سیدرضا موسوی‌مشکینی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا و در حاشیه بازدید از این خبرگزاری با بیان اینکه طی دهه گذشته حساسیت نسبت به مسائل زیست‌محیطی افزایش یافته است، اظهار کرد: این افزایش حساسیت یک نقطه قوت است، چرا که موضوعاتی مانند آلودگی هوا در کلان‌شهرها و گرد و غبار، علاوه بر تهدید، یک فرصت برای مطالبه‌گری حوزه محیط‌زیست نیز به‌شمار می‌رود. متأسفانه در برخی موارد مانند تهران، این مطالبه‌گری از سوی نهادهای محیط‌زیستی دیده نمی‌شود.
وی با تأکید بر اینکه سازمان محیط‌زیست بیشتر نقش نظارتی دارد و در اجرا اختیار مستقیمی ندارد، گفت: این سازمان می‌تواند از دیگر دستگاه‌هایی که بودجه و امکانات در اختیار دارند، مطالبه کند تا نسبت به محیط‌زیست توجه جدی‌تری داشته باشند.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست زنجان ادامه داد: علی‌رغم تأکید بسیاری از مسئولان بر اهمیت محیط‌زیست، هنوز باور و اعتقاد راسخی به این حوزه در لایه‌های مدیریتی کشور شکل نگرفته و تنها زمانی به محیط‌زیست توجه می‌شود که بحران رخ داده باشد، نه در قالب نگاه پیشگیرانه.
وی با اشاره به اصل ۵۰ قانون اساسی، گفت: این اصل بر ممنوعیت هرگونه فعالیتی که منجر به ایجاد آلودگی و تخریب غیرقابل جبران محیط زیست شود، تأکید دارد، برخی خسارات چنان گسترده‌اند که جبران آنها نه‌تنها بسیار زمان‌بر بلکه پرهزینه نیز هست.
موسوی‌مشکینی از عدم تغییر نگاه در برنامه‌های توسعه کشور نسبت به تغییر اقلیم، کم‌آبی و کاهش منابع آب‌های زیرزمینی انتقاد کرد و افزود: صنایع همچنان به‌دلخواه و بدون توجه به منابع آبی مستقر می‌شوند. استفاده از واژه‌هایی نظیر منابع آب جایگزین یا تصفیه پساب اقدام خوبی است ولی نمی‌تواند اثربخشی چشمگیری در مدیریت منابع آب داشته باشد و ما باید برای مدیریت آب چاره ای بیندیشیم.
او محیط زیست را حوزه‌ای میان‌رشته‌ای دانست که تحت تأثیر عوامل فنی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است و گفت: بحران‌های زیست‌محیطی در صورت بی‌توجهی حتی می‌توانند امنیت ملی را نیز تحت‌الشعاع قرار دهند.
موسوی با بیان مثالی از یکی از نمایندگان سابق مجلس که بعدها مسئولیتی در حوزه محیط‌زیست داشت، گفت: وی اذعان داشت اگر در دوران نمایندگی‌اش شناخت فعلی از مسائل زیست‌محیطی داشت، قطعاً رفتار متفاوتی در تدوین قوانین و لوایح داشت.
وی ادامه داد: توسعه بدون توجه به محیط‌زیست عملاً ممکن نیست و اگر نیمچه آرامشی در برخی بخش‌ها وجود دارد، به‌دلیل رعایت حداقلی ملاحظات محیط‌زیستی است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست زنجان با اشاره به وضعیت بحرانی منابع آبی، پسماندها، هوا، کانون‌های گرد و غبار، فرسایش خاک و پوشش گیاهی استان، گفت: افت سفره‌های آب زیرزمینی تهدیدی جدی است و ما در زنجان دشت ممنوعه داریم که زنگ خطری جدی است.
موسوی‌مشکینی در خصوص تغییر کاربری غیرمجاز مراتع، گفت: بسیاری از مراتع که سال‌ها پوشش گیاهی و خاک را حفظ می‌کردند، اکنون با تغییر کاربری به زمین کشاورزی، به سرزمین مرده تبدیل می‌شوند. این روند باعث از بین رفتن خاک، افزایش رواناب‌ها و پر شدن پایین‌دست‌ها از رسوبات می‌شود.
وی با اشاره به نقش مردم در حفاظت از محیط زیست، گفت: با برخورد قهری نمی‌توان مسائل زیست‌محیطی را حل کرد؛ بلکه باید فرهنگ‌سازی کرد تا مردم بپذیرند بهره‌برداری کوتاه‌مدت منجر به اخلال در زندگی بلندمدت آنان می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان افزود: برداشت بی‌رویه گیاهان دارویی نیز یکی دیگر از مشکلات استان است. مردم از استان‌های دیگر اجیر می‌شوند تا گونه‌های گیاهی را از مناطق حفاظت شده بدون رعایت ضوابط جمع‌آوری کنند، در حالی‌که ورود و بهره‌برداری از این مناطق نیازمند ضوابط و مجوز قانونی است.
او با اشاره به اینکه تنوع زیستی و زیستگاه‌ها از رسالت‌های اصلی اداره‌کل محیط‌زیست است، گفت: مناطق تحت مدیریت ما شامل مناطق حفاظت‌شده، پناهگاه حیات‌وحش و شکار ممنوع است که ۱۳.۷ درصد استان را شامل می‌شود. در این مناطق تلاش می‌کنیم از شکار و صید، تخریب و تغییر کاربری غیرمجاز جلوگیری کنیم.
موسوی افزود: ما حتی در مناطق آزاد که تحت مدیریت مستقیم ما نیستند نیز پیگیر مسائل زیست محیطی هستیم، اما چالش‌هایی مانند کمبود نیروی انسانی، خودرو، امکانات و اعتبارات ما را محدود کرده است.
وی یکی از چالش‌های اصلی را دسترسی گسترده مردم به سلاح دانست و گفت: سلاح‌های مجاز و غیرمجاز زیادی در اختیار مردم است و هیچ آماری از سلاح‌های غیرمجاز وجود ندارد، اما کشفیات ما نشان از شیوع این پدیده دارد.
انتهای پیام
نظرات