اصغر منتظرالقائم ضمن تأمل در این نکته که دانش تاریخ در روزهای جنگ به چه کار آید، در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: یکسوم آیات قرآن کریم تاریخ است که سرگذشت پیامبران، ستمدیدگان، گردنکشان و رویارویی جبهههای حق و باطل را دربرمیگیرد. یکی از اهداف خداوند از ذکر تاریخ در قرآن کریم، بیتردید عبرتآموزی است تا گذشته چراغ راه آینده مردم باشد.
وی افزود: ما در این روزها به تاریخ نیازمندیم تا به روابط ایران و غرب از حدود ۴۰۰ سال پیش به اینسو نظر کنیم. در نگاه به این بازه زمانی، متوجه میشویم که نخستین بار پرتغالیها و اسپانیاییها بخشهایی از جنوب ایران و جزیره هرمز را تصرف کردند. این اشغالگران در زمان شاهعباس اول از خلیجفارس بیرون رانده شدند، اما با مداخله انگلیسیها، یعنی یک گروه دیگر از غرب اتفاق افتاد.
ایران متمدن و قدرتمند را دوست ندارند
استادتمام گروه تاریخ و ایرانشناسی دانشگاه اصفهان ادامه داد: غرب بهجز اشغال سرزمینهای ما و توطئه برای تضعیف ایران کار دیگری نداشت. آنان با مداخله در سیاست خارجی ممالک شرقی، همواره به جنگهای ایران و امپراتوری عثمانی دامن میزدند، چون تمایل داشتند که عثمانی از مرزهای غربی خود غفلت کند و در حدود شرقی سرزمینش مشغول باشد.
منتظرالقائم سپس با نظر به دشمنی غربیان با مردم ایران در عصر قاجار بیان کرد: در دو عهدنامه «گلستان» و «ترکمنچای» که بین روسیه و فتحعلی شاه بسته شد و ما ضربه سنگینی خوردیم، دخالت و کارشکنی مقامات انگلیسی بیتأثیر نبود. همه اینها نشان میدهد غرب دوست نداشت، ایران ما که در دوره باستان و پس از ظهور اسلام همواره دیاری متمدن بود، باز هم بر مدار قدرت و تمدن به حیات خویش ادامه دهد.
غربیها عامل تفرقه در بین ایرانیان بودند
وی با تأکید بر اینکه غرب همواره برای ضربهزدن به ما تلاش کرده است، توضیح داد: غرب همیشه تلاش داشت که به عرصههای گوناگون فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایران آسیب بزند. همواره سعی داشت با تشکیل گروههای منحرف، مثل بابیت و بهائیت در ایران، بین مردم ما آشوب و تفرقه ایجاد کند.
استادتمام گروه تاریخ و ایرانشناسی دانشگاه اصفهان یادآور شد: غرب در طول تاریخ بارها و در قراردادها و مذاکرات مختلف، دولت و ملت ایران را تهدید کرده است. در رویدادها و عهدنامههای متعددی ازجمله «رژی»، «رویتر» و «گلداسمیت» که مربوط به دوره قاجار است، این رویکرد خصمانه غرب با ایران مشهود میشود.
غرب در تاریخ شرق بدنام است
منتظرالقائم سپس با تأمل در اواخر قاجار چنین تبیین کرد: بستهشدن پیماننامههای ۱۹۰۷، ۱۹۱۵ و ۱۹۱۹ میلادی با هدف مستعمرهکردن ایران صورت گرفت. غرب همیشه از این زاویه به ما نگریسته است. غربیها همزمان با دو جنگ جهانی اول و دوم نیز بانی قحطی و کشتار وسیع و چندمیلیونی در ایران شدند.
وی با نظر به رفتارهای پرخصومت غرب در شرق تأکید کرد: این نکته را هم نباید فراموش کرد که غرب فقط با ما دشمنی نداشت، بلکه بین ممالک مختلف شرقی و مسلمان سابقه دخالت دارد. برای نمونه، بین مسلمانان اهل سنت، فرقه وهابی را ایجاد کرد یا در تجزیه عثمانی دست داشت. در هندوستان هم به مبارزه با زبان فارسی و جایگزینی آن با زبان انگلیسی پرداخت. دفتر تاریخ اسلام و مشرقزمین از این نمونهها کم ندیده است.
تمدن آهنی یا آدمی؟!
