به گزارش ایسنا، فرزاد جهان‌بین، معادن فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی امروز در آیین چهل و سومین سالروز تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اهمیت بیانیه «رسالت تعلیم و تربیت اجتماعی دانشگاه آزاد» که توسط دکتر طهرانچی در ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ خطاب به روسای واحدها و اعضای هیئت علمی صادر شده است، تأکید کرد: این بیانیه نه صرفاً یک ابلاغیه، بلکه منشأ خلق فناوری‌های ویژه در دانشگاه است که استادان را با کار فرهنگی پیوند داده است.

وی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی موفق به توسعه فناوری منحصر به‌فردی شده که استادان را به صورت گسترده در عرصه‌های فرهنگی مشارکت می‌دهد، افزود: نمونه روشن این فناوری، کرسی‌های آزاداندیشی است که بیش از ۱۱ هزار استاد در آن نقش‌آفرینی می‌کنند. همچنین استاد همیاری و سایر اقدامات مشابه، همه مبتنی بر مفاد همین بیانیه است.

نگاه تربیتی و آماده‌سازی دانشجویان برای مواجهه با چالش‌ها

جهان‌بین با اشاره به نامه ۳۱ امیرالمؤمنین علیه‌السلام به امام حسن مجتبی(ع)، یادآور شد: حضرت علی(ع) به فرزندش هشدار می‌دهد که در زندگی با دو چالش مهم روبرو خواهد شد: حوادث گوناگون و آدم‌های متفاوت و متنوع. ایشان تأکید می‌کند که اگر فرد به درستی تربیت نشود، این مشکلات او را شکست خواهند داد.

وی ادامه داد: در نامه ۴۵ حضرت به عثمان بن حنیف نیز آمده است که درخت بیابانی مقاوم و درخت شهری شکننده است. این استعاره نشان می‌دهد که فرد باید مثل درخت بیابانی، مقاوم و تاب‌آور تربیت شود تا در برابر مشکلات و سختی‌ها استقامت کند.

تأکید بر ضرورت تربیت اجتماعی پیش از مواجهه با آینده

معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: اگر تربیت اجتماعی به درستی صورت نگیرد، به‌ویژه در شرایطی که سن بلوغ اجتماعی به ۲۴ سال افزایش یافته، افراد در مواجهه با حوادث و چالش‌ها دچار آسیب و شکست خواهند شد. حتی افراد برجسته‌ای مانند امام حسن مجتبی(ع) نیز خود را با این نگاه تربیت کرده‌اند.

بررسی تجربه دانشگاه‌های معتبر دنیا در تعلیم و تربیت اجتماعی

جهان‌بین با اشاره به تجربه دانشگاه‌هایی چون هاروارد و آکسفورد اظهار داشت: این دانشگاه‌ها نیز برنامه‌های خدمات اجتماعی، شبکه‌های دانشجویی فعال، و آموزش گفتگوهای انتقادی را برگزار می‌کنند که مشابه برنامه‌های ما در دانشگاه آزاد است. با این حال، تفاوت اساسی آن است که محور اصلی در همه این دانشگاه‌ها، تعلیم و تربیت اجتماعی استادان است.

وی در ادامه گفت: طبق بررسی‌های ما، ۸۱.۶ درصد دانشجویان خارج از کلاس درس، دسترسی موثر به آموزش‌های اجتماعی و فرهنگی ندارند که این موضوع نیازمند توجه ویژه است.

ضرورت آماده‌سازی دانشجویان برای مواجهه با چالش‌های اجتماعی

معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی، با تأکید بر ضرورت تربیت دانشجو پیش از مواجهه با حوادث و افراد مختلف گفت: ما باید دانشجو را پیش از آنکه وارد مصاف با حوادث گوناگون شود، همچون درخت بیابانی مقاوم تربیت کنیم. این تعبیر صریح حضرت علی است که من در چند روز اخیر به‌طور دقیق در نهج‌البلاغه مطالعه کردم و متوجه شدم چقدر این تعابیر عمیق و کاربردی هستند.

وی افزود: اگر برنامه‌های فوق‌برنامه صرفاً در قالب فعالیت‌های فرهنگی باقی بمانند، قادر نخواهیم بود به آن ۸۱.۶ درصد دانشجویان که خارج از کلاس به آنها دسترسی نداریم، برسیم.

ایجاد اکوسیستم تعلیم و تربیت اجتماعی؛ محور برنامه‌های دانشگاه آزاد

جهان‌بین خاطرنشان کرد: ما باید اکوسیستم تعلیم و تربیت اجتماعی را در دانشگاه ایجاد کنیم که کرسی‌های آزاداندیشی، گفتگوهای انتقادی، نهادهای دانشجویی، اردوهای جهادی و محرومیت‌زدایی و مشارکت دانشجویان در مدیریت کالج‌ها نمونه‌هایی از این اکوسیستم است.

وی تصریح کرد: اما نکته مهم این است که حتی بهترین برنامه‌ها و حلقه‌ها تنها حدود ۲۰ درصد دسترسی به دانشجو را فراهم می‌کنند و این اکوسیستم است که می‌تواند این میزان را به ۸۰ درصد برساند. به همین دلیل اهمیت بیانیه رسالت تعلیم و تربیت اجتماعی دانشگاه آزاد بیشتر نمایان می‌شود.

لزوم اهتمام جدی دانشگاه به تربیت اجتماعی دانشجویان

معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی با مرور بندهای این بیانیه تصریح کرد: تحولات سریع اجتماعی و فناوری به ویژه فرصت‌های پس از پاندمی کرونا ایجاب می‌کند که ما نسبت به تربیت اجتماعی دانشجویان اهتمام ویژه داشته باشیم. اگر این توجه صورت نگیرد و جوانان آماده نشوند، مسئولیت شکست‌ها و آسیب‌های اجتماعی متوجه دانشگاه خواهد بود.

وی افزود: احادیثی مانند روایت احمد بن حنبل از پیامبر اسلام وجود دارد که می‌گوید اگر کسی در شهری از گرسنگی بمیرد و کسانی که می‌توانند به او کمک کنند کمک نکنند، از ولایت خدا و رسول خارج‌اند. این بدان معناست که اگر ما در دانشگاه در تربیت اجتماعی کوتاهی کنیم و فردی در مواجهه با چالش‌ها دچار شکست شود، همه ما در آن مسئول هستیم.

بازبینی در نقش استاد و کلاس درس در تربیت اجتماعی

جهان‌بین به ضرورت بازنگری در کارکرد کلاس و نقش استاد به عنوان محور تربیت اجتماعی اشاره کرد و گفت: در بیانیه تأکید شده که تربیت اجتماعی باید در کلاس درس و توسط استاد به طور جدی پیگیری شود. ما باید نقش استاد را به عنوان الگو و محور تربیت اجتماعی بازبینی کنیم.

معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: محیط دانشگاه اولین محیط مشترک بین اقشار مختلف است. بخش مهمی از بیانیه به آراستگی و شئون رفتاری در این محیط اشاره دارد. اگر تربیت اجتماعی در این محیط کم‌خطر صورت نگیرد، دانشجو در محیط‌های بیرونی که آسیب‌پذیرتر است و دچار مشکل خواهد شد.

تاکید بر تعمیق مهارت‌های زیستن و فعالیت‌های فرهنگی

جهان‌بین یادآور شد: بیانیه بر تعمیق مهارت‌های زیستن و رشد این مهارت‌ها تأکید دارد. با وجود فعالیت‌های متعدد فرهنگی از قبیل غبارروبی مزار شهدا، برگزاری مراسم مختلف و جشنواره‌هایی مانند جشنواره امامت و مهدویت، هنوز جای کار زیادی برای تحقق رسالت تعلیم و تربیت اجتماعی وجود دارد.

ضرورت تمرکز بر نقش استاد در تربیت اجتماعی دانشجویان

معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی، با تأکید بر اهمیت کلاس درس به عنوان محور تربیت اجتماعی، گفت: اگرچه فعالیت‌های فرهنگی مانند غبارروبی مزار شهدا و برگزاری مراسم مذهبی اهمیت دارد، اما این‌ها به تنهایی تربیت اجتماعی را شکل نمی‌دهد. تربیت واقعی باید در کلاس درس و از طریق استاد صورت گیرد.

وی افزود: باید توجه کنیم که تنها ۲۰ درصد از دانشجویان در برنامه‌های فوق‌برنامه حضور دارند و تربیت در این سطح نمی‌تواند گسترده و عمیق باشد. مهارت‌های زیستن باید در متن کلاس و توسط استاد به دانشجو منتقل شود.

ایجاد زمینه فکری برای اعضای هیئت علمی؛ گامی برای تربیت اجتماعی

جهان‌بین با اشاره به تأکید دکتر طهرانچی بر ایجاد زمینه فکری و اندیشه در میان اعضای هیئت علمی، اظهار کرد: من جلسات هم‌اندیشی فراوانی با اساتید در ۱۸ استان و چهار واحد تهران برگزار کرده‌ام و بیش از ۱۳ هزار ساعت با آنان درباره تربیت اجتماعی گفتگو کرده‌ام. این نهضت بازگشت به استاد و کلاس درس باید جدی گرفته شود.

لزوم توجه به استاد به عنوان محور اکوسیستم تربیت اجتماعی

معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: اگر توانستیم اساتید را پای کار بیاوریم، در تعلیم و تربیت اجتماعی، هویتی و اخلاقی موفق خواهیم بود؛ در غیر این صورت، با فعالیت‌های جانبی تربیت ایجاد نمی‌شود.

جهان‌بین تأکید کرد: ما باید اساتید را به حوزه فرهنگی متصل کنیم؛ اساتیدی که بتوانند دانشجو را جذب کنند و حرف‌هایشان برای دانشجو اثرگذار باشد. استاد کراواتی، ریش‌تراشیده و حزب‌اللهی برای ما به یک اندازه مهم است.

وی ادامه داد: وظیفه ما تربیت انسان‌های متعهد، علاقه‌مند به کشور و مومن تراز انقلاب است. دانشگاه آزاد اسلامی خانه همه اقشار است و باید تلاش کنیم بهترین انسان‌ها را تربیت کنیم.

معاون فرهنگی دانشگاه آزاد در پایان خطاب به روسای واحدها گفت: این بیانیه همیشه کنار من است و از شما سروران تقاضا دارم که آن را جدی بگیرید و تلاش کنید اساتید را به بحث‌های فرهنگی و تربیتی گره بزنید. این مسئولیت بر عهده شماست.

انتهای پیام