ساخت این بنا به خواجه نصیرالدین طوسی، دانشمند و ریاضی‌دان برجسته ایرانی، نسبت داده می‌شود و نشان ‌دهنده درک عمیق ایرانیان از زمان و فصول است.

محمد طاهریان‌مقدم، مسئول میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان چناران در همین خصوص به ایسنا گفت: برج رادکان با ارتفاعی حدود ۲۵ متر، دارای ساختاری استوانه‌ای است و در بخش پایینی به صورت ۱۲ ضلعی طراحی شده است.

وی با بیان اینکه این تقسیم‌بندی به ۳۶ ترک در ارتفاع‌های بالاتر ادامه می‌یابد و هماهنگی زیبایی بین فرم و عملکرد ایجاد می‌کند، دریچه‌ها و منافذی که در این بنا تعبیه شده‌اند را نشان‌ دهنده هوش معماری سازندگان آن دانست و افزود: این دریچه‌ها به نحوی طراحی شده‌اند که امکان تعیین چهار فصل سال، سال کبیسه و حتی آغاز نوروز را فراهم می‌کنند.

مسئول میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان چناران اظهار کرد: یکی از ویژگی‌های منحصربه‌ فرد برج رادکان، کاربری نجومی آن است. این برج به ‌عنوان یک تقویم طبیعی عمل می‌کند و به ساکنین منطقه این امکان را می‌داد تا تغییرات فصلی و زمان دقیق آغاز سال نو را محاسبه کنند.

وی خاطرنشان کرد: طراحی دقیق منافذ آن به‌ گونه‌ای است که نور خورشید در زمان‌های خاصی از سال به داخل بنا تابیده و اطلاعاتی درباره وضعیت نجومی ارائه می‌دهد. این ویژگی‌ها، برج را به یک ابزار علمی بی‌نظیر تبدیل کرده‌اند که نشان از دانش پیشرفته ایرانیان در حوزه نجوم دارد.

طاهریان مقدم گفت: برج رادکان به عنوان یکی از آثار دوره ایلخانیان، از نظر تاریخی و فرهنگی اهمیت زیادی دارد. در گذشته، این بنا علاوه بر کاربری نجومی، به‌عنوان آرامگاه و همچنین راهنمای کاروان‌ها و مسافران در مسیرهای تجاری استفاده می‌شده است.

موقعیت جغرافیایی برج در یک مسیر تجاری مهم

وی با اشاره به اینکه موقعیت جغرافیایی برج در یک مسیر تجاری مهم، نقش آن را به‌عنوان یک ایستگاه استراتژیک بیشتر کرده است، افزود: نقوش و تزئینات موجود بر بدنه برج نیز از ظرافت هنری و پیشرفت معماری در آن دوران حکایت دارند.

مسئول میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان چناران با بیان اینکه از نظر زیبایی‌شناسی، معماری برج رادکان شاهکاری از تقارن و تناسب است، اظهار کرد: ساختار استوانه‌ای و طراحی چند ضلعی آن، هم زیبا و هم کاربردی است.

وی استفاده از آجر در ساخت برج و ظرافت در اجرای نقوش هندسی را نمایانگر توجه ویژه معماران آن دوره به جزئیات دانست و افزود: ارتفاع و ساختار هندسی برج، از دور دست قابل مشاهده بوده و نه‌ تنها کارکردی عملی، بلکه جنبه‌ای زیباشناختی نیز داشته است.

برج تاریخی رادکان، نمادی از هم‌نشینی دانش و هنر در معماری ایرانی است. این بنا، گواهی بر تلاش ایرانیان برای درک بهتر طبیعت و استفاده از علوم مختلف در خدمت زندگی بوده است. اهمیت این برج تنها به گذشته محدود نمی‌شود؛ بلکه امروز نیز به‌ عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری و نمادی از فرهنگ غنی ایران، همچنان ارزشمند است.

برج رادکان، یک ابزار دقیق نجومی

طاهریان مقدم ادامه داد: برج رادکان از منظر علمی، یک ابزار دقیق نجومی محسوب می‌شود که قادر به تعیین زمان و فصل‌ها بوده است. منافذ و دریچه‌های آن به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که علاوه بر مشاهده حرکت خورشید، می‌توانستند آغاز نوروز را نیز مشخص کنند.

وی گفت: این ویژگی‌ها نشان‌ دهنده ارتباط عمیق ایرانیان با نجوم و طبیعت است. در کنار این، برج به‌عنوان یک تقویم دقیق عمل کرده و به مردم منطقه کمک می‌کرد تا برنامه‌های کشاورزی، جشن‌ها و دیگر فعالیت‌های سالانه خود را با دقت بالایی تنظیم کنند.

گرچه برخی از پژوهشگران معتقدند که برج رادکان ممکن است در ابتدا به ‌عنوان آرامگاه ساخته شده باشد، اما با گذشت زمان و تغییر نیازهای اجتماعی، به‌عنوان راهنمای مسافران و مکانی برای محاسبات نجومی مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین، موقعیت استراتژیک برج در مسیرهای تجاری گذشته، نقش آن را به‌عنوان یک ایستگاه امن برای کاروان‌ها برجسته‌تر کرده است.

مسئول میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان چناران با بیان اینکه از نظر معماری، برج رادکان یک نمونه بی‌نظیر از توجه به جزئیات و استفاده از هندسه در معماری است، خاطرنشان کرد: هر بخش از این برج، از نقوش هندسی گرفته تا ترکیب رنگ آجرها، به‌طور دقیق طراحی شده است تا هم از نظر زیبایی و هم از نظر عملکردی بی‌نقص باشد.

برج رادکان، یادگار ارزشمند از تاریخ و فرهنگ ایران

وی با اشاره به اینکه برج رادکان، یک یادگار ارزشمند از تاریخ و فرهنگ ایران است که همچنان به‌عنوان یک جاذبه گردشگری و پژوهشی مطرح است، گفت: بازدید از این برج، تجربه‌ای است که نه ‌تنها شما را با شکوه معماری گذشته آشنا می‌کند، بلکه شما را به تفکر درباره اهمیت ارتباط انسان با طبیعت و علوم نجومی دعوت می‌کند.

طاهریان‌مقدم در ادامه با بیان اینکه هرساله گروهی از گردشگران  برای مشاهده این واقعه طبیعی، قبل از تحویل سال نو به چناران اعزام می‌شوند، افزود: تاریخ منقوش روی کتیبه‌ای در برج سال ۶۶۰ هجری قمری را نشان می‌دهد. 

وی گفت: سبک معماری این برج به گونه‌ای محاسبه و بنا شده است که هرگاه نور خورشید از حفره محور مخروطی شکل به طور مستقیم به کف زمین بتابد ، نشانه آن می‌شود که سال نو خورشیدی آغاز شده است.

مسئول میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان چناران با اشاره به اینکه برج تاریخی رادکان به دلیل کاربری‌هایی که در خصوص تعیین چهار فصل کبیسه و آغاز نوروز  دارد هرساله پذیرایی خیل عظیم گردشگران است، بیان کرد: این اثر تاریخی در تاریخ ۱۵ دی‌ماه ۱۳۱۰ با شماره ۱۴۶ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

برج رادکان بخشی از شهر چناران به حساب می‌آید و در ۲۶ کیلومتری شمال غربی این شهر واقع شده است.

انتهای پیام