ابراهیم رضایی امروز چهارشنبه هفتم خرداد در شصت‌وششمین اجلاس معاونان فرهنگی اجتماعی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی سراسر کشور که با حضور معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاون فرهنگی اجتماعی این وزارت در دانشگاه اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: مدت‌ها در اندیشه بودم که عنوانی شایسته و درخورِ محضر شما فرهیختگان حوزه فرهنگ، برگزینم در نهایت، به سخنی از مقام معظم رهبری بازگشتم که فرمودند: «تمدن نوین اسلامی» و این تعبیر، بار معنایی عظیمی در خود نهفته دارد.
وی افزود: ما وارثان و سرمایه‌داران فرهنگی هستیم با ریشه‌هایی بس کهن، اما از قضای روزگار، برگ‌های این درخت تناورِ فرهنگ‌مان گاه سست و پژمرده می‌نماید و ثمراتی که از آن برمی‌خیزد، آن‌گونه که شایسته میراث ماست، نیست. از همین رو، عنوان این سخن را «ریشه‌های کهن، برگ‌های نو و میوه‌های گرانبها» نهادم.
معاون فرهنگی دانشگاه اصفهان بیان کرد: ما امروز با نسلی جوان روبه‌رو هستیم که پیوند ما با آن‌ها گاه گسسته یا کم‌رمق شده، در حالی که یکی از غنی‌ترین فرهنگ‌های بشری را در اختیار داریم، فرهنگی که بی‌هیچ مبالغه‌ای، سنتی والا، دینی متعالی، زبانی بی‌نظیر و عرفانی آسمانی را در خود گرد آورده است. همان کسانی که در فرازهای معنوی بشری گام نهاده‌اند، به‌روشنی بر عظمت فرهنگ ما واقف‌اند.
رضایی دامه داد: امروزه، مولانا جلال‌الدین، سعدی شیرین‌سخن، حافظ طناز و خیام ژرف‌اندیش، به چهره‌هایی جهانی بدل شده‌اند. تعالیم «نهج‌البلاغه» منبعی است که علمای اخلاق جهان بدان رجوع می‌کنند. اجازه دهید تنها به یک نمونه اشاره کنم؛ نیچه، فیلسوف بزرگ آلمانی و استاد معنوی هایدگر که خود از تأثیرگذارترین متفکران قرن بیستم به‌شمار می‌رود، در کتاب «تبارشناسی اخلاق» می‌گوید: «سه نفر در دنیا حقیقت زهد را دریافته‌اند.» و از این سه، نام نخستین را حافظ ایرانی می‌برد، سپس گوته و در نهایت، با تواضع، خود را یاد می‌کند.
وی گفت: واژه «زهد» واژه‌ای ژرف و ریشه‌دار در فرهنگ ماست؛ فرهنگی که همچنان زنده، پویا و بالنده است. مرحوم شهید مطهری به‌درستی فقه ما را پویا می‌دانستند. فرهنگ نیز چنین است. امام خمینی (ره) نیز به‌زیبایی فرمودند: «فرهنگ، اساس انسانیت ماست» و نیز فرمودند: «دانشگاه باید مبدأ تمدن و فرهنگ باشد.»
دبیر شصت‌وششمین اجلاس معاونان فرهنگی‌اجتماعی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی سراسر کشور افزود: ما در حوزه فرهنگ، از نیروهای مؤثر و سازمان‌یافته کافی برخوردار نیستیم. امروز دانشگاه‌ها با چالش‌های متعددی دست به گریبان‌اند و از همین‌رو، نیازمند سازماندهی مجدد نیروهای فرهنگی خود هستیم، همچنین ضرورت بهره‌گیری از راهکارهای خلاقانه و برآمده از حکمت است. ما ناگزیریم به جوانان اعتماد کنیم. راهی جز این نیست. شکاف میان ما و نسل امروز اگر چاره نشود، روزبه‌روز عمیق‌تر خواهد شد. همان‌گونه که امروز شکاف میان صنعت و دانشگاه را به دره‌ای ژرف تشبیه می‌کنیم، شکاف فرهنگی نیز در حال تعمیق است.
رضایی ادامه داد: باید از فناوری‌های نو و نرم‌افزارهای خلاقانه بهره ببریم. ما باید بپذیریم که برخی روش‌های پیشین دیگر کارایی ندارند. اگر بر آن‌ها اصرار ورزیم، به تعبیر مولانا دچار آن خصلت خواهیم شد، همچنین همه امکانات پژوهشی و آموزشی دانشگاه باید در خدمت ارتقای فرهنگ قرار گیرد. اگر نتوانیم انسانی فرهیخته و مؤثر به جامعه تحویل دهیم، به‌گمان بنده، دانشگاه کارکرد بنیادین خود را از دست داده است، اما رسیدن به این افق‌های فرهنگی نیازمند مواجهه با چند چالش مهم است؛ نخست، مجال ندادن به اندیشه‌های نوست. به هر دلیلی، از نوآوری می‌هراسیم. ما باید این فضا را بگشاییم. نهادهای حاکمیتی نیز باید بپذیرند که دانشگاه، آفریننده فرهنگ است، نه صرفاً مصرف‌کننده آن.
