او باید به دنبال مکان یا چاردیواری‌ باشد که در آن حاصل عمر و هنر خود را به نمایش بگذارد و این جستجو خود حکایتی است دردناک از بی‌مهری به این هنر اصیل؛ عدم وجود بازارچه‌ها و موزه‌های صنایع دستی تنها یک کمبود ساده نیست؛ بلکه جفایی بزرگ در حق تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم است، زیرا هر یک از این آثار هنری شناسنامه‌ای است گرانبها و گواهی بر اصالت و فرهنگ غنی ما و روایتگر قصه‌های ناگفته‌ای از هنر و سنت این دیار است.

وقتی موزه‌ای نباشد که این اصالت را به تصویر بکشد و روایتگر تاریخ و فرهنگ ما باشد، وقتی بازارچه‌ای نباشد که این آثار هنری را با مخاطب پیوند دهد و زیبایی‌های آن را به نمایش بگذارد، وقتی مکانی نباشد که این شناسنامه‌های اصیل هر سرزمین را به جهانیان معرفی کند، در واقع، هویت و فرهنگ‌ خود را نادیده گرفته‌ایم؛ این یعنی از دست رفتن ذوق و خلاقیت هنرمند، خاموش شدن شور و شوق هنری که قرن‌ها در این سرزمین جاری بوده است، این یعنی فرورفتن در سکوتی تلخ و بی‌روح که در آن صدای هنر و فرهنگ به گوش نمی‌رسد.

این کمبودها، نه تنها هنرمندان را از نمایش و فروش آثارشان محروم می‌کند، بلکه به نسل‌های آینده نیز اجازه نمی‌دهد تا با این میراث گران‌بها آشنا شوند و از آن بهره‌مند گردند؛ این یعنی بریدن ریشه‌های فرهنگی و محروم کردن جامعه از زیبایی، اصالت و هویت.

این‌ها بخشی از حال و روز صنایع دستی کردستان است؛ دنیایی از رنگ، نقش و اصالت که در کارگاه‌های هنرمندان این دیار، با عشق و امید، جان می‌گیرد و خلق می‌شود، اما دریغ از یک ویترین شایسته و درخور که بتواند این همه زیبایی و ظرافت را به جهانیان عرضه کند.

نبود یک موزه تخصصی برای این همه شاهکار دست‌ساز، همچون دفن کردن گنجینه‌ای گرانبها در دل خاک است، گویی که نوری درخشان را در تاریکی پنهان کرده‌ایم و فرصت دیدن و لذت بردن از این همه شکوه و زیبایی را از خود و دیگران سلب کردە‌ایم.

بازارچە دائمی صنایع دستی، خواستەای برآمده از قلب هرمندان کردستانی

نگین، دختر هنرمندی که قلبش با چوب هم‌نوا است، با دستان هنرمند خود نقشی نو در دل چوب می‌آفریند و سال‌هاست که با عشق و اشتیاق به این هنر دیرینه پرداخته و برای هر گروه سنی دست‌سازه‌های چوبی خلق می‌کند.

وی در نمایشگاه‌ها حضوری پررنگ و فعال دارد و تمام همت و تلاش خود را معطوف به معرفی و عرضه آثار هنری‌اش می‌کند و با هر اثر، داستانی از عشق، صبر و ظرافت را به تصویر می‌کشد و با هر فروش، گامی در جهت حفظ این هنر اصیل برمی‌دارد.

اما در میان این تلاش‌ها و موفقیت‌ها، درد دل‌هایی نیز دارد، او از نبود بازار کار مناسب و از فقدان بازارچه‌ها و موزه‌هایی که بتوانند این آثار زیبا را به شایستگی به نمایش بگذارند و به دست مخاطبان برسانند، سخن می‌گوید.

این هنرمند ادامه می‌دهد که اگرچه نمایشگاەها می‌توانند در معرفی آثار ما موثر واقع شوند، اما در واقع ما به دنبال ایجاد یک نمایشگاە دائمی برای عرضه محصولات خود هستیم که بتوانیم بر روی آن حساب کنیم.

اضافه می‌کند: متاسفانە حمایت از صنایع دستی در استان کردستان پایین است و جدای از خود مسئولین، مردم نیز از محصولات صنایع دستی حمایت چندانی نمی‌کنند.

فریده محمدی، بانویی از تبار هنر و اهل کردستان که بافته‌های رنگارنگش، گلیم‌ها و فرش‌هایی که با عشق و ظرافت می‌آفریند را از طریق پیج مجازی‌اش و شرکت در نمایشگاه‌ها به دوستداران هنر عرضه می‌کند.

فریده، با تمام شور و اشتیاقی که به هنر گلیم‌بافی دارد نیازمند حمایت بیشتر مسئولین است؛ حمایتی که می‌تواند به رونق این بازار کمک کند و آینده‌ای روشن‌تر را برای هنرمندان این عرصه رقم بزند.

او و دخترش در محیطی کوچک در خانه‌ای که کارگاه آن‌هاست، مشغول به بافتن فرش و گلیم هستند که بە گفته خود  سه سال است که در انتظار دریافت تسهیلات بانکی است، اما همچنان در صف انتظار مانده‌اند و این انتظار طولانی گویی سایه‌ای بر تلاش‌های خستگی‌ناپذیر آنها افکنده است.

