا کنند. این امر می‌تواند با برگزاری نمایشگاه‌ها و تبلیغات مؤثر در بازارهای بین‌المللی انجام شود.

وی خاطرنشان کرد: ترویج فرهنگ استفاده از فرش‌های دستباف در دکوراسیون منزل و معرفی مزایای این محصولات نسبت به فرش‌های ماشینی می‌تواند به افزایش تقاضا برای فرش‌های دستباف کمک کند.

این تولید کننده فرش تأکید کرد: تولیدکنندگان باید به حفظ کیفیت و اصالت فرش‌های دستباف توجه ویژه‌ای داشته باشند. استفاده از مواد اولیه باکیفیت و طراحی‌های سنتی می‌تواند در حفظ هویت فرهنگی این صنعت موثر باشد.

صنعت فرش دستباف و چالش‌های پیش رو

با وجود تاریخچه غنی و ارزشمند این صنعت، عدم توجه به کیفیت، کاهش تعداد بافندگان و مشکلات صادرات می‌تواند به نابودی این هنر و صنعت منجر شود. برای حفظ و توسعه فرش دستباف کاشمر، نیاز به همکاری بین تولیدکنندگان، دولت و نهادهای حمایتی است تا بتوان به آینده‌ای روشن برای این صنعت امیدوار بود.

داود گلبازی یک محقق و پژوهشگر فرش در ادامه به ایسنا گفت: گرچه فرش کاشمر جهانی شده است اما همچنان از مشکلات بسیاری رنج می‌برد. منظور از جهانی شدن فرش کاشمر، ثبت یکی از طرح‌های قالی این شهر به نام «زیرخاکی» است که در گذشته تنها در کاشمر تولید می‌شده است.

وی تأکید کرد که این اقدام به معنای جلوگیری از تولید این طرح به نام کشورهای دیگر است، اما در عمل، هیچ رونقی برای فرش منطقه به همراه نداشته و این صنعت همچنان در روزهای سخت خود به سر می‌برد.

این پژوهشگر فرش  با ابراز تأسف از عدم حمایت‌های لازم از صنعت فرش، بیان کرد: به دلیل عدم حضور در بازارهای جهانی، ضررهای زیادی به فرش کاشمر وارد شده است.

وی همچنین به نقش تحریم‌ها و عدم حضور فعال در بازارهای بین‌المللی اشاره کرد و گفت: این عدم حضور باعث شده تا نتوانیم سلیقه بازارهای مصرف‌کننده در کشورهای آمریکا، اروپا و کانادا را بشناسیم.

او نگران است که بین سلیقه تولیدکنندگان و خریداران فاصله افتاده باشد، به‌طوری که آنچه در حال حاضر تولید می‌شود، مورد پسند نسل قبلی خریداران بوده و نسل جدید به این طرح‌ها توجهی ندارد. این موضوع به نفع کشورهای رقیب مانند چین، هند و پاکستان تمام شده که توانسته‌اند تولیداتی به‌روز و مطابق با نیاز بازارهای هدف ارائه دهند.

گلبازی با اشاره به وضعیت ناخوشایند صنعت فرش در کاشمر، اظهار کرد: به دلیل عدم توجیه اقتصادی تولید فرش، جوانان به سمت مشاغل دیگر مانند مسکن و کشاورزی می‌روند. این تغییر مسیر موجب شده تا نسل جدید فاصله زیادی با صنعت فرش داشته باشد.

 او همچنین به خستگی عمومی از وضعیت موجود صنعت فرش اشاره کرد و گفت: همه از این وضعیت خسته شده‌اند و به همین دلیل به بازارهای داخلی روی آورده‌ایم.

این محقق و پژوهشگر فرش  در ادامه به چالش‌های کیفیت فرش اشاره کرد و گفت: ضربه‌ای که در حال حاضر فرش کاشمر می‌خورد، ناشی از وجود افرادی است که با تغییر بافت، کیفیت فرش را پایین آورده‌اند.

او از اینکه برخی تولیدکنندگان تنها به دنبال قیمت پایین هستند و کیفیت را نادیده می‌گیرند، ابراز تأسف کرد. فرش‌های بی‌کیفیت به سرعت به فروش می‌رسند، در حالی که فرش‌های باکیفیت ممکن است ماه‌ها در انبار باقی بمانند.

گلبازی با اشاره به وضعیت بحرانی فروش فرش در کاشمر، اعلام کرد: طی 2تا 3 سال اخیر، وضعیت قالی کاشمر بسیار بدتر شده و بسیاری از آن‌ها در انبار مانده است.

وی همچنین از بی‌کیفیت بودن درصد قابل توجهی از فرش‌های تولیدی در این منطقه به دلیل استفاده از مواد نامرغوب خبر داد و گفت: این آمار روزبه‌روز در حال افزایش است و هیچ‌کس نیست که جلوی تولیدات بی‌کیفیت را بگیرد.

این محقق و پژوهشگر فرش به تاریخچه صنعت فرش در کاشمر اشاره کرد و گفت: در سال ۷۵ که اوج تولید فرش کاشمر بود، حدود ۱۵ هزار بافنده فعالیت داشتند، اما اکنون این تعداد بسیار کاهش یافته است، متأسفانه این صنعت هیچ‌گاه به دوران اوج خود بر نخواهد گشت، زیرا تولیدکنندگان خوب و با روحیه، پیر و بازنشسته شده‌اند و فرزندان آن‌ها نیز این راه را ادامه نمی‌دهند.

برای حفظ این صنعت، مسئولان باید به‌طور جدی به مشکلات توجه کرده و راه‌های صادرات به کشورهایی که این صنعت را به خوبی می‌شناسند را فراهم کنند. در غیر این صورت باید با همین مصرف‌کننده داخلی وقت خود را سپری کنیم و رشدی نخواهیم داشت. متأسفانه باید گفت که دیگر نمی‌شود روی صنعت قالی حساب کرد. اگر تاکنون این صنعت سرپا مانده، به دلیل وجود کسانی است که عاشق این کار هستند و اگر حمایتی نباشد همین تعداد را هم از دست خواهیم داد و نام فرش کاشمر به خاطره‌ها خواهد پیوست.

فرش دستباف کاشمر که نماد فرهنگ ایرانی محسوب می‌شود اما اکنون در آستانه فراموشی قرار دارد و باید بیش از این حمایت‌های دولتی صورت گیرد که بیمه قالی‌بافی و تسهیلات ارزان قیمت یکی از این راه‌ها برای حمایت از بافندگان است.

انتهای پیام