در روز چهاردهم خرداد ۱۳۶۸، ایران و جهان اسلام یکی از تأثیرگذارترین چهرههای تاریخ معاصر خود را از دست داد. امام روحالله موسویخمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، پس از عمری مبارزه، تلاش، تدبیر و رهبری بینظیر، دارفانی را وداع گفت و به تاریخ پیوست؛ اما یاد، راه و میراث او همچنان زنده و جاری است.
امام راحل شخصیتی فراتر از زمانه خود
امام خمینی (ره) نه تنها یک مرجع دینی بود، بلکه فیلسوف، فقیه، سیاستمدار و رهبر انقلابی بود که مرزهای سنت و مدرنیته را درنوردید. او در عین پایبندی به فقه سنتی شیعه، اندیشههایی نو و تحولآفرین در باب حکومت دینی، مشارکت سیاسی مردم، استقلال از سلطه بیگانگان و کرامت انسانی ارائه داد.
او با نگاهی ریشهدار به آموزههای اسلامی و شیعی، نظریه «ولایت فقیه» را بنیان نهاد و بر اساس آن، الگویی نوین از حکومت دینی را در عصر مدرن به نمایش گذاشت. این نظریه نه تقلیدی از نظامهای سیاسی غربی بود و نه بازتولیدی از خلافتهای تاریخی؛ بلکه برآمده از نیازهای زمانه، متن دین و تجربه سیاسی شیعه بود.
انقلابی با پیامی جهانی
انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ به رهبری امام خمینی (ره)، نه فقط یک دگرگونی سیاسی در سطح ملی بود، بلکه لرزهای بر اندام نظم جهانی بهویژه سلطه غربی وارد ساخت. برای نخستینبار در قرن بیستم، یک انقلاب با پشتوانه دینی و مردمی به پیروزی رسید و رژیمی با حمایت کامل ایالات متحده را سرنگون کرد. این انقلاب، نه با کودتا، نه با دخالت خارجی و نه با خشونت صرف، بلکه با حضور میلیونها انسان از طبقات مختلف جامعه محقق شد.
پیام امام خمینی (ره) برای مستضعفان جهان، دعوتی بود به ایستادگی، بیداری و کرامت. او در عصری که دین از سیاست طرد شده بود، نشان داد که اسلام نهتنها قادر است جامعه را اداره کند، بلکه میتواند سرچشمهای برای عدالتخواهی، استقلالطلبی و معنویت در دنیای سرد و مادیگرای امروز باشد.
منش اخلاقی و رهبری بینظیر
امام خمینی (ره) بهعنوان رهبر یک ملت، دارای خصایص کمنظیری بود: سادهزیستی، تقوا، شجاعت در تصمیمگیری، صراحت در گفتار، و بیاعتنایی به قدرت و مقام. خانه سادهاش در جماران که محل ملاقاتهای سرنوشتساز تاریخی نیز بود، نمادی از زندگی زاهدانه اوست. او در برابر تهدیدها و فشارها، هرگز دچار تردید نشد و با روحیهای استوار، انقلاب و مردم را در دشوارترین شرایط هدایت کرد.
او بهرغم داشتن قدرت مطلق در قانون اساسی، هرگز خود را برتر از قانون ندانست و همواره بر رأی مردم، مشورت با نخبگان و حق انتخاب ملت تأکید میکرد. پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و پایان جنگ ایران و عراق، یکی از مظاهر عظمت روحی و عقلانیت سیاسی او بود؛ تصمیمی که برای رضای خدا و حفظ جان مردم گرفته شد، هرچند برایش «نوشیدن جام زهر» بود.
تأثیرات ماندگار در تاریخ ایران و جهان
امام خمینی (ره) نه تنها چهرهای ایرانی، بلکه جهانی بود. او الهامبخش جنبشهای اسلامی در فلسطین، لبنان، بحرین، عراق و دیگر کشورهای مسلمان شد. اندیشههای او، گفتمان جدیدی در برابر نظم لیبرالی غرب و استبداد شرقی ایجاد کرد. جمهوری اسلامی ایران، با همه چالشها و دستاوردهایش، میراث زندهی این اندیشه است.