ادامە می‌دهد: یکی از مشکلات ما نبود بازارچە دائمی برای عرضه محصولات صنایع دستی است کە باید حتما برای آن چارەای جدی اندیشیدە شود.

فریدە افزود: نمایشگاە‌های صنایع دستی همچون مرهمی کوتاە مدت بر زخم صنایع دستی استان بە ویژە هنرمندان این حوزە است، اگرچه در کوتاه مدت سبب پیدا شدن بازار کار مناسب برای هنرمندان است، اما اثربخشی آن کوتاە مدت است.

گلچین نیز زنی از روستای بیساران، اکنون در سنندج با دستان هنرمند خود  قصه‌های ارغوان را می‌بافد؛ 20 سال است که ارغوان این چوب زیبا و مقاوم که از کوهستان‌های دیوزناو، پالنگان، هجیج و گواز می‌آید،  همدم و مایه روزی اوست و او با ظرافت و مهارتی مثال‌زدنی از این چوب آثاری بی‌نظیر می‌آفریند.

گلچین، نه تنها خود از این راه امرار معاش می‌کند، بلکه با خلق فرصت‌های شغلی برای ۱۲۰ نفر به رونق اقتصادی منطقه نیز کمک شایانی کرده است.

وی در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: حضور در نمایشگاه‌ها، اگرچه در رونق کار او موثر است، اما بخش اعظم فروش خود را از طریق فضای مجازی و ارسال محصولات به مشتریان در عراق، ترکیه و دیگر شهرهای ایران انجام می‌دهد.

گلچین از نیازمندی‌های صنایع دستی به یک بازارچە دائمی می‌گوید: در حال حاضر ما مکان مشخص و مستمری برای عرضه محصولات صنایع دستی نداریم و همین امر سبب رکود بازار و انگیزە هنرمندان کردستانی خواهد شد.

از وعده موزه تا ایجاد بازارچه‌های دائمی صنایع دستی

معاون صنایع دستی، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کردستان گفت: کمبود بازارچە و موزه‌ای برای حوزه صنایع دستی در استان کردستان به خوبی احساس می‌شود و در همین راستا با دعوت از خبرگان و پیشکسوتان حوزه صنایع دستی، جلسات متعددی برگزار شده و طی آن نیازمندی‌های اساسی از قبیل ایجاد شهرک‌ها، بازارچەها و موزه صنایع دستی اولویت‌بندی شده است.

نظری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: ایجاد بازارچه‌های عرضه و فروش و همچنین تاسیس مکانی که بتواند به عنوان مرکزی برای آموزش، پژوهش، گردآوری و حفاظت از این آثار ارزشمند عمل کند، از جمله اولویت‌های ما بوده است؛ به عنوان مثال، در قیاس با موزه‌های فرش معتبر دنیا متوجه جای خالی نمایش محصولات صنایع دستی ارزشمند خود هستیم.

وی افزود: پس از گفت‌وگوهای متعدد با پیشکسوتان و فعالان این عرصه، عمارت تاریخی حبیبی را به دلیل موقعیت ممتاز آن در بافت تاریخی شهر سنندج و نزدیکی به مراکز مهمی چون محوطه باستان‌شناسی، موزه مردم‌شناسی و مسجد جامع، برای صنایع دستی استان  در نظر گرفته و خوشبختانه، توانسته‌ایم موافقت چند تن از مالکین اسناد این بنا را برای تغییر کاربری آن نیز جلب کنیم.

نظری ادامه داد: در راستای توسعه پایدار  حوزه صنایع دستی استان دو رویکرد اساسی «بهبود مستمر کسب و کار» و «توسعه زیرساخت‌های عرضه و فروش» را دنبال می‌کنیم.

وی اضافه کرد: در بخش نخست تعامل و همکاری سایر دستگاه‌های اجرایی برای تسهیل فرآیند عرضه و فروش محصولات صنایع دستی استان ضروری است و در بخش دوم نیز پیرو دستور ریاست جمهور فقید در سفر به استان کردستان مبنی بر ایجاد بازارچه‌های عرضه و فروش در مبادی ورودی و خروجی شهرهای استان، پیگیری‌های جدی در حال انجام است و با تخصیص اعتبار اولیه عملیات اجرایی آن از سال جاری آغاز خواهد شد.

نظری تصریح کرد: وجود بازارچه صنایع دستی یک امر و نیاز اساسی استان کردستان است؛ چرا که متاسفانه به دلیل عدم تمرکز کارگاه‌های تولیدی، معرفی یکپارچه توانمندی‌های صنایع دستی استان با چالش‌هایی روبرو بوده است.

وی ادامه داد: ایجاد این بازارچه‌ها، نقش بسزایی در افزایش تولید، فروش، ارزآوری و معرفی هرچه بهتر محصولات صنایع دستی استان خواهد داشت؛ محصولاتی که بر اساس استانداردهای یونسکو، از برترین‌های این حوزه در سطح جهان به شمار می‌روند.

انتهای پیام