علیرضا نصرآبادی در گفت و گو با ایسنا گفت: مراتع خراسان جنوبی با وسعت ۸میلیون و ۴۸۵هزار و ۷۴ هکتار شامل عرصه‌های مرتع متراکم با وسعت ۶۲۷۸ هکتار، مراتع نیمه متراکم ۹۳۹هزار و ۶۶۶ هکتار و عرصه‌های مرتعی کم تراکم بیابانی ۷میلیون و ۵۳۹ هزار و ۱۳۰ هکتار است. بیشترین وسعت مربوط به مراتع کم تراکم بیابانی است.

وی افزود: پوشش گیاهی غالب مراتع استان شامل درمنه دشتی، درمنه کوهی، قیچ، تاغ، پرند، آتریپلکس، اسکنبیل، چوبک، کلاه میر حسن و انواع گونه‌های دارویی و صنعتی است.

مدیر کل منابع طبیعی خراسان جنوبی گفت: وابستگی زندگی عشایر به حرفه دامداری و نقش عشایر در تأمین گوشت قرمز مورد نیاز کشور، می‌طلبد که به طور ویژه به مسائل و مشکلات حوزه مراتع عشایری پرداخته شود تا ضمن استمرار این شغل، تأمین گوشت قرمز نیز ادامه یابد.

وی افزود: چرای دام بهره‌برداران عشایر برخلاف دام روستایی از مراتع در دو قطب ییلاق و قشلاق متناسب با آمادگی مراتع برای چرای دام انجام می‌شود و در بخشی از سال فرصت استراحت برای مراتع فراهم می‌شود. عشایر به دلیل شیوه بهره‌برداری ییلاق و قشلاق، یک ظرفیت حفاظتی خوب برای مراتع هستند.

 بهبود مدیریت مراتع و حفظ منابع طبیعی

نصرآبادی به اهمیت حفظ، احیا و توسعه بهره‌برداری از مراتع اشاره کرد و گفت: این وظیفه سازمانی ما است و از ظرفیت‌های قانونی بسیار خوب در بحث بهبود مدیریت مراتع و حفاظت از آن، ماده ۳ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع کشور است که پس از تهیه طرح مرتعداری و تصویب آن در کمیته فنی استان، مدیریت و بهره‌برداری از مراتع در قالب قرارداد احاله مدیریت طرح مرتعداری به مدت ۳۰ سال به بهره‌برداران ذیحق واگذار می‌شود تا علاوه بر حفاظت و بهره‌برداری از مرتع، زمینه احیا و توسعه مرتع با اجرای طرح‌های اصلاح و احیا میسر گردد.

وی همچنین به ظرفیت‌های قانونی دیگری که برای مجریان طرح‌های مرتعداری فراهم شده اشاره کرد و گفت: این ظرفیت‌ها شامل استفاده از سایر پتانسیل‌های مرتع در قالب طرح‌های مرتعداری است که می‌توانند از سایر پتانسیل‌های موجود در مرتع از قبیل گیاهان دارویی، پرورش دام سبک، گردشگری، زنبورداری و... بهره‌مند شوند.

حمایت از خانوارهای عشایر

مدیر کل منابع طبیعی خراسان جنوبی در خصوص حمایت از خانوارهای عشایر گفت: مسئولیت خدمات‌رسانی به خانوارهای عشایری بر عهده اداره امور عشایر استان است. اقداماتی همچون صدور پروانه مرتعداری و اصلاح و احیا مراتع و کمک به ایجاد سرپناه عشایری در قالب تفاهم‌نامه و بخشنامه بین سازمان امور عشایر و منابع طبیعی کشور می‌تواند اقدامی حمایتی برای جامعه عشایر به شمار آید.

نصرآبادی همچنین به برنامه‌های آموزشی اشاره کرد و گفت: سالانه برنامه‌های آموزشی مدونی از طریق سازمان جهاد کشاورزی استان و ادارات تابعه برای جامعه روستایی و عشایری استان تدوین و به مرحله اجرا درمی‌آید.