وی اضافه کرد: دغدغه همیشگی دیگر، کمبود منابع و امکانات است؛ اما برای این نیز راهکارهایی وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، همانا بهره‌گیری از رفتارهای خلاقانه و مؤثر است.
رضایی در پایان گفت: امیدوارم این دو روز اقامت، سرشار از هم‌افزایی، تبادل تجربه و اندوختن توشه‌ای غنی برای بازگشت به دانشگاه‌های سراسر کشور و انجام اقدامات مؤثر در مسیر تعالی دانشجویان، کارکنان و اعضای هیئت علمی باشد.
آموزه‌های موسی(ع) تا سنگ‌بنای تمدن نوین اسلامی در دانشگاه‌ها
حجت‌الاسلام مهدی مستاجران، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های استان اصفهان نیز اظهار کرد: هم‌زمان با آغاز دهه پربرکت ذی‌الحجه، دهه‌ای که به نام حضرت موسی بن عمران علیه‌السلام و با مضمون تهذیب، تربیت و اصلاح شناخته می‌شود، گردهمایی معاونان فرهنگی‌ـ‌اجتماعی دانشگاه‌های سراسر کشور در دانشگاه اصفهان رنگ و بویی خاص یافته است. این دهه که در تاریخ ادیان، به‌ویژه در میراث توحیدی، یادآور تبلور عقلانیت و اصلاح‌گری الهی است، می‌تواند بستری برای بازاندیشی در مسیرها و روش‌های گذشته باشد. به‌ویژه که در آموزه‌های حضرت موسی(ع) نیز آمده مفسدان را اصلاح کن و از راه فاسدان پیروی مکن.
وی افزود: در این راستا، این تقارن زمانی را به فال نیک می‌گیرم و آن را فرصتی برای تأمل دوباره در برنامه‌های فرهنگی دانشگاه‌ها می‌دانم. اصلاح واقعی در گروی بازنگری مداوم در کارهای پیشین، پرهیز از قناعت به داشته‌های گذشته و تلاش برای طراحی مسیرهای متناسب با تغییرات جهانی است؛ مسیرهایی که به جای انفعال، کنشگری تعالی‌بخش را در پی داشته باشد.
مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه اصفهان ادامه داد: «وَلا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ» هشداری است قرآنی که فرعونیان دیروز و امروز را نشانه گرفته و دانشگاهیان را فرا می‌خواند تا با مشارکت و همفکری، راهی تازه در جهت اصلاح امور و زمینه‌سازی تمدن نوین اسلامی بگشایند.
مستاجران در ادامه، با اشاره به جایگاه دانشگاه‌ها در گام دوم انقلاب اسلامی گفت: «بخشی مهم از این منشور حرکتی، وظیفه دانشگاه‌ها و به‌ویژه معاونان فرهنگی است؛ تا بتوانند سبک زندگی ایرانی‌ـ‌اسلامی را متناسب با اقتضائات زمانه طراحی و ترویج کنند.»
وی یادآور شد: این‌گونه نشست‌ها زمانی ثمربخش خواهند بود که صرفاً به تبادل تعارف و گزارش نینجامد، بلکه زمینه‌ای برای هم‌افزایی و به اشتراک‌گذاری تجارب زیسته، اندیشه‌های نو و دریافت‌های کارشناسی از بطن دانشگاه‌های مختلف کشور باشد.
مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه اصفهان افزود: باید محصول این جلسات، گامی بلند برای ارتقای کیفی و کمی برنامه‌های فرهنگی دانشگاه‌ها باشد.
مستاجران با اشاره به همراهی مجموعه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری با معاونان فرهنگی دانشگاه‌ها، خاطرنشان کرد: در دانشگاه اصفهان، تیمی همدل و همراه شکل گرفته که با حس برادری و انسجام، یار و یاور همه شما هستند. ما باور داریم که با همکاری یکپارچه، می‌توان جبهه‌ای فرهنگی پدید آورد که صدای واحد و راهبردی روشن را در مسیر دانشگاه اسلامی دنبال کند.
وی در پایان، ضمن طلب مغفرت برای امام خمینی(ره) در آستانه سالگرد ارتحال آن پیر و مرشد ملت ایران و با گرامی‌داشت یاد و خاطره شهدای انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، مدافعان حرم، شهدای امنیت و اساتید فقید دانشگاه‌ها، سخنان خود را به دعایی ختم کرد برای توفیق در راه پرمسئولیت اصلاح، تربیت و زمینه‌سازی تمدن بزرگ نوین اسلامی.
انتهای پیام
نظرات