برخی از این مراسم به ثبت ملی رسیده‌اند و برخی دیگر به شهرت جهانی دست یافته‌اند؛ هر ساله علاقه‌مندان بسیاری به این مراسم می‌پیوندند تا از نزدیک با این آیین‌های قدیمی آشنا شوند و باورهای مذهبی که با سنت‌های بومی آمیخته‌اند را تجربه کنند.
مراسمی مانند دسته‌گردانی، شمع‌گردانی، تعزیه‌خوانی، مقتل‌خوانی، شبیه‌خوانی و علم‌گردانی که در دهه اول محرم در اکثر نقاط اسلامی برگزار می‌شود، در شهرستان خلیل‌آباد به شکلی خاص و با شور و حال ویژه‌ای اجرا می‌شود؛ به تعبیر دیگر، عزاداری‌های ماه محرم در این شهرستان، سوز و حال خاصی را به همراه دارند.
مراسم محرم در خلیل‌آباد، فرصتی برای توسعه پایدار گردشگری
مراسم محرم در خلیل‌آباد، با ریشه‌های عمیق فرهنگی و مذهبی، توانسته به یکی از جاذبه‌های برجسته گردشگری تبدیل شود؛ آیین‌ها، با ترکیبی از سنت‌های کهن و هنرهای محلی، به قلب فرهنگ ایرانی می‌زنند و فضایی بی‌نظیر برای جذب گردشگران ایجاد می‌کنند.
محمد نظام‌آبادی رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خلیل‌آباد در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه همزمان با ماه محرم و صفر آئین‌های مختلفی در منطقه ترشیز به خصوص این شهرستان برگزار می‌شود، گفت: تاکنون در شهرستان خلیل‌آباد آئین‌های پرده‌خوانی، مراسم حیدری حیدر، دسته بنی اسد، شبیه‌خوانی کندر و آیین علم بندان خلیل‌آباد در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده‌اند.
وی با بیان اینکه مراسم شبیه‌خوانی کندر، یک نمایش مذهبی و سنتی ایرانی-شیعی است که عمدتاً به شهادت حسین بن علی (ع) و مصائب اهل‌بیت می‌پردازد، اظهار کرد: این آیین در کندر، مانند بسیاری از نقاط دیگر کشور، از گذشته‌های دور و حداقل به مدت ۲۰۰ سال به صورت نسل به نسل ادامه یافته است.
مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان خلیل‌آباد اظهار کرد: همچنین مراسم آیینی «حیدری حیدر» پیش از حرکت دسته‌های عزاداری، در چند نوبت و به طور مکرر در اکثر نقاط شهرستان توسط عزاداران حسینی برگزار می‌شود؛ عزاداران در یک میدان وسیع، دور علمی حلقه‌ای مدور تشکیل می‌دهند و با در دست گرفتن کمربند نفر کناری با دست چپ، به این مراسم می‌پردازند.
وی افزود: یک نفر میاندار در وسط حلقه نام «حسین» را با صدای بلند فریاد می‌زند و عزاداران که دست بر کمر دارند، با زدن بر سینه خود فریاد می‌زنند «حسین». در ادامه، در اوج مراسم، با فریاد نام «علی» عزاداران پاسخ می‌دهند «حیدر» و این عمل تکرار می‌شود و در پایان مراسم نیز چاووشی‌خوانی صورت می‌گیرد.
نظام‌آبادی آئین‌های محرم را چون با اعتقاد مذهبی مردم ارتباط دارد در جذب گردشگر بسیار تأثیرگذار دانست و تصریح کرد: همزمان با ایام محرم در هر نقطه‌ای از کشور آئین خاصی برگزار می‌شود و از سویی در این ایام مردم تلاش می‌کنند تا خود را در این مناسبت‌ها و ایام به زادگاهشان برسانند.
وی با اشاره به اینکه در منطقه ترشیز چند آئین محرم مانند نخل گردانی، تعزیه، حیدری حیدر و علم بندانی پررنگ‌تر هستند، نقش آیین‌ها و مراسم مذهبی را به عنوان یکی از ارکان اصلی فرهنگ و هویت جوامع، در جذب گردشگران بسیار تأثیرگذار دانست و افزود: این مراسم، به‌ویژه در مناطقی با تاریخ غنی، نه تنها نشان‌دهنده ارادت و عشق مردم به اصول مذهبی و فرهنگی‌شان هستند، بلکه به عنوان جاذبه‌های گردشگری منحصر به فرد نیز عمل می‌کنند و آیین‌های محرم که در ماه محرم و به یاد واقعه عاشورا برگزار می‌شوند، نمونه‌ای بارز از این تأثیرات محسوب می‌شوند.
مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان خلیل‌آباد با بیان اینکه از ۱۴۰۰ سال قبل آئین‌های محرم و صفر به خوبی و با شکوه در حال برگزاری هستند، اظهار کرد: اگر در حوزه آئین‌های محرم و صفر غفلت کنیم بدون شک ضربه آن را در سال‌های بعد خواهیم خورد.
وی با تأکید بر اینکه آئین‌های محرم و صفر را باید به بهترین نحو ممکن برگزار کرد، گفت: آئین‌های محرم در شهرستان خلیل‌آباد، نه تنها برای مردم محلی اهمیت زیادی دارد، بلکه به عنوان یک جاذبه فرهنگی و مذهبی برای گردشگران نیز شناخته می‌شود به طوری که این شهرستان به دلیل برگزاری مراسمی با شکوه و غنی، هر ساله میزبان گردشگران بسیاری از نقاط مختلف است که برای تجربه و مشاهده آیین‌های محرم به این منطقه می‌آیند.