چالش‌ها و راهکارها

وی در خصوص چالش‌های موجود در زمینه حفظ مراتع و تأمین نیازهای عشایر گفت: بروز پدیده خشکسالی و کاهش شدید نزولات آسمانی از چالش‌های اساسی سال‌های اخیر حوزه مراتع و به تبع آن جامعه عشایری استان بوده است. عدم تخصیص اعتبارات متناسب با خسارت وارده به سطوح مرتعی استان و کمبود تجهیزات و نیروی انسانی متناسب با سطح عرصه مرتعی استان مزید بر آن است.

نصرآبادی افزود: برطرف شدن اثرات ناشی از خشکسالی زمان‌بر و گاهاً غیرقابل جبران است. اما در راستای کاهش اثرات خشکسالی و کمک به جامعه بهره‌بردار عشایر استان، اقداماتی می‌تواند از طرف عشایر انجام شود، از جمله تأمین علوفه مورد نیاز دام عشایر استان به صورت دستی و ایجاد مشاغل جایگزین با هدف کاهش وابستگی معیشت عشایر به دامداری متکی به مرتع.

مدیر کل منابع طبیعی خراسان جنوبی در خصوص افزایش آگاهی عمومی گفت: استفاده از رسانه ملی و فضای مجازی فرصت بسیار مناسبی برای افزایش آگاهی و اطلاع‌رسانی به جامعه هدف است. متناسب با مناسبت‌های سال از جمله هفته منابع طبیعی و روز درختکاری، روز ملی مرتع و مرتعداری و زمان کوچ عشایر که گاهاً همزمان با شروع پدیده‌های جوی زمینه‌ساز ایجاد مخاطرات برای عشایر می‌شود، اطلاع‌رسانی لازم به جامعه عشایر و مرتعدار استان انجام می‌شود.

نصرآبادی در خصوص همکاری با سازمان‌های غیر دولتی گفت: در حال حاضر تشکل‌های مردم‌نهاد و اتحادیه شرکت‌های تعاونی منابع طبیعی در سطح استان شکل گرفته و سالانه اقداماتی را در راستای توسعه فرهنگ منابع طبیعی انجام می‌دهند. این اقدامات مؤثر ولی کافی نیست و تا رسیدن به فرموده مقام معظم رهبری که "فرهنگ منابع طبیعی باید به معارف عمومی تبدیل شود"، هنوز فاصله زیادی داریم.

تأثیر تغییرات اقلیمی

وی همچنین به تأثیر تغییرات اقلیمی بر مراتع و زندگی خانوارهای عشایر اشاره کرد و گفت: افزایش دما و کاهش بارندگی‌ها مؤثرترین وجه تأثیر تغییر اقلیم بر پوشش گیاهی مراتع است و در نهایت تغییر در مراحل مختلف فعالیت حیاتی گیاهان و عدم امکان استقرار نهال‌های نورسته از بذور را در برخی از گونه‌ها در پی داشته است. این تأثیرات به طور مستقیم بر تولید و درآمد عشایر تأثیرگذار است.

نصرآبادی در پایان به بهبود زیرساخت‌ها اشاره کرد و گفت: پروژه‌های آبرسانی و تأمین آب شرب بهداشتی برای دام عشایر و تسهیل در اجرای پروژه ساماندهی و احداث سرپناه عشایری از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود زندگی عشایر کمک کند. این اقدامات از طریق اداره کل امور عشایری استان صورت می‌پذیرد.

وی در خصوص کنترل و نظارت بر استفاده از مراتع گفت: طرح ساماندهی چرای دام و کنترل پروانه چرای دام مرتعداران ذیحق و جلوگیری از ورود دام غیرمجاز (فاقد پروانه چرا) و یا دام مازاد بر ظرفیت مراتع، از جمله اقداماتی است که با همکاری نیروهای یگان حفاظت در قالب طرح مدیریت چرا، کنترل پروانه چرای دام و ساماندهی کوچ با رویکرد پیشگیرانه و حفاظتی در سطح مراتع استان انجام می‌گیرد.

انتهای پیام