استادتمام گروه تاریخ و ایرانشناسی دانشگاه اصفهان با اشاره به اینکه دوران پهلوی کموبیش بین دولت و کشورهای غربی روابط دوستانه برقرار بود، خاطرنشان کرد: البته غرب در همین زمان هم دوست داشت که ایران از نظر تمدنی ضعیف باشد. با این حال، باید بگوییم که در بین ملتهای شرقی فقط ایران است که تاکنون به مقاومت و پایداری در برابر غرب کامیاب بوده است.
منتظرالقائم پیروزی انقلاب اسلامی را یک بلوغ تمدنی دانست و چنین شرح داد: رویکرد ما در این دوره، استقلال سیاسی و فرهنگی با شعار «نه شرقی، نه غربی» شد. ایران در دوره جمهوری اسلامی ماهیتی یافت که با ذات دنیویگرایی و تمدن آهنی غرب فاصله داشت. ذات غرب تمدن فولادین و آهنین است و به آن مینازد، اما جمهوری اسلامی ایران در جستوجوی رسیدن به تمدن «آدمی» است. آدمبودن برای ما اهمیت دارد، بنابراین بیراهه نیست که غرب دشمنی خود را با ما ادامه میدهد.
چرا دانشمندان ما را میکُشند؟
وی با تأکید بر اینکه هرگز نباید در برابر غرب کوتاه آمد، گفت: کوتاهآمدن در مقابل غرب سرنوشت شومی دارد، میشویم مثل آن کشورهایی که با غرب ساختند و دوست شدند، اما اجازه رشد علمی نیافتند. امروز، دانشمندان ما را میکُشند، چون دوست ندارند که تمدن و علم ما با آن تاریخ شکوهمندش به تعالی برسد.
استادتمام گروه تاریخ و ایرانشناسی دانشگاه اصفهان با اشاره به تاریخ جنگ هشتساله اظهار کرد: غرب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هم کم به ما جفا نکرد. یک زمانی، صدام حسین، دیکتاتور عراق که آدم غرب بود، ادعا داشت دوهفتهای ایران را تصرف میکند! آنها بعد از هشت سال نتوانستند به این خیالپردازیشان برسند، نمیدانستند که ما ملت شهادت و مقاومت هستیم و از جنگ هراسی نداریم.
سرو ایران همواره ایستاده است
منتظرالقائم افزود: در پایان تأکید میکنم که این روزها بسیار به مطالعه تاریخ ایران نیازمندیم تا دشمنان خود را بشناسیم. بهجز درس دشمنشناسی، تاریخ ما را بهسوی مقاومت هدایت میکند. ملت ایران اگر میخواهد از قله تمدنی خود عقب نماند، باید مقتدارنه رویاروی غرب ایستادگی کند، چنانکه آرش و رستم و آریوبرزن در برابر بیگانگان ایستادند. در تاریخ عهد باستان دیدهایم که پادشاهی چون شاپور اول ساسانی در مقابل والرین، امپراتور روم شرقی، ایستاد و او را به اسارت گرفت.
وی با تأکید بر اینکه پس از دوران باستان، در دوره اسلامی هم سرداران خوشنامی داشتهایم، ادامه داد: تاریخ، در عهد اسلامی نیز افراد شجاعی، مثل کیان در نهضت مختار بهچشم دید. ما سرداران آلبویه را داشتیم که در برابر خلافت عباسی ایستادند. در دوره دفاع مقدس نیز سرداران بزرگی، مانند شهید محمدابراهیم همت، مهدی باکری، احمد کاظمی، حسین خرازی، مصطفی ردانیپور و قاسم سلیمانی در برابر دشمنان این کهنمرزوبوم ایستادند.
ایران پیروز است و جز این نیست
استادتمام گروه تاریخ و ایرانشناسی دانشگاه اصفهان بیان کرد: ایران همواره با عنایت خداوند یکتا پیروز میدان بوده است. ایران همواره یا متجاوزان را تنبیه یا چون قوم مغول آنان را تربیت و متمدن کرده است و همه را تاریخ گواهی میدهد. از این پس هم تا زمانی که گیتی تداوم دارد، ایران پیروز میدان خواهد بود؛ زیرا خداوند فرموده است «ان تنصرالله ینصرکم و یثبت اقدامکم».
پینوشت: تصویر نقشه ایران در این خبر کاری از نقاش ایرانی، زندهیاد فرهاد مشیری است.
انتهای پیام
نظرات