علیرضا بیات در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: هفتمین ماهواره‌ای که به فضا پرتاب شد، «ماهواره اکسپلورر ۴» نام داشت. این ماهواره توسط ایالات متحده آمریکا و در چهارچوب پروژه و آزمایشگاه تحقیقاتی آرپا، به‌دست ارتش آمریکا و ناسا ساخته شده بود و در تاریخ ۲۶ ژوئیه ۱۹۵۸، توسط موشک جن-۱ (نسخه‌ای از موشک جوپیتر-سی) از پایگاه فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا به فضا پرتاب شد.

وی افزود: ماهواره اکسپلورر۴، حدود ۳۷ کیلو و ۱۶۰ گرم وزن داشت. بدنه‌ای آلومینیومی به طول دو متر و قطر ۱۵ سانتی‌متر داشت و دو آنتن سیمی به طول تقریبی ۱/۸ متر روی بدنه آن سوار بودند. سیستم کنترل دمای آن نیز به‌گونه‌ای طراحی شده بود که با چرخش ماهواره، یک پایداری گرمایی برای بدنه ایجاد می‌کرد و عایق حرارتی آن نیز نقش مهمی در این فرایند ایفا می‌کرد. سیستم توان و تغذیه ماهواره شامل باتری‌های نقره-کادمیوم غیرقابل شارژ بود. ماهواره اکسپلورر۴ به‌منظور مطالعه کمربندهای تابشی زمین و اثرات آزمایش‌های هسته‌ای در ارتفاع بالا، به ابزارهای پیشرفته‌ای مجهز شده بود. این ابزارها شامل شمارنده‌های گایگر-مولر بودند؛ از جمله دو شمارنده آنتون نوع ۳۰۲ برای آشکارسازی الکترون‌ها و پروتون‌های پرانرژی که یکی از آن‌ها جهت‌دار و دیگری همه‌جهت بود.

کارشناس نجوم نجوم ادامه داد: ابزار دوم، آشکارسازهای سوسانگر بودند؛ از جمله یک آشکارساز پلاستیکی جهت‌دار برای الکترون‌های با انرژی بالای ۷۰۰ کیلو الکترون‌ولت و پروتون‌های با انرژی بالای ۱۰ مگا الکترون‌ولت، و نیز یک آشکارساز کریستال سزیم یدید (CsI) جهت‌دار برای الکترون‌های با انرژی بالای ۲۰ کیلو الکترون‌ولت و پروتون‌های با انرژی بالای ۴۰۰ کیلو الکترون‌ولت، همچنین مجموعه‌ای از آنتن‌های رادیویی برای ارسال داده‌های علمی به ایستگاه زمینی در آن تعبیه شده بود. این ماهواره در مدار بیضوی با حضیض مداری ۲۶۳ کیلومتر و اوج مداری ۲۱۲۶ کیلومتر قرار گرفت.

بیات اضافه کرد: مدت زمان گردش آن به دور زمین حدود ۱۱۱ دقیقه بود و در شیب مداری ۵۱/۳ درجه نسبت به استوای زمین حرکت می‌کرد. از جمله دستاوردها و اهمیت‌های ماهواره اکسپلورر۴، می‌توان به ارائه تأیید مستقلی بر وجود دو کمربند تابشی زمین(کمربندهای داخلی و خارجی ون آلن) اشاره کرد. این ماهواره به‌طور چشمگیری در بهبود درک علمی از محیط تشعشعی اطراف زمین مؤثر بود. داده‌های آن پایه‌گذار طراحی‌های حفاظتی در فضاپیماهای آینده شد و از نظر مهندسی، یکی از نخستین مأموریت‌هایی بود که ابزارهای علمی دقیق و چندمنظوره را به فضا حمل می‌کرد، همچنین مطالعه اثرات آزمایش‌های هسته‌ای پروژه آرگوس بر محیط فضایی، از دیگر اهداف و دستاوردهای این مأموریت بود. مدت زمان فعالیت ماهواره اکسپلورر۴ تقریباً ۷۱ روز بود؛ یعنی تا تاریخ ۵ اکتبر ۱۹۵۸. علت پایان یافتن مأموریت، تخلیه باتری‌ها و از کار افتادن فرستنده‌ها بود.

وی افزود: این ماهواره در تاریخ ۲۳ اکتبر ۱۹۵۹، یعنی حدود یک سال پس از پایان مأموریت و از دست رفتن کنترل آن، وارد جو زمین شد و در اثر اصطکاک با جو سوخت و نابود شد.

انتهای پیام