نظام‌آبادی همچنین بر اهمیت حفظ و نگهداری میراث فرهنگی تأکید کرد و گفت: آیین‌های محرم و شبیه‌خوانی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی ایران باید حفظ و نگهداری شوند؛ این امر نه تنها به حفظ هویت فرهنگی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به جذب گردشگران نیز منجر شود.
آیین‌های محرم یکی از غنی‌ترین مراسم مذهبی و فرهنگی در ایران
عزاداری‌ها و آئین‌های سنتی در ایام محرم، به ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا، از جمله جاذبه‌هایی است که گردشگران را به مناطق مختلف جذب می‌کند ضمن اینکه گردشگران با حضور در این مراسم، می‌توانند به صورت مستقیم با آداب و رسوم محلی آشنا شوند و از نزدیک شاهد همبستگی و ارادت مردم به اهل‌بیت (ع) باشند.
احمد خلیلی یک راهنمای گردشگری با بیان اینکه آیین‌های محرم به عنوان یکی از مهم‌ترین و غنی‌ترین مراسم مذهبی و فرهنگی در ایران، تأثیر عمیقی بر جذب گردشگر دارند، افزود: بسیاری از گردشگران به دنبال تجربه‌های فرهنگی و معنوی هستند و آیین‌های محرم می‌توانند به عنوان یک جاذبه مذهبی و فرهنگی برای آن‌ها عمل کنند.
وی با اشاره به اینکه گردشگران با مشاهده این مراسم، به عمق فرهنگ و تاریخ ایران پی می‌برند و این امر می‌تواند به جذب آن‌ها به عنوان سفیران فرهنگی ایران در کشورهای خود منجر شود، بیان کرد: آیین‌های محرم و شبیه‌خوانی نه تنها یک رویداد مذهبی، بلکه یک جاذبه فرهنگی و گردشگری با پتانسیل بالا شناخته می‌شوند.
خلیلی با تأکید بر اینکه با برنامه‌ریزی مناسب و توجه به جزئیات، می‌توان از این آیین‌ها به عنوان ابزاری برای جذب گردشگر و توسعه صنعت گردشگری در مناطق مختلف بهره‌برداری کرد، بیان کرد: بدون شک با حفظ سنت‌ها و آیین‌های فرهنگی، می‌توان به جذب گردشگران بیشتر و رشد صنعت گردشگری کمک و در عین حال ارزش‌های فرهنگی و مذهبی را نیز حفظ کرد.
این فعال حوزه گردشگری با بیان اینکه آیین‌های محرم می‌توانند یک پل ارتباطی میان فرهنگ غنی ایران و گردشگران جهانی باشند و به معرفی بیشتر این فرهنگ در سطح بین‌المللی کمک کنند، گفت: با توسعه زیرساخت‌های گردشگری و تبلیغ این آیین‌ها، می‌توان به جذب گردشگران بیشتری دست یافت.
ضرورت معرفی آئین‌های محرم در جذب گردشگر
آئین‌های محرم، با عمق فرهنگی و تاریخی خود، تنها یک رویداد مذهبی نیستند؛ بلکه به عنوان یک جاذبه گردشگری منحصر به فرد می‌توانند نقش مهمی در جذب گردشگران داخلی و خارجی ایفا کنند. در این راستا، برنامه‌ریزی صحیح و استفاده از ابزارهای نوین تبلیغاتی می‌تواند به شناساندن این ظرفیت‌های فرهنگی کمک کند و در نهایت به توسعه پایدار گردشگری و اقتصاد محلی منجر شود.
علی گرمابی فرماندار خلیل‌آباد گفت: اگر بتوانیم این آیین‌ها را به درستی معرفی کنیم و به گردشگران تجربه‌ای منحصر به فرد ارائه دهیم، قطعاً شاهد افزایش تعداد گردشگران و رونق صنعت گردشگری در منطقه خواهیم بود.
وی با تأکید بر اهمیت آیین‌های محرم در جذب گردشگر و تقویت هویت فرهنگی و مذهبی ایرانیان، ابراز امیدواری می‌کند که با همکاری تمامی ذینفعان، بتوان به توسعه پایدار گردشگری در خلیل‌آباد دست یافت.
فرماندار خلیل‌آباد خاطرنشان کرد: باید به این باور برسیم که آیین‌های محرم نه تنها یک رویداد مذهبی، بلکه یک فرصت بزرگ برای معرفی فرهنگ و هنر ایرانی به جهانیان هستند.
وی افزود: از آنجا که آیین‌های محرم در خلیل‌آباد با شور و شوق خاصی برگزار می‌شود، بسیاری از گردشگران به دنبال تجربه‌های معنوی و فرهنگی هستند که در این مراسم نهفته است، بدون شک این امر می‌تواند به افزایش ارتباط فرهنگی میان مردم محلی و گردشگران منجر شود و به تبادل تجربیات و اطلاعات فرهنگی کمک کند.
به‌طور کلی، آئین‌های محرم در خلیل‌آباد به عنوان یک جاذبه فرهنگی و مذهبی، فرصتی مناسب برای جذب گردشگران و معرفی فرهنگ و تاریخ غنی این منطقه به نقاط مختلف است؛ بدون شک این مراسم نه تنها به تقویت هویت فرهنگی و مذهبی کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند به توسعه پایدار گردشگری در این شهرستان نیز منجر شوند.
انتهای پیام
نظرات