در داخل کشور، او بنیانگذار نظامی شد که برخلاف حکومتهای پیشین، بر محور جمهوریت و اسلامیت استوار بود. نقشآفرینی بیسابقه مردم در عرصه سیاسی، احیای فرهنگ اسلامی، توسعه نهادهای انقلابی، و مقاومتی که ایران در برابر تحریمها و تهدیدهای خارجی نشان داد، همه از برکات آن انقلاب و رهبری بود.
امام پس از امام
پس از رحلت امام، رهبری انقلاب به حضرت آیتالله خامنهای سپرده شد. انتخابی که خود ثمره اعتماد امام به آینده نظام و ساختاری بود که او پایهگذاری کرده بود. امروز، پس از دههها از رحلت آن مرد بزرگ، جمهوری اسلامی با وجود دشمنیها، هنوز پابرجاست و افکار و آرمانهای امام خمینی (ره)، همچنان راهنما و چراغ راه ملتی است که عزت و استقلال را بهدست آوردهاند.
در همین رابطه امام جمعه قیدار با بیان اینکه امام خمینی (ره) نمونهای از انسان کامل است که با اندیشههای بلند الهی، تحولی عظیم در جهان پدید آورد به خبرنگار ایسنا، میگوید: امام راحل مسیر تاریخ را دگرگون کرده و پایههای نظامهای کفر، شرک و نفاق را در سراسر دنیا به لرزه انداخت.
حجتالاسلام سیدعلی موسوی با توضیح اینکه حضرت امام خمینی (ره) شاگرد برجسته مکتب فقهی و سیاسی امام جعفر صادق (ع) بودند، ادامه میدهد: امام راحل با بهرهگیری از الگوی رهبری دوران غیبت که توسط امام صادق(ع) برای شیعیان طراحی شده بود، موفق شد با همراهی یاران وفادار و صادقی چون شهید مطهری و شهید بهشتی نهضتی بزرگ را علیه نظام شاهنشاهی و ظلم و استبداد رقم بزند.
امامجمعه ایجرود نیز با بیان اینکه یکی از برجستهترین عارفان عصر معاصر امام راحل است، به خبرنگار ایسنا میگوید: امام خمینی (ره) عرفان را به صحنه اجتماع و سیاست آوردند و با تأسیس حکومت دینی، موازنه جهانی را به نفع معنویت و دین تغییر دادند.
حجتالاسلام محمد زرینه با یادآوری اینکه امام خمینی (ره) با پیروزی انقلاب اسلامی عزت و افتخار را برای ما به ارمغان آورد، ادامه میدهد: باید جامعه و به خصوص جوانان را با اهداف و آرمانهای امام (ره) بیشتر آشنا کنیم.
وی با بیان اینکه ۱۴ خرداد برای ما ایرانیان به معنای آن است که آیهای الهی رفت و آیهای الهی برآمد، تاکید میکند: رهبری حکیمانه رهبر معظم انقلاب در طول سالهای رهبری، موجب تحقق راهبرد ایران قوی و ساخت ایران اسلامی مطلوب شده است.
سخن پایانی اینکه یاد و نام امام خمینی (ره) نه در قالب یک خاطره تاریخی، بلکه بهعنوان حقیقتی زنده در دلهای مؤمنان، آزادگان، و مستضعفان جهان جاودانه خواهد ماند. او رفت، اما راهش ماند؛ راهی که به سوی عزت، عدالت، معنویت و کرامت انسانی میرود. امروز وظیفه همه ماست که این میراث گرانقدر را بشناسیم، از آن پاسداری کنیم و در مسیر آن گام برداریم.
انتهای پیام
نظرات