به گزارش ایسنا، دکتر صادق واعظ‌زاده امروز در شانزدهمین کنگره پیشگامان پیشرفت با موضوع «جوانان و پیشرفت ایران: با تاکید بر فناوری و نوآوری (چالش‌ها، فرصت‌ها و راهکارها) ضمن تسلیت شهادت امام جواد (ع) گفت: ایشان علاوه بر مقام امامت، نزد مردم و اهل علم زمان خود به‌عنوان یک دانشمند و نخبه جوان شناخته می‌شدند. مقام معنوی و علمی آن امام همام را گرامی می‌داریم.
واعظ‌زاده با بیان اینکه امروز هزاران شرکت دانش‌بنیان با محصولات تجاری در کشور فعال هستند، افزود: چهارده سال پیش که کنگره پیشگامان پیشرفت پایه‌گذاری شد، با استقبال جوانان مواجه شد و حدود ۱۵۰۰ جوان نوآور و نخبه در نخستین دوره آن حضور یافتند. در همان زمان، نمایشگاه نوآوری و شکوفایی نیز برای نخستین بار در مصلای تهران برگزار شد که مورد استقبال گسترده مردم قرار گرفت.
وی ادامه داد: در آن دوره، بیشتر شرکت‌کنندگان، دانشجویان کارشناسی و حتی دانش‌آموزان دبیرستانی بودند و ابداعات و اختراعات آن‌ها عمدتاً در مراحل اولیه پیش از ورود به بازار قرار داشت. با فعالیت نهادهایی مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، بنیاد ملی نخبگان و پارک‌های علم و فناوری، این ابداعات به نوآوری تبدیل شد و در اقتصاد کشور جایگاه پیدا کرد.
چالش‌های سه‌گانه پیش‌روی شرکت‌های دانش‌بنیان
به گفته واعظ‌زاده، شرکت‌های دانش‌بنیان امروز در تبدیل ایده به محصول موفق عمل کرده‌اند، اما «برای حضور پایدار در بازار با مشکلاتی مواجهند و برخی از آن‌ها دچار افول اولیه می‌شوند.»
وی با اشاره به الگوی رشد کسب‌وکارها در رشته مدیریت فناوری، گفت: مطابق این الگو، بسیاری از شرکت‌ها پس از یک رشد سریع اولیه، دچار سقوط می‌شوند. اگر بتوانند از تجربیات این دوره استفاده کرده و مسیر خود را اصلاح کنند، به رشد تدریجی و پایداری خواهند رسید. اما این نگرانی وجود دارد که کل زیست‌بوم دانش‌بنیان کشور نیز دچار همین افول شود.
واعظ‌زاده سه عامل اصلی بروز این وضعیت را برشمرد که یکی از این دلایل را تفاوت فضای تولید فناوری با فضای تولید نوآوری به معنی به بازار آوردن کالا و خدمات دانشی و جدید دانست و گفت: در دانشگاه‌ها، توسعه فناوری به‌طور نسبی موفق انجام می‌شود، اما بازار الزامات متفاوتی دارد. برای حل این مسئله، صرفاً سخن گفتن از «دانشگاه نسل چهارم» کافی نیست، بلکه باید سازوکار انتقال فناوری به بازار فراهم شود. نهادهای پشتیبان باید تمرکز خود را بر تسهیل این انتقال بگذارند، نه الزام فناوران به ورود مستقیم به بازار.
رئیس مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، دولتی بودن اقتصاد را از دیگر دلایل عنوان کرد و با اشاره به نقش مهم دستگاه‌های دولتی به‌عنوان مشتری اصلی فناوری‌ها در کشور ،افزود: در این فرآیند، تعارض منافع میان دولت و مدیران پدید می‌آید. اگرچه مدیران دولتی عموماً پاکدست هستند، اما فناوران ناچارند به جای توجیه فنی و اقتصادی، پاسخگوی مطالبات حاشیه‌ای شوند. این مسئله تنها با ورود مقامات عالی کشور و وضع مقررات سختگیرانه برای رفع تعارض منافع قابل اصلاح است.
واعظ‌زاده تأکید کرد: بسیاری از کالاها و خدمات دانشی تخصصی هستند و برای صرفه اقتصادی باید وارد بازارهای بین‌المللی شوند، اما موانع زیادی برای ورود به این فضا وجود دارد که همه آن‌ها ناشی از تحریم نیست. پس از اشباع بازار داخلی، در صورت نبود دسترسی به بازار خارجی، شرکت‌های دانش‌بنیان با افول مواجه می‌شوند.
تبدیل کنگره پیشگامان پیشرفت به فضایی برای همفکری
واعظ‌زاده گفت: تجربه برخی شرکت‌ها در بین‌المللی‌سازی قابل انتقال است. همکاری نزدیک میان دانشگاه، دولت و بخش دانش‌بنیان برای عبور از تله افول اولیه، ضروری است. انتظار داریم کنگره پیشگامان پیشرفت به فضایی برای همفکری این بازیگران در جهت پیشرفت جوانان تبدیل شود.
انتهای پیام
نظرات