ابوالحسن حسین‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، در تشریح ابعاد سیاسی قیام امام حسین(ع)، اظهار کرد: قیام امام حسین(ع) علیه یزید بن معاویه یکی از نقاط عطف تاریخ اسلام است که عوامل متعددی در شکل‌گیری آن نقش داشت. این قیام را می‌توان از جنبه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و دینی تحلیل کرد. شاید نقض پیمان صلح امام حسن از سوی معاویه و انتصاب یزید به جانشینی، یکی از مهمترین عوامل قیام امام حسین  باشد؛ معاویه در صلح با امام حسن(ع) متعهد شده بود کسی را از فرزندانش به جانشینی انتخاب نکند، اما پیمان‌شکنی کرد و یزید جانشین شد و سپس از امام حسین(ع) درخواست بیعت کرد، در حالیکه یزید اشتهار به فساد داشت و امام حسین(ع) معتقد بود که یزید فردی فاسق و نالایق برای رهبری امت اسلامی است و بیعت با او به معنای تأیید ظلم و انحراف از اسلام می‌باشد.

وی با بیان اینکه علت بعدی قیام امام حسین، دعوت مردم کوفه از ایشان بود، عنوان کرد: مردم مطالبه تشکیل حکومت توسط امام در کوفه را داشتند و لذا با ارسال نامه‌های متعدد از ایشان خواستند تا به آنجا برود و رهبری آنان را بر عهده گیرد. اگرچه این دعوت بعدها به دلیل خیانت برخی از کوفیان بی‌اثر شد، اما در ابتدا یکی از انگیزه‌های حرکت امام به سمت عراق بود. همچنین مقاومت در برابر ظلم نیز از دیگر دلایل قیام امام حسین(ع) بود. ایشان حکومت یزید را غیرشرعی و ظالمانه می‌دانست و معتقد بود که سکوت در برابر چنین حکومتی به معنای همراهی با ظلم است. بنابراین، قیام او نه‌تنها یک اقدام سیاسی، بلکه یک تکلیف دینی بود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی قم ادامه داد: در دوران امویان، ارزش‌های جاهلی و غیرانسانی مانند تعصبات قبیله‌ای و فساد اخلاقی دوباره رواج یافته بود. امام حسین(ع) با قیام خود خواستار احیای اخلاق اسلامی و مقابله با این انحرافات بود. لذا می‌شود یکی از عوامل قیام حضرت را احیای ارزش های انسانی نیز دانست. این همان احیای امر به معروف و نهی از منکر است که معمولا از آن به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل قیام امام حسین یاد می‌شود.

حسین‌زاده بیان کرد: اگر از منظر سیاسی به واقعه عاشورا نگاه کنیم، امام به دنبال مشروعیت‌زدایی از حکومت اموی بود، زیرا این حکومت که خاستگاهش بر اساس پیمان صلح امام حسن بود، رفته‌رفته در جامعه اسلامی انحراف به وجود آورد و امام با این حرکت موجب بیداری جامعه اسلامی شد. در واقع قیام عاشورا باعث شد مردم نسبت به فساد حکومت اموی آگاه شوند و جنبش‌های اعتراضی پس از آن مانند قیام‌های توابین و مختار شکل گیرد. این واقعه به نمادی جهانی برای مبارزه با ظلم تبدیل شد و تا امروز الهام‌بخش جنبش‌های آزادی‌خواهانه در سراسر جهان بوده است.

وی با بیان اینکه امام حسین(ع) از استراتژی‌های ترکیبی و هوشمندانه‌ای استفاده کرد که تأثیر عمیق و بلندی بر تاریخ و جوامع اسلامی و حتی غیراسلامی گذاشت، گفت: این استراتژی‌ها را می‌توان در چند محور اصلی مطرح کرد؛ نخست افشاگری و مشروعیت‌زدایی از حکومت ظالمانه و فاسد یزید و استفاده از عدم بیعت به عنوان ابزار سیاسی بود. همچنین ایشان در نامه‌ها و سخنرانی‌های خود مانند خطبه در مکه و کربلا، فسادهای اخلاقی یزید و تجاوز او به حقوق اهل‌بیت(ع) را افشا کرد. این اقدام باعث شد بسیاری از مسلمانان نسبت به حکومت اموی بدبین شوند و افکار عمومی علیه امویان تهییج گردد و در حمایت قبایل از یزید، شکاف جدی شکل گیرد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه به میدان آوردن تمام خانواده نیز علاوه بر اهمیت در بعد رسانه‌ای، بیانگر حقانیت مسیر امام بود، افزود: اعزام سفیر قبل از رسیدن به کوفه برای برآورد اطلاعاتی و سازماندهی شیعیان از دیگر استراتژی‌های امام حسین بود تا مسیر حرکت مسدود نشود. اگر امام بدون زمینه‌سازی به این شهر می‌رسید، در کوفه تحت خفقان و انسداد نظامی و سیاسی ابن زیاد، صحنه‌های بی‌بدیل عاشورا خلق نمی‌شد و حضرت به جای اینکه در برابر حاکمان ظالم قرار گیرد در برابر مردم قرار می‌گرفت. اما ایشان با هوشمندی این مسیر را مدیریت کرد.

حسین‌زاده با تاکید بر اینکه قیام امام حسین(ع) تنها یک نبرد نظامی نبود، بلکه حرکتی اصلاحی بود که تأثیرات سیاسی عمیقی بر تاریخ اسلام گذاشت، بیان کرد: جنبش‌های متعدد توابین، مختار، زید بن علی و دیگران، همگی در پی قیام عاشورا و شهادت امام حسین(ع) شکل گرفت و در نهایت به سقوط بنی‌امیه منجر شد. این جنبش‌ها نه‌تنها در تاریخ اسلام، بلکه در تاریخ بشریت به عنوان نماد مقاومت و مبارزه با ظلم شناخته می‌شوند. امام حسین(ع) الگوی جنبش‌های عدالت‌خواهانه در سراسر جهان اسلام و حتی فراتر از آن، در نقاط مختلف دنیاست. به عنوان مثال، مهاتما گاندی به صراحت اعلام کرده که برای مبارزه با ظلم استعمارگران، از جنبش سیدالشهدا الهام گرفته است. این تأثیر عمیق، نشان‌دهنده قدرت پیام عاشورا در ایجاد انگیزه و الهام برای مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم اسلامی قم ادامه داد: قیام امام حسین(ع) همچنان به عنوان نماد مبارزه با ظلم و احیای ارزش‌های اسلامی مطرح است. اهمیت این جنبش به حدی است که در روایات اسلامی آمده که در زمان ظهور امام زمان(عج)، ایشان خود را به عنوان فرزند امام حسین(ع) معرفی می‌کنند. این نشان‌دهنده جایگاه والای امام حسین در افکار عمومی جهان به عنوان یک جریان هویت‌ساز، مقاوم و انسانی است.  امام حسین(ع) نه‌تنها به عنوان یک شخصیت مذهبی، بلکه به عنوان یک نماد جهانی از ایستادگی در برابر ظلم و دفاع از حق و حقیقت شناخته می‌شود. این تأثیرات عمیق و پایدار، نشان‌ می‌دهد که قیام عاشورا فراتر از یک واقعه تاریخی، یک حرکت انسانی و جهانی است که همواره الهام‌بخش نسل‌های آینده خواهد بود.

انتهای پیام