احد فرامرز قراملکی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص مرحوم استاد محمدحسین حشمت‌پور اظهار کرد: هرچند افتخار شاگردی مستقیم ایشان را نداشتم، اما در مقام همکاری علمی با ایشان آشنا بودم. همواره دانشجویانم را تشویق می‌کردم که از کلاس‌ها و درس‌های ایشان بهره‌مند شوند. بر اساس اطلاعاتی که در اختیار داریم، استاد حشمت‌پور تصمیم داشتند شرح فارسی کاملی از منطق شفا در ۹ بخش ارائه دهند.

وی افزود: این دروس با دعوت تولیت آستان قدس رضوی، در طول دو تابستان و به‌صورت فشرده برگزار شد. ایشان روزانه سه جلسه درس ارائه می‌کردند و بخشی از این مجموعه در قم و بخش‌هایی در مشهد تدریس شد. هدف نهایی، تدوین این درس‌ها به ‌صورت یک مجموعه مکتوب بود که اگر این مهم محقق شود، اثری بی‌نظیر در تاریخ منطق اسلامی به‌شمار می‌رود؛ چراکه تاکنون شرح کامل فارسی از تمام بخش‌های منطق شفا ارائه نشده و تمرکز بیشتر بر بخش برهان بوده است.

قراملکی با اشاره به فعالیت‌های علمی مرحوم حشمت‌پور در زمینه تصحیح متون گفت: ایشان نسخه منطق شفا به تصحیح ابراهیم مدکور را با دیگر نسخه‌ها مقابله کرده و خوانشی اجتهادی از آن ارائه دادند که به‌نظر می‌رسد صحیح‌ترین نسخه باشد. خوانش و تصحیح استاد حشمت‌پور از جمله آثاری است که بنیاد پژوهش‌های اسلامی در برنامه انتشار خود دارد.

وی با بیان اینکه مرحوم حشمت‌پور الگویی برجسته در زیست زاهدانه و تقوای عملی بودند، تصریح کرد: در سراسر زندگی ایشان نوعی زهد و خویشتن‌داری مشهود بود. همواره نسبت به استفاده از امکانات دنیوی محتاط بودند، به‌گونه‌ای که حتی در مورد تغذیه خود حساسیت داشتند که آیا استفاده از آن مورد رضایت حضرت رضا(ع) است یا خیر. محل اقامت و استراحت ایشان در مدارس علمیه محدود بود و بیشتر وقت خود را به تحقیق و مطالعه اختصاص می‌دادند.

رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با تاکید بر روحیه علمی و بخشندگی ایشان در انتقال دانش اظهار کرد: استاد حشمت‌پور در آموزش هیچ‌گاه کوتاهی نمی‌کردند. اگر کسی برای تقریظ کتاب یا راهنمایی علمی به ایشان مراجعه می‌کرد، با دقت و انصاف پاسخ می‌دادند. شاگردپروری و توجه به رشد علمی نسل جدید برای ایشان اولویت داشت. در زندگی شخصی نیز برخورداری از فروتنی، تواضع و دوری از دنیاطلبی ایشان را به الگویی کم‌نظیر تبدیل کرده بود.

وی ادامه داد: زمانی که در قم زندگی استاد را از نزدیک مشاهده کردم به ‌ویژه در دوران بیماری، تأسف خوردم که چرا مدیران و مسئولان علمی توجه شایسته‌ای به جایگاه علمی ایشان نداشتند. با وجود شرایط سخت، تمام دغدغه ایشان ترویج علم و دانش بود.

قراملکی با اشاره به عضویت مرحوم حشمت‌پور در هیأت علمی دانشگاه قم بیان کرد: بر اساس معیارهای مرسوم در دانشگاه‌ها، مانند ضریب تأثیر مقالات ممکن است آثار ایشان کمتر دیده شده باشد، زیرا تولید مکتوب گسترده‌ای نداشتند. با این حال از نظر تأثیرگذاری واقعی، ایشان یکی از موثرترین دانشمندان دوران خود به شمار می‌رفتند؛ استادی که با سخاوت علمی و الهام‌بخشی در حوزه‌های مختلف علوم اسلامی نقش‌آفرینی می‌کرد.

وی افزود: استاد حشمت‌پور شخصیتی زاهد و بی‌تعلق به نام و نشان داشتند. بارها دیده شد که دیگران آثار ایشان را به نام خود منتشر کردند، اما ایشان هیچ‌گاه واکنش منفی نشان ندادند. زندگی او سرشار از اخلاص و پیوستگی به رضایت الهی بود و در تمامی امور، رضای خداوند را در نظر می‌گرفتند.

قراملکی تاکید کرد: ایشان در زندگی علمی، اخلاقی و معنوی، اسوه‌ای تمام‌عیار بودند. هر زمان که در محضر ایشان بودم، تقوای الهی را در وجودشان به‌ وضوح احساس می‌کردم. در عین حال که ظاهری ساده، آرام و متواضع داشتند و دریایی از علم و دانایی بودند.

وی در بیان ویژگی‌های علمی استاد حشمت‌پور اظهار کرد: توانایی فوق‌العاده‌ای در فهم متون پیچیده کلاسیک داشتند و بدون هیچ ادعایی به سراغ دشوارترین متون می‌رفتند. این متون را با دقت می‌خواندند، درک می‌کردند و به شیوه‌ای روشن و قابل فهم منتقل می‌کردند. خود را به مطالعه متون محدود نمی‌کردند و با آن‌ها زندگی می‌کردند.

رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی گفت: استاد گاه با لبخند می‌گفتند «ابن‌سینا مرا دیوانه کرده!» و توضیح می‌دادند که شب را نخوابیده‌اند تا معنای دقیق دو سطر از یک متن را دریابند. این پیگیری نشان‌دهنده عمق علمی و جدیت ایشان در فهم متون بود.

وی افزود: استاد حتی اگر تنها دو یا سه نفر در کلاس درس حاضر بودند، تدریس را با همان دقت و انگیزه انجام می‌دادند. در علوم اسلامی جامعیتی داشتند بدون آن‌که مدعی آن باشند. شاگردی فقها، عرفا و فیلسوفان بزرگ را در کارنامه داشتند و از سنت حکمت صدرایی بهره‌مند بودند، اما در تدریس و پژوهش به‌گونه‌ای پیش می‌رفتند که گویی تنها برای کشف حقیقت تلاش می‌کنند، نه برای اثبات موقعیت علمی خود.

قراملکی با اشاره به علاقه استاد حشمت‌پور به علوم قرآنی گفت: ایشان از آغاز مطالعات خود توجهی ویژه به آیات و روایات داشتند و آخرین پروژه علمی ناتمام ایشان، شرح قیاس در منطق بود. مرحوم حشمت‌پور را می‌توان ادامه‌دهنده سنت علمی ملاصدرا دانست؛ همان‌گونه که ملاصدرا در فلسفه و عرفان جامع بود، ایشان نیز در علوم مختلف اسلامی برخوردار از جامعیت بودند.

وی تصریح کرد: استاد حشمت‌پور در بحث‌های تاریخی نیز علاقه‌مند بودند، اما با احتیاط با آن مواجه می‌شدند. بدون شک، نسل ما وام‌دار تلاش‌ها و خدمات علمی ایشان است و اگر امروز علوم عقلی در کشور ما عمقی یافته، بی‌تردید بخش مهمی از آن مدیون فعالیت‌های بی‌ادعای ایشان است.

انتهای